Αλμυρή γεύση γεμάτη συγκίνηση, περηφάνια και θαυμασμό

Στις αρχές του Ιουλίου είχα την τιμητική πρόκληση να παραβρεθώ στην αναβίωση των Ναυτικών Εορτών Σύρου, ως εκπρόσωπος της Επιτροπής 2022 του Δήμου Χίου και να βιώσω, στα εγκαίνια των εορτών που διεξήχθησαν την Κυριακή 3 του Ιούλη, τον κοσμοπολιτισμό της Σύρας¹ και την αρχοντιά της προσφυγομάνας Ερμούπολης.

Η εκπροσώπηση της Χίου σε εορτασμούς που έχουν σχέση με την θάλασσα και την ναυτιλία και που θα γινόταν στο νησί όπου βρήκαν καταφύγιο και γόνιμο έδαφος οι κατατρεγμένοι Χιώτες επιζώντες της σφαγής του 1822, κατάφεραν να ανασυγκροτηθούν ώστε οδήγησαν την άμαξα της Ελληνικής Ναυτιλίας στην παγκόσμια πρωτοπορία και στην περηφάνια, δεν μπορεί να έλειπαν οι Χιώτες. Η παρουσία μας ήταν επιβεβλημένη διότι όπως αναφέρεται σε απαντητική επιστολή του δημάρχου Χίου κυρίου Κάρμαντζη προς την αντιπρόεδρο του Ομίλου για την UNESCO Χίου Ψαρών και Οινουσσών ΔΡΑ Αικατερίνη Γλυκού- Φωτεινιά, η ιστορική διαδρομή της Σύρου από το 1822 και μετά ανέπτυξε αδιάσπαστους μεταξύ μας δεσμούς με βάση την θάλασσα και την ναυτική τέχνη.

Δεσμούς σε πολυεπίπεδη διάσταση που μπορείς να τους νιώσεις, να τους δεις σε κάθε γωνία της Ερμούπολης, από την ονομοταδοσία οδών, από την τοπωνυμία της περιοχής Βροντάδος, από την ίδρυση και την εξέλιξη της ναυπηγικής τέχνης ένα στοιχείο να σας αναφέρω ότι ο Χιώτης Νικόλαος Παγίδας γιος του Μαστρογιάννη Παγίδα που εργαζόταν ως ναυπηγός στα Ψαρά το 1820 θεωρείται πρωταγωνιστής της κατασκευής μίας ξύλινης «αναβάθρας» δεξαμενής της Ατμοπλοϊκής Εταιρίας το 1857.

Δεσμούς που προκύπτουν από ιστορικά τεκμήρια που αφορούν για παράδειγμα την ναυτική εκπαίδευση στην Σύρο και οι Χιώτες συμμετείχαν ενεργά σε αυτήν αρκεί να πούμε ότι το νησί το 1840 είχε 1500 περίπου ναυτικούς από τους οποίου οι μισοί ήταν Χιώτες, δεσμούς που ως ναυτότοπος και αυτός όπως η Χίος δεν θα μπορούσαν τα αφιερώματα και οι εκδηλώσεις των Ναυτικών Εορτών Σύρου 2022 να μην περιπλέουν ιστορίες της θάλασσας που θα συγκινούσαν ταυτόχρονα με την γεμάτη περηφάνια συμμετοχή νέων ανθρώπων του νησιού για την ανάδειξη τους.

Αυτοί οι πολύ δραστήριοι νέοι μας ακολουθούσαν όλη την επίσημη ημέρα των εγκαινίων αναβίωσης των Ναυτικών Εορτών Σύρου και να ευχαριστήσω τους βασικούς συντελεστές που με τίμησαν με την πρόκληση τους να παραβρεθώ, την κυρία Αικατερίνη Γλυκού Φωτεινιά Χιωτοσυριανή όπως της αρέσει να αναφέρεται και Αντιπρόεδρος του Ομίλου για την UNESCO Χίου Οινουσσών και Ψαρών και Υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων, Τύπου και ΜΜΕ των εορτών, τον Παναγιώτη Κουλουμπή πρόεδρο της οργανωτικής επιτροπής, απόμαχο ναυτικό, αρθρογράφο, ιστοριογράφο, τον απόγονο του τελευταίου Φαροφύλακα του Φάρου Γαιδουρονησίου Νίκο Σιδηρόπουλο για την φιλόξενη και πολύ θερμή υποδοχή που μου επιφύλαξαν, το Μητροπολιτικό Κολέγιο για την ευγενή χορηγία να καλύψει τα έξοδα μεταφοράς, τα νέα παιδιά τον πρόεδρο της δημοτικής κοινότητας Άνω Σύρου Πέτρο Ραουζαίο που δεν ξεχνούσε ποτέ να υπενθυμίζει την ιστορική αξία και την διαχρονική συμβολή της Άνω Σύρου για τον νησί, τον πρόεδρο του Πολιτιστικού Σύλλογου Λαζαρέτων Παρασκευάς Ζαχαρίου που μαζί με τον Ναυτικό όμιλο Σύρου μας χάρισαν μία πολύ όμορφη μουσική βραδιά στην περιοχή Λαζαρέτα στην Ερμούπολη.

Η ημέρα των εγκαινίων ξεκίνησε με την απόδοση τιμών και κατάθεση στέφανων σε ένα εντυπωσιακό και μεγαλοπρεπές μνημείο του Αγνώστου Ναύτη έργο του Γιάννη Παππά για τους αδελφούς Γουλανδρή το οποίο συμβολίζει το μεν μαρμάρινο κάθετο γλυπτό αναπαριστά την πλώρη του πλοίου, το δε δεύτερο μεταλλικό γλυπτό με τις δύο οπές αναπαριστούν τα όκια του πλοίου που περνάνε οι αλυσίδες που συνδέουν τις άγκυρες, και το κάθετο στηλίδιο είναι το μέρος επί του οποίου κρεμάται η σφαίρα ακυβερνησίας όταν το πλοίο αγκυροβολήσει. (Φωτογραφία 1). Το έργο δυστυχώς είναι ανυπόγραφο από τον διάσημο γλύπτη ενώ ο ίδιος έχει φιλοτεχνήσει για την Χίο τον ανδριάντα του Αδαμάντιου Κοραή που δεσπόζει μπροστά στην είσοδο της Βιβλιοθήκης Κοραής, τις προτομές μελών της οικογένειας Αργέντη, του ψυχίατρου Μιχαήλ Γιαννίρη στο Πυργί, του Κωνσταντίνου Αμάντου στο 1 Γυμνάσιο Χίου, η Δόξα που πρόσφατα δεσπόζει στο Κάστρο και αυτό που προσωπικά λατρεύω το Ηρώο στο Νεοχώρι.

Οι διοργανωτές αργότερα μας συγκέντρωσαν στο εσωτερικό του Ναυτικού Ομίλου Σύρου όπου έγινε μία παρουσίαση ενός διαδραστικού πονήματος τριών φοιτητριών² του πανεπιστημίου καθώς και μίας μακέτας (Φωτογραφία 2,3,4) σχετικά με το βομβαρδισμένο Φάρο του Γαιδουρονησίου ένα από τους παλιότερους(1834) και ψηλότερους φάρους στην Ελλάδα. Εκεί είχαμε την ευκαιρία να μας παρουσιάσει τα τεκμήρια και την τελευταία αναφορά του τελευταίου φαροφύλακα, παππού του κυρίου Νίκου Σιδηρόπουλου, ηρωικός μάρτυρας της μερικής καταστροφής του από την Γερμανική αεροπορία τον Απρίλιο του 1941.

Η αναβίωση των ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΕΟΡΤΩΝ ΣΥΡΟΥ είχε ανάμεσα στους στόχους της, την δρομολόγηση για την αναπαλαίωση, συντήρηση του Φάρου στο νησί Δίδυμη απέναντι από την Σύρο, το οποίο στόχο δεσμεύτηκε σε συνεργασία με την παρευρισκόμενη διοίκηση της Υπηρεσίας Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού ο Γενικός Γραμματέας Νησιωτικής Πολιτικής να την διεκπεραίωση του όσο πιο σύντομα γίνεται. Στην τελευταία αναφορά του Φαροφύλακα Γεωργίος Α. Βιτσαράς (Συριανός) την οποία παρουσίασε ο εγγονός του Νίκος Σιδηρόπουλος χάριν στην ανεκτίμητη βοήθεια της Υπηρεσίας Ιστορίας του Ναυτικού, ακούσαμε μία λιτή συνάμα έντονα συγκινητική αλλά πολύ κατατοπιστική αναφορά για την περιέχουσα ατμόσφαιρα που επικρατούσε. Αναφέρει λοιπόν ότι η Ερμούπολη και ο φάρος δέχτηκαν γερμανική αεροπορική επίθεση και στο τέλος της κανείς δεν επικοινώνησε μαζί του και ούτε ήρθαν να το παραλάβουν. Από την επίθεση επέζησε βλέποντας με τρόμο να βομβαρδίζεται η περιοχή όπου βρισκόταν το σπίτι της οικογένειας τους και για μία εβδομάδα κανένας από το αρχηγείο και την Σύρο δεν επικοινωνούσε μαζί του ώστε να μάθει τι διαταγές πρέπει να ακολουθήσει και τι γίνεται στο σπίτι του. Οι διαλυτικές τάσεις που επικρατούσαν στο Ελληνικό στρατό και ναυτικό (από τι 12/04/1941 σύμφωνα με τον Παπάγο) φαίνονται με πολύ καθαρό και όπως είπα λιτό τρόπο στην όχι και πολύ τιμητική αναφορά για τον Πολεμικό Ναυτικό του Φαροφύλακα αφού εκφράζεται μία μικρή δυσαρέσκεια. 

Το βράδυ είχαμε ακόμα μία συγκινητική βράβευση ενός απόμαχου ναυτικού και επιζήσασα του τρομακτικού ναυαγίου του επιβατικού «Χρυσή Αυγή» του Ανδριώτη εφοπλιστή Πολέμη. Στο ιστορικό του ναυαγίου μαθαίνουμε ότι από το πλοίο το οποίο μπάταρε εν μέσω θαλασσοταραχής και πήρε το αμαξοστάσιο φωτιά λόγω διαρροής καυσίμων από τα βυτιοφόρα που κατά κύριο λόγο μετέφερε, διεσώθησαν 14 από τους 42 επιβαίνοντες και μόνο τρία μέλη του πληρώματος μεταξύ αυτών ο βραβευμένος Συριανός κύριος Ιωάννης Μπαρμπούνης. Όπως μας εξιστόρησε ο αξιαγάπητος φίλος κύριος Παναγιώτης Κουλουμπής ο κύριος Μπαρμπούνης καθώς και άλλοι 11 διεσώθησαν από το Ρωσικό ωκεανογραφικό Σάμπυ Ράμπατ το οποίο ήταν εφοδιασμένο με γιατρό με εξοπλισμένο ιατρικό δωμάτιο για την αντιμετώπιση καταστάσεων υποθερμιών το οποίο ο κύριος Μπαρμπούνης την είχε υποστεί αφού βρισκόταν στην κρύα θάλλασσα πάνω από τρεις ώρες. 

Εκ μέρους της Επιτροπής Χίου 2022 που κύρια θέματα έχει την διοργάνωση εκδηλώασεων μνήμης για τα εκατό χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή και τα διακόσια χρόνια από την Σφαγή της Χίου το 1822, εκ μέρους λοιπόν του προέδρου της κύριο Παύλο Καλογεράκη και του Δημάρχου Χίου, να ευχαριστήσω την Μητρόπολη Σύρου και τον Σεβασμιώτατο κ. Δωρόθεο Β’ για την ενυπόγραφη τιμητική πλακέτα που μου δόθηκε, ξανά τους διοργανωτές για την πολύ φιλόξενη και συνάμα έντονα συναισθηματική ήμερα, και να τους υποσχεθώ ότι η προτεινόμενη για του χρόνου θεματολογία θέμα την Σφαγή της Χίου και την συνεισφορά των Χιωτών προσφύγων στην Σύρο και την δημιουργία του μεταεπαναστατικού Ελληνικού κράτους, θα γίνει πραγματικότητα με μία παράλληλη διοργάνωση Ναυτικών Εορτών στα δύο αδελφικά νησιά.

1 Σύρα είναι η Σύρος σε ομώνυμο τραγούδι του Μάρκου Βαμβακάρη γραμμένο το 1936

2 Υπεύθυνες έργου οι φοιτήτριες του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Δήμητρα Μακρυκώστα, και Ζωή Μεταξά

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.