Aνεξερεύνητες περιοχές με πλούσια οικοσυστήματα και πολλές υγιείς εκτάσεις του θαλάσσιου βυθού της Χίου που δεν έχουν καταγραφεί παλαιότερα στην περιοχή, αλλά και άλλες εκτάσεις που αναγεννιώνται, επειδή ανήκουν σε ζώνες που έχει μειωθεί κατακόρυφα το ψάρεμα, έφερε στο φώς η έρευνα ομάδας από επιστημόνων και ερευνητών – δυτών από την Αμερική, την Αγγλία, την Κίνα, την Αφρική και το Βέλγιο που συνεργάζονται με την οργάνωση «Αρχιπέλαγος».
Μετά από υποθαλάσσιες έρευνες κατέγραψαν ένα πλήρη υποθαλάσσιο χάρτη που αποτυπώνει την κατάσταση που επικρατεί στον βυθό των Φούρνων, της Ικαρίας, της Σάμου και των Οινουσσών, με στόχο να αναδείξει τα επιπλέον προβλήματα της περιοχής, αλλά και να καταθέσει προτάσεις που θα επιτρέψουν την αειφόρο αξιοποίηση των ευρημάτων και του χώρου, με ήπιες μορφές ανάπτυξης.
Τελευταίος σταθμός της ομάδας ήταν οι Οιννούσες όπου μετά από παραμονή περίπου 25 ημερών ολοκλήρωσαν την πρώτη φάση της επιστημονικής έρευνας και επέστρεψαν στη βάση τους στο Πυθαγόρειο της Σάμου. Στα χωρικά μας εδάφη θα βρεθούν και πάλι πριν από τις 10 Φεβρουαρίου, καιρού επιτρέποντος, για να επεκτείνουν την έρευνα και στους βυθούς των θαλάσσιων περιοχών της Βορειοανατολικής Χίου, σύμφωνα με τα όσα δηλώνει στον «π» η θαλάσσια βιολόγος Αναστασία Μήλιου.
«Έχουμε εντοπίσει πολλά είδη οικοσυστημάτων που δεν έχουν καταγραφεί παλαιότερα στην περιοχή, τα οποία αν αξιοποιηθούν σωστά, μπορούν να λειτουργήσουν σαν μοχλός ανάπτυξης για τις τοπικές κοινωνίες».
Οι καταγραφές στα λεγόμενα δάση της θάλασσας, στα λιβάδια της Ποσειδωνίας, στους υφάλους και τις τραγάνες με τα κοράλλια, που είναι τα πιο παραγωγικά συστήματα της θάλασσας, έχουν φέρει στην επιφάνεια πολλές υγιείς εκτάσεις, με δυνατά οικοσυστήματα, αλλά και άλλες περιοχές που αναγεννιώνται επειδή σύμφωνα με τις διαπιστώσεις των ερευνητών ανήκουν σε ζώνες που έχει μειωθεί κατακόρυφα το ψάρεμα.«Αν γίνει σωστή διαχείριση αυτών των ζωνών, θα μπορέσουν να έχουν ουσιαστική ανάκαμψη και να γίνουν και πάλι παραγωγικά» τονίζει η κ. Μήλιου.
Στόχος της ερευνητικής ομάδας που συνεργάζεται αποδοτικά με το Αναπτυξιακό Κέντρο Οινουσσών, είναι η κατάθεση και εφαρμογή μιας σειράς καινοτόμων προτάσεων που θα συνδυάζουν την προστασία και ανάδειξη των οικοσυστημάτων και των ειδών σε συνδυασμό με την ανάπτυξη ήπιων μορφών αξιοποίησης, γιατί σε ένα μικρό χώρο όπως οι Οινούσσες δεν μπορεί να υπάρξει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη. Γα αυτό το θέμα η κ. Μήλιου αναφέρει τη δική της εκτίμηση. «Θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πόλος ανάπτυξης θεματικού τουρισμού με ποιοτικά χαρακτηριστικά που θα βοηθήσει την ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας του νησιού που αυτή την περίοδο βιώνει τις συνέπειες της κρίσης, όπως και η υπόλοιπη Ελλάδα». Επισημαίνει μάλιστα ότι δεν διερευνούν την κατάσταση μόνο από οικολογική σκοπιά, αλλά προσπαθούν να τα διαφυλάξουν.
Αντίθετα, τραγική είναι η εικόνα των ψαρότοπων της περιοχής μας από τη μόνιμη υπεραλίευση στα εμπορικά είδη καθώς αποτυπώθηκαν απονεκρωμένοι βυθοί από τράτες που κατέστρεψαν τα πάντα στο πέρασμά τους. «Μια μηχανότρατα ψαρεύει περίπου 250 ημέρες τον χρόνο και τα εργαλεία της περνούν πάνω από το ίδιο σημείο του βυθού πολλές φορές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο βυθός να μοιάζει ύστερα από λίγο διάστημα με οργωμένο χωράφι, με την καταστροφή που συντελείται στη βιοποικιλότητα να είναι ανυπολόγιστη. Εξαιτίας αυτής της πρακτικής, τα μεγάλα πελαγικά είδη λιγοστεύουν, οι φωλιές τους καταστρέφονται και απομένουν στο τέλος μόνο τα ψάρια με το μικρότερο μέγεθος. Η υπεραλίευση των αποθεμάτων των ελληνικών θαλασσών, παρά την ύπαρξη διάφορων διαχειριστικών μέτρων, δηλώνει ότι τα ισχύοντα μέτρα είναι αναποτελεσματικά. Θα πρέπει να συμπληρωθούν, ώστε να προστατεύεται όλο το οικοσύστημα. Ένα τέτοιο μέτρο είναι οι προστατευμένες περιοχές», αναφέρει.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που έχει συγκεντρώσει το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» η μείωση που καταγράφεται σε όλα τα ψάρια είναι δραματική και κυμαίνεται μεταξύ 60% και 70%. Στην κορυφή της λίστας στα πρόθυρα της εξαφάνισης εξαιτίας της υπεραλίευσής τους, αλλά και της εκτεταμένης καταστροφής του βυθού από τα αλιευτικά εργαλεία, βρίσκονται ο τόνος, ο ξιφίας, το φαγκρί, ο μπακαλιάρος, το μπαρμπούνι και άλλα εμπορικά είδη. «Τα συγκεκριμένα είδη αφανίζονται από το πέλαγος και πλέον διαφαίνεται πολύ σοβαρός κίνδυνος να καταρρεύσουν οριστικά οι πληθυσμοί τους, υπάρχουν πια περιοχές που δεν αλιεύονται καθόλου», σημειώνει η Α. Μήλιου. Ακολουθούν το φαγκρί, o μπακαλιάρος, τo μπαρμπούνι, καθώς και τα ροφοειδή, είδη που υπεραλιεύονται εντατικά, ενώ στο τέλος της λίστας βρίσκονται η παλαμίδα, η γόπα, τα σαργοειδή και η σαρδέλα. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι γι’ αυτά τα είδη πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα διαχείρισης των ιχθυαποθεμάτων τους προκειμένου να μην καταλήξουν στις προηγούμενες κατηγορίες.
«Τα καλής ποιότητας ψάρια όπως το λυθρίνι, ο σαργός, το σκαθάρι, η συναγρίδα και η στήρα έχουν σχεδόν εξαφανιστεί. Τα στοιχεία που έχουμε από ψαράδες της μέσης αλιείας, ειδικά για τον μπακαλιάρο, μας δείχνουν ακριβώς το ίδιο. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που στην αγορά κυκλοφορούν πλέον μόνο μικρού μεγέθους ψάρια. Αυτό είναι ένα από τα πρώτα σημάδια κατάρρευσης των ιχθυαποθεμάτων».
Από την έρευνα του «Αρχιπελάγους» διαπιστώνεται ότι υπάρχει άμεση ανάγκη να δημιουργηθούν ζώνες διαχειριστικής αλιείας, που θα λειτουργούν με σκοπό την προστασία της θαλάσσιας ζωής και στις οποίες οι ψαράδες θα μπορούν να αλιεύουν υπό συγκεκριμένους κανόνες και προϋποθέσεις.
«Το πρώτο στοίχημα είναι η δημιουργία ενός καταφυγίου στη θαλάσσια περιοχή περιμετρικά των Φούρνων. Εάν πετύχει το εγχείρημα, θα αποτελέσει ένα πρόγραμμα-πιλότο για να γίνει το ίδιο και σε άλλα νησιά σε ολόκληρο το Αιγαίο», επισημαίνει η Αν. Μήλιου συμπληρώνοντας ότι σε συνεννόηση με τους ντόπιους ψαράδες εξετάζουν τη δημιουργία αντίστοιχων συνδιαχειριζόμενων ζωνών στην περιοχή των Οινουσσών που μαστίζεται από την εντατική υπεραλίευση.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
