Οι σφαγές της Χίου που άλλαξαν την ελληνική επανάσταση του 1821

Υπέροχη και πολύ εποικοδομητική η 6η Βραδιά Τοπικής Ιστορίας στο « Αντίβαρο », ενόψει της 25ης Μαρτίου, με ομιλητή τον Ιστορικό Σπύρο Αλεξίου, για τις Σφαγές της Χίου το 1822, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, τα γεγονότα ( 30.000 Χιώτες σφαγιάστηκαν και 45.000 πουλήθηκαν δούλοι στα σκλαβοπάζαρα της ανατολής) και τον αντίκτυπό τους στην επαναστατημένη Ελλάδα και στην Ευρώπη ( το κλίμα αλλάζει άρδην σε Φιλελληνικό - αρκετές φορές με το αζημίωτο - και με την ανατίναξη της Τουρκικής Ναυαρχίδας από τον Κανάρη, κάτι σαν ανατίναξη του Αεροπλανοφόρου « Εντερπράιζ » των ΗΠΑ σήμερα από εξεγερμένη χώρα... οι συσχετισμοί των δυνάμεων αλλάζουν υπέρ των Ελλήνων με ποτάμια αίμα... ).

Η πιο κυρίαρχη σκέψη που αξίζει να κρατήσουμε ως « μάθημα », από την ομιλία και τη συζήτηση που αναπτύχθηκε, είναι ότι « στις επαναστάσεις και γενικά όταν η κοινωνία που ζούμε κι ο τόπος που ζούμε παίρνει... φωτιά... να πιστεύεις εσύ, ότι το σπίτι σου θα μείνει άθικτο, συνήθως οδηγεί σε μεγάλες καταστροφές και τραγωδίες », όπως τόνισε πολύ χαρακτηριστικά ο Ιστορικός Σπύρος Αλεξίου, που δεν είναι Χιώτης... και για αυτό η ματιά του στο θέμα, πρέπει να μας κινήσει το ενδιαφέρον δυο φορές... κι όχι μόνο μια...

Ο ίδιος πρόσθεσε, ότι « οι Χιώτες ήτανε το κοινωνικό στρώμα και ο τόπος που είχανε τη μικρότερη διάθεση επανάστασης ( για πολλούς κατανοητούς λόγους και πολλούς αυξημένους κινδύνους, αλλά χωρίς να είναι αντίθετοι σε αυτήν ) κι όμως ήταν αυτοί που βίωσαν με τον πιο τραγικό τρόπο - δεν υπάρχει πουθενά άλλο τέτοιο παράδειγμα - τις συνέπειες με τη σύγκρουση, με ένα βάρβαρο απολυταρχικό κράτος, όπως ήταν το Οθωμανικό κράτος, που διέπραξε αυτό το έγκλημα πολέμου ».

Τόνισε επίσης ότι η σφαγή δεν είναι στο DNA και ίδιον ενός λαού, αλλά είναι, παγκοσμίως, το DNA και το ίδιον μιας κατάστασης που εξαχρειώνει τον άνθρωπο, επισημαίνοντας ότι, έξη μήνες πριν τη σφαγή της Χίου έχουμε την άλωση - σφαγή της Τριπολιτσάς, όπου εκεί σφαγιάστηκαν Τούρκοι.

Άραγε όμως... οι δύο αυτές καταστάσεις... είναι συγκρίσιμες;...

Μίλησε ακόμη, για την ευημερούσα Χίο εκείνης της εποχής, που λόγω της μαστίχας που πρόσφερε στον Σουλτάνο ( ήθελε δεν ήθελε ) είχε προνόμια που για τους υπόλοιπους Έλληνες εκείνης της εποχής ήταν επιστημονική φαντασία...

Είχε Δημογέροντες που σε συνεννόηση με τους Χιώτες συγκέντρωναν τους φόρους που αποδίδονταν - αντί να τους παίρνουν οι Τούρκοι με το γιαταγάνι, είχε 300 Μοναστήρια και οι καμπάνες χτυπούσαν εδώ ( δεν ήταν δηλαδή ακριβώς ραγιάδες οι Χιώτες ), είχε Νοσοκομείο, Λωβοκωμείο, Πρόνοια για τους άπορους Χιώτες που δεν μπορούσαν να πληρώσουν το « Χαράτσι » ώστε να μην καταλήξουν δούλοι, Πρόνοια για τα έκθετα βρέφη, είχε την ξακουστή Σχολή της Χίου με πρωτοποριακή εκπαίδευση για την εποχή... και μια ευημερούσα οικονομικά εμπορική και ναυτική κοινωνία, που συνδεόταν οικονομικά και ιδεολογικά με όλα τα κοινωνικά στρώματα της κοινωνίας της Χίου... που δεν είχε κανέναν πρακτικό λόγο να μπει σε περιπέτειές... όταν μάλιστα εδώ ο κίνδυνος ήταν δεκαπλάσιος από ότι σε άλλα μέρη ( όπως αποδείχθηκε άλλωστε ) αφού η Τουρκική ακτή κι ο Στρατός του Σουλτάνου είχε απόσταση από το νησί μόλις ένα χιλιόμετρο...

Η Ύδρα λοιπόν και η Τρίπολη, είναι μη συγκρίσιμες με τη Χίο... και πρέπει να συνυπολογίσουμε και το γεγονός ότι οι Χιώτες ήταν εντελώς απόλεμοι, εντελώς άοπλοι και εντελώς άπειροι σε πολεμικές διαδικασίες... και όχι σαν τους Υδραίους που αντιμετωπίζανε πειρατές με τα κανόνια των πλοίων τους, ούτε σαν τους Ρουμελιώτες και τους Μωραΐτες που παίζανε κλεφτοπόλεμο με τους Τούρκους από τα γεννοφάσκια τους...

Για όλα αυτά που προαναφέραμε από την αρχή του θέματος, τόνισε, ο Σπύρος Αλεξίου, ότι, « μελετώντας την ιστορία πρέπει να αποφύγουμε τα εύκολα ζήτω και τις εύκολες κατάρες... και να αποφύγουμε επίσης να μεταφέρουμε τις σημερινές επιλογές μας στο παρελθόν, προσπαθώντας εκεί να βρούμε δικαιολόγηση... ».

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας και της συζήτησης, αναφέρθηκε και η στάση των Προξενείων από τις διάφορες χώρες της Ευρώπης, που αν έσωσαν και μερικούς Χιώτες και Χιώτισσες από τη σφαγή, το έκαναν ξεγυμνώνοντάς τους από ότι είχαν και δεν είχαν και όχι μόνο... Την ίδια βοήθεια μάλλον θα μας δώσουν και σήμερα, αν « ω μη γένοιτο » χρειαστεί, όπως και εκείνες οι Κορβέτες με Αγγλικές και Γαλλικές δυνάμεις που βρίσκονταν αγκυροβολημένες και άπρακτες στα ανοιχτά της Χίου, στέλνοντας αναφορές στις χώρες τους για τα γεγονότα της σφαγής...

Ακόμη συζητήθηκαν πράγματα για την Επανάσταση του 1821, όπως, η στάση της Εκκλησίας ( ηγεσία και απλός κλήρος που ήταν μοιρασμένη ), η στάση πολιτών που ήταν επίσης μοιρασμένη ( λόγω πότε της οικονομικής κατάστασης και της ανάγκης και πότε του φόβου ) για αυτό αναγκάστηκε κι ο Κολοκοτρώνης να πει « φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους », οι Σαμιώτες που ήρθαν και μας « μπλέξανε » ( όπως καταγράφηκε στη Χιακή συνείδηση ) και  ο ρόλος του Λυκούργου Λογοθέτη, που παρόλο που δεν υπολόγισε πολλές παραμέτρους, ήταν από τις πιο γνήσιες και έντιμες προσωπικότητες της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, η ανάγκη που βάζει τους καταδυναστευόμενους λαούς κι ανθρώπους σε πολέμους και επαναστάσεις, η σύγχρονη αιματοχυσία στη γάζα... και πως θα περάσουμε σε μια κοινωνία που θα υπολογίζει την ανθρώπινη ζωή και τον συνάνθρωπο...

Ο προσκεκλημένος Ιστορικός - Φιλόλογος... και ομιλητής της εκδήλωσης, Σπύρος Αλεξίου, που έχει γράψει και τα βιβλία, « 21 ρωγμές στην επίσημη ιστορία για το 1821 » και « Μεγάλη Ιδέα, 1844 - 1922, από τους Εθνικούς μύθους στη φωτιά της Σμύρνης », είπε ως κατακλείδα της βραδιάς, ότι ο Κοινωνικός χώρος « Αντίβαρο », είναι « ένα από τα σπάνια παραδείγματα που μπορούν και κρατάνε ζωντανή μια φλόγα προβληματισμού, μια φλόγα διαδικασίας που ενώνει ανθρώπους, που τους φέρνει κοντά και δημιουργεί κέντρα αντίστασης τα οποία είναι πολύτιμα στην εποχή μας ».

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.