Ετοιμόρροπα: Μία χρόνια θανάσιμη αμέλεια με ευθύνη πολιτείας και πολιτών

Ένας σεισμός που ταρακούνησε την Ελλάδα οδήγησε στον θάνατο δύο παιδιών στη Σάμο. Ένα σοκάκι, δίπλα σε ένα ετοιμόρροπο κτίριο ήταν το σημείο εκείνο που βρήκαν αυτά τα δύο παιδιά τραγικό θάνατο.

Το τραγικό συμβάν αποτέλεσε την αφορμή για τον «π» να αναζητήσει στα κατά τα λοιπά γραφικά σοκάκια της Χίου, μικρές ενέδρες θανάτου που κάθε χρόνο γίνονται ακόμα πιο επικίνδυνες, εξαιτίας της αδιαφορίας της πολιτείας και των δύσκαμπτων νομοθετημάτων που συνοδεύουν κάθε απόφαση για γκρέμισμα των ετοιμόρροπων κτισμάτων.

Η περίπτωση του Κάστρου

Στην είσοδο του Κάστρου βρίσκονταν δύο εργάτες που προσπαθούσαν να συνεχίσουν τις εργασίες αναπαλαίωσης ενός παλιού σπιτιού. Ο ένας από αυτούς περιγράφει τις κρίσιμες στιγμές του σεισμού: «φώναξα στον συνάδελφο μου να τρέξει γιατί δίπλα ήταν ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο. Ξαφνικά βλέπαμε τα τούβλα να πέφτουν και ίσα ίσα προλάβαμε να τρέξουμε...»

Στην Σάμο τα νέα παιδιά δεν είχαν την ίδια τύχη. Σύμφωνα με δηλώσεις του πατέρα του αδικοχαμένου Άρη: «Το κτήριο που έπεσε ήταν εγκαταλελειμμένο εδώ και 30 χρόνια. Εάν δεν υπήρχε το κτήριο τα παιδιά θα ήταν ζωντανά. Το κακό έγινε μέσα στα πρώτα 5 δευτερόλεπτα του σεισμού, δεν δόθηκε το δικαίωμα στα παιδιά να τρέξουν».

Ανέστης Βουδούρης: «Το μεγάλο πρόβλημα είναι οι ιδιωτικές περιουσίες»

Από θαύμα στη Χίο δεν θρηνούμε σήμερα θύματα. Η αμέλεια των υπευθύνων είναι εμφανής και οι φωτογραφίες το αποδεικνύουν. Ο μόνιμος κάτοικος του Φρουρίου και Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου, Ανέστης Βουδούρης, εντοπίζει το πρόβλημα στη ρίζα του.

«Ο σύλλογος κατά καιρούς είχε πραγματοποιήσει αρκετές κινήσεις ώστε να μπορέσει να γίνει ένας έλεγχος των επικίνδυνων κτισμάτων που βρίσκονται μέσα στο Κάστρο. Στόχος μας είναι να βρεθούν οι ιδιοκτήτες των ετοιμόρροπων κτισμάτων ώστε να γίνει μια ειδοποίηση σε όλους αυτούς που τα έχουν εγκαταλείψει. Πολλοί βρίσκονται εκτός Χίου αλλά και εκτός Ελλάδος: Καναδά, Αμερική, Αυστραλία… Δυστυχώς τα περισσότερα είναι ιδιωτικά και δεν υπάρχει ανταπόκριση. Θεωρώ πως με την κατάσταση που επικρατεί τώρα, με τον σεισμό που ζήσαμε την περασμένη Παρασκευή θα ευαισθητοποιηθούν οι φορείς οι οποίοι είναι αρμόδιοι και να μπορέσουν να κάνουν τον έλεγχο. Ελπίζουμε να υπάρξει κάποιο αποτέλεσμα ώστε να αρθούν οι επικινδυνότητες παλαιών, ερειπωμένων και εγκαταλελειμμένων κτισμάτων. Όλα τα κτίσματα έχουν κάποιον ιδιοκτήτη. Το μεγάλο θέμα είναι πού βρίσκεται ο ιδιοκτήτης. Υπάρχουν διαδικασίες στο δημόσιο οι οποίες προβλέπουν πως εάν ο ιδιοκτήτης δεν συμμορφωθεί με τις υποδείξεις των αρμόδιων φορέων για να μπορέσει να άρει την επικινδυνότητα του δικού του κτίσματος μετά γίνεται σε συνεννόηση με την εισαγγελία και εκεί ακολουθούν άλλες διαδικασίες. Στην περίπτωση που ο δημότης δεν συμμορφώνεται με τις υποδείξεις των αρμόδιων φορέων τότε του καταλογίζεται η ευθύνη ως ιδιώτης.»

Η Πολεοδομική Νομοθεσία

Πράγματι σύμφωνα με τον Κώδικα Πολεοδομικής Νομοθεσίας και συγκεκριμένα του Άρθρου 421

1. Εάν σε οποιαδήποτε οικοδομή και γενικά οποιαδήποτε εργασία δόμησης, κατασκευή και εγκατάσταση παρουσιαστεί, μετά την εκτέλεσή της για λόγους παλαιότητας ή από οποιαδήποτε άλλη αιτία, κίνδυνος ως προς τη στερεότητα ή την υγιεινή, ο ιδιοκτήτης του έργου υποχρεούται στην άμεση άρση του κινδύνου αυτού.
2. Ο ιδιοκτήτης του έργου που έχει χαρακτηριστεί επικίνδυνο ευθύνεται για την πληρωμή των δαπανών και ζημιών που απαιτούνται για την άρση του κινδύνου.
3. Για παραβάσεις που ανάγονται στη στερεότητα, εάν τα στοιχεία του έργου που επιδρούν σ'αυτή εκτελέστηκαν με βάση τη μελέτη που εγκρίθηκε από την υπηρεσία και στην εκτέλεση αυτή εξακριβώθηκε ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις της μελέτης, υπεύθυνος για την πληρωμή των δαπανών κατεδάφισης και ζημιών είναι ο συντάκτης της εγκεκριμένης μελέτης. Σε περίπτωση αμφιβολιών ως προς το είδος των παραβάσεων που συνεπάγονται τη μετατόπιση της ευθύνης στο μελετητή αποφαίνεται ανεκλήτως ο Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων ύστερα από σύμφωνη γνώμη του ΚΣΧΟΠ.

Η ανησυχία των κατοίκων είναι πρόδηλη. Στα στενά και πίσω από τα σπίτια κάτοικοι ψιθύριζαν «δεν ήρθε κανείς, οι δρόμοι είναι κλειστοί και δίπλα έχουμε ετοιμόρροπα κτίρια».

Οι κάτοικοι του Κάστρου είναι περίπου 300 και αρκετοί καταλογίζουν ευθύνες στην Αρχαιολογία. «Δυστυχώς υπάρχει ένα τεράστιο ζήτημα που σε συνδυασμό με την γραφειοκρατία δεν μπορεί να λυθεί», εξηγούν.

Το Rex που μας πληγώνει και μας ανησυχεί

Από το ρεπορτάζ δεν θα μπορούσε να λείπει το Ρεξ, ένα κτίριο ιστορικό που από τη μία πληγώνει με την εμφάνισή του, από την άλλη- και αυτό είναι το σημαντικό- ανησυχεί για τη στατικότητά του, απόρροια της χρόνιας εγκατάλειψής του. Η τελευταία απόφαση της Διεύθυνσης Πρόνοιας να το εγκαταλείψει οριστικά και να μετεγκατασταθεί στη Δημοτική Πινακοθήκη, απλά φανερώνει το μέγεθος του προβλήματος.

Εκτός από τους μόνιμους κατοίκους υπάρχουν και αρκετοί που εργάζονται. Η κα. Δέσποινα Ξύδα εργάζεται δίπλα στον Άγιο Γεώργιο του Φρουρίου. Τα ετοιμόρροπα σπίτια δίπλα στο γραφείο της είναι πλέον καθημερινότητα.

«Όπως μπορείτε να δείτε παντού υπάρχουν ερείπια και αυτή κατάσταση επικρατεί χρόνια. Λόγω της Αρχαιολογίας κλείνουν τον δρόμο και δεν μπορούμε να περάσουμε. Όλα τα στενά εδώ γύρω κοντά στην εκκλησία είναι κλειστά. Το διπλανό κτίριο το οποίο ούτως ή άλλως ήταν ετοιμόρροπο είναι σε πολύ κακή κατάσταση και άκουσα πως ίσως θα το γκρεμίσουν. Εμείς φοβόμαστε πολύ. Δεν ξέρουμε που να σταθμεύσουμε τα οχήματα μας, δεν μπορούμε να περάσουμε από κάτω. Το ζήτημα με την Αρχαιολογία νομίζω είναι ένα θέμα γραφειοκρατικό. Το κυριότερο είναι να βρεθούν οι υπεύθυνοι των κτιρίων που είναι ετοιμόρροπα. Το πρόβλημα με την αρχαιολογία έχει να κάνει με τα χαρτιά.»

Κλασσική αντιμετώπιση από την Αρχαιολογία

Ο δρόμος οδήγησε στο γραφείο της Αρχαιολογίας δίπλα από τον Άγιο Γεώργιο. Σύμφωνα με την κα. Όλγα Βάση, Προϊσταμένη Αρχαιολογικής υπηρεσίας Χίου : «οι ζημιές που έχει υποστεί το κάστρο είναι ελάχιστες». Η ίδια δεν θέλησε να μου αναφέρει τίποτε άλλο.

Γιάννης Ξενάκης: «Να ξεκαθαρίζουμε με τα ετοιμόρροπα»

Την ίδια ώρα η Δημοτική Αρχή Κάρμαντζη φαίνεται αποφασισμένη να αναλάβει δράση μετά τον σεισμό της Παρασκευής. Σε αυτό το πλαίσιο ο αντιδήμαρχος Γιάννης Ξενάκης, ανακοίνωσε ότι αυξάνει τον κωδικό κατά 75.000 ευρώ προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητες κατεδαφίσεις.

 «Ο Δήμος όταν υπάρχει ένα ετοιμόρροπο που εγκυμονεί κίνδυνο για τους διερχόμενους, ενημερώνει αρχικά τον ιδιόκτητη του, δίνοντας ένα χρονικό περιθώριο διμήνου. Αν δεν προβεί σε ενέργειες ο ιδιοκτήτης, τότε ο Δήμος επανέρχεται με νέα ειδοποίηση για δεκαπενθήμερη, αυτή την φορά προθεσμία. Αμέσως μετά ο Δήμος μπορεί να κατεδαφίσει το ακίνητο και να στείλει στον ιδιοκτήτη τον λογαριασμό», ανέφερε ο ίδιος και προσέθεσε: «σε περίπτωση που παρεμβαίνει η Αρχαιολογική Υπηρεσία και απαγορεύσει την κατεδάφιση ενός κτιρίου που έχει κριθεί επικίνδυνο από τους μηχανικούς του Δήμου, τότε ο Δήμος Χίου δεν θα προβαίνει σε καμία παρέμβαση ή  περίφραξη του ακινήτου. Ας αναλάβει η Αρχαιολογική Υπηρεσία την ευθύνη για ότι συμβεί. Εμείς θα έχουμε ενημερώσει εγγράφως για τη επικινδυνότητα του κτηρίου και ας αναλάβει ο καθένας τις ευθύνες του».

Σύμφωνα με τον Ανέστη Βουδούρη, Πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Φρουρίου: «Πέρσι τον Σεπτέμβρη του 2019 είχαμε κάνει μια βόλτα μαζί με τον αντιπρόεδρο του Συλλόγου, τον Κυριάκο Βερβέρη αλλά και τον κύριο Σίμο Βενέτο- Πρόεδρο της Δημοτικής Κοινότητας Χίου και του είχαμε δείξει όλα τα προβλήματα του οικισμού και ένα από αυτά ήταν με τα ερειπωμένα. Ο Δήμαρχος Στ. Κάρματζης επίσης είχε κάνει μια βόλτα όταν έκλεισε ο δρόμος της Άννας Κομνηνής που είναι κεντρική αρτηρία του οικισμού. Οι αρμόδιοι φορείς είναι ενημερωμένοι. Αυτό που ζητάμε είναι να ενεργοποιηθούν παραπάνω οι φορείς προκειμένου να διευθετηθεί αυτό το πολύ σημαντικό ζήτημα. Πρέπει να σκεφτούμε τους 300 κατοίκους που ζουν εκεί. Φυσικά και δεν είναι μόνο οι κάτοικοι αλλά και για τους επισκέπτες. Υπάρχουν και οι επαγγελματίες που βρίσκονται εκεί και δίνουν ζωή. Το κάστρο έχει μια τεράστια αρχαιολογική σημασία. Πιστεύω πως εάν όλοι οι υπεύθυνοι δείξουν ενδιαφέρον μπορεί να αναδειχθεί και ως ένα από τα καλύτερα κάστρα της Ελλάδας. Αυτό που λείπει από το κάστρο είναι ένας χωροταξικός σχεδιασμός.»

Αποτελεί γεγονός ότι η διαχείριση ενός τόσο σημαντικού ζητήματος όπως τα ετοιμόρροπα, είναι μία δύσκολη και πολύπλοκη διαδικασία. Με δύο νεκρούς όμως και τα δεκάδες ερείπια να προμηνύουν μία νέα συμφορά σε περίπτωση σεισμού, οι κινήσεις τοπικής αυτοδιοίκησης και πολιτείας, οφείλουν επιτέλους να είναι στο επίπεδο της πρόληψης και όχι κατόπιν εορτής.

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.