Σε μια βραδιά αφιερωμένη στην ιστορική μνήμη και τον αντίκτυπό της στην κοινωνία, ο Χώρος του Αντίβαρου άνοιξε τις πόρτες του, παραμονή της επετείου του Πολυτεχνείου, για να φιλοξενήσει μια εκδήλωση που έφερε στο προσκήνιο τον τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα διαχειρίστηκε την παρακαταθήκη του ιστορικού αυτού γεγονότος. Ομιλητές ήταν ο Δημήτρης Γαρρής, υποψήφιος διδάκτορας ιστορίας του ΕΚΠΑ, και η Ευαγγελία Γεωργιάδου, αρχαιολόγος - μουσειολόγος, οι οποίοι με τις ομιλίες τους έριξαν φως σε διαφορετικές πτυχές της διαχείρισης της μνήμης του Πολυτεχνείου, ενώ ο Γιώργος Μαυρογιάννης, αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων, έδωσε μια προσωπική και συγκινησιακή νότα στην εκδήλωση.
Ο Δημήτρης Γαρρής επικεντρώθηκε στις εκδόσεις και τις δημοσιεύσεις που ακολούθησαν την εξέγερση του Πολυτεχνείου, επισημαίνοντας τη μετατόπιση του ενδιαφέροντος και της ερμηνείας του γεγονότος ανάλογα με την εκάστοτε εποχή.
«Τα πρώτα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση, με τη μνήμη του Πολυτεχνείου να είναι ακόμα νωπή, οι εκδόσεις και τα κείμενα που προέκυψαν ανήκαν περισσότερο στην κατηγορία των μαρτυριών, χρονικών της εξέγερσης, λευκωμάτων, τα οποία κυκλοφορούσαν, διαβάζονταν και συζητιόνταν κατά κόρον. Όλα τα παραπάνω έρχονταν να πληρώσουν ένα επιτακτικό αίτημα αλήθειας, πληροφόρησης, κατανόησης και τελικά, δικαιοσύνης», τόνισε ο κ. Γαρρής.
Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία και η καθιέρωση της επετείου ως επίσημης αργίας, σηματοδότησε μια νέα περίοδο στην οποία η μνήμη του Πολυτεχνείου επαναπροσδιορίστηκε και εντάχθηκε στο εθνικό αφήγημα, με τρόπο που προκάλεσε αντιδράσεις από την υπόλοιπη Αριστερά, αλλά και το ΚΚΕ.
Με το πέρασμα των χρόνων, η γενιά του Πολυτεχνείου ένιωσε την ανάγκη να υπερασπιστεί την ιστορική αλήθεια και να επανανοηματοδοτήσει την εξέγερση, απέναντι σε προσπάθειες οικειοποίησής της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της τάσης ήταν το συλλογικό έργο "Το Πολυτεχνείο Ζει;", που εκδόθηκε κοντά στην 40ή επέτειο, με επιμέλεια του Δημήτρη Παπάχρηστου.
Η Ευαγγελία Γεωργιάδου, από την πλευρά της, έστρεψε το βλέμμα στο χωρικό αποτύπωμα της επταετίας και της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, εστιάζοντας σε χώρους που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στα γεγονότα, αλλά η ιστορική τους σημασία έχει ξεχαστεί ή υποβαθμιστεί. Η ομιλήτρια αναφέρθηκε στην πολυκατοικία της οδού Μπουμπουλίνας 18, η οποία λειτούργησε ως κέντρο βασανιστηρίων κατά τη διάρκεια της Χούντας, αλλά σήμερα δεν φέρει κανένα σημάδι ή ένδειξη της σκοτεινής αυτής ιστορίας.
«Στην περιοχή υπήρχε και ένα μαιευτήριο. Ήταν τέτοια η άρνηση των γειτόνων να δεχθούν ότι εκεί γίνονταν βασανιστήρια που, παρά το γεγονός ότι όταν κάποιος κρατούμενος άρχιζε να ουρλιάζει, άναβαν μία μηχανή για να καλύπτει τις κραυγές. Όταν οι κραυγές ακούγονταν παρά τη μηχανή, οι γείτονες έλεγαν ότι κάποια γυναίκα είχε δύσκολη γέννα», ανέφερε χαρακτηριστικά η κα. Γεωργιάδου.
Η ίδια τόνισε ότι η κοινωνία μας συχνά επιλέγει να ξεχνά τα δυσάρεστα γεγονότα του παρελθόντος, επικεντρώνοντας μόνο στα ηρωικά και πατριωτικά στοιχεία. Σε αυτό το πλαίσιο, η ομιλήτρια υπενθύμισε ότι βασανιστές της Χούντας δεν ήταν μόνο μέλη των σωμάτων ασφαλείας, αλλά και απλοί πολίτες που συμμετείχαν στα βασανιστήρια χωρίς να λογοδοτήσουν ποτέ.
Τέλος, ο Γιώργος Μαυρογιάννης, αυτόπτης μάρτυρας της εξέγερσης, μοιράστηκε με το κοινό προσωπικές του εμπειρίες, φορτίζοντας συγκινησιακά την ατμόσφαιρα. Ακολούθησε συζήτηση με το κοινό, όπου τέθηκαν ερωτήσεις στους ομιλητές και έγιναν τοποθετήσεις σχετικά με την εξέγερση του Πολυτεχνείου και τη σημασία της για τους αγώνες της Αριστεράς σήμερα.
Η εκδήλωση στο Χώρο του Αντίβαρου αποτέλεσε μια σπάνια ευκαιρία για ουσιαστικό διάλογο και αναστοχασμό γύρω από την ιστορική μνήμη και τον τρόπο με τον οποίο αυτή διαμορφώνει την κοινωνική μας συνείδηση.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.