Σε μια περίοδο που οι περιβαλλοντικές ανησυχίες αναδεικνύονται ως πρωτεύον ζήτημα σε κάθε τοπική και παγκόσμια ατζέντα, το ενδεχόμενο εξόρυξης αντιμονίου στη Χίο προκαλεί έντονους προβληματισμούς. Στις 14 Δεκεμβρίου, το αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Αιγαίου φιλοξένησε εκδήλωση της Συντονιστικής Επιτροπής Δράσης και Ενημέρωσης, με στόχο την ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας για τις συνέπειες αυτής της δραστηριότητας.
Κεντρικός ομιλητής ήταν ο Αλέξης Μπένος, ομότιμος καθηγητής Υγιεινής και Κοινωνικής Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ παρέμβαση έκαναν και μέλη της Επιτροπής Αγώνα από τη Χαλκιδική, μεταφέροντας τις δικές τους εμπειρίες.
Το αντιμόνιο και η σκόνη του θανάτου
Ο κ. Μπένος παρουσίασε με λεπτομέρειες τις σοβαρές επιπτώσεις της εξόρυξης αντιμονίου. Μία από τις κεντρικές του παρατηρήσεις ήταν ότι η σκόνη που παράγεται κατά τη διαδικασία εξόρυξης, η οποία περιέχει βαρέα μέταλλα όπως το αρσενικό, μπορεί να διασκορπιστεί ανεξέλεγκτα μέσω του ανέμου. Χαρακτηριστικά σημείωσε: «Η σκόνη μπορεί να φτάσει παντού. Πάει, όπου την πάει ο αέρας».
Οι επιπτώσεις αυτής της σκόνης, σύμφωνα με τον ομιλητή, είναι δραματικές. Οι τοξικές ουσίες που περιέχει συνδέονται με πνευμονοπάθειες, καρκινογενέσεις και άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας. Η συγκεκριμένη διαπίστωση καταρρίπτει το αφήγημα ότι το ζήτημα αφορά μόνο τη Βόρεια Χίο, αποδεικνύοντας ότι οι συνέπειες θα επηρεάσουν ολόκληρο το νησί.
Το αντιμόνιο ως υγειονομική «βόμβα»
Ειδική αναφορά έγινε στις επιπτώσεις του αντιμονίου, το οποίο ο κ. Μπένος χαρακτήρισε ως «υγειονομική βόμβα». Το αντιμόνιο μπορεί να προκαλέσει:
Η κατάσταση επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο από την παρουσία του αρσενικού, που στη φύση βρίσκεται συχνά μαζί με το αντιμόνιο. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Μπένος, «το αρσενικό είναι η πρώτη ουσία που αναφέρουμε ως αιτία καρκινογένεσης». Η συνέργεια αυτών των δύο τοξικών στοιχείων πολλαπλασιάζει τις επιπτώσεις, καθιστώντας την εξόρυξη ακόμη πιο επικίνδυνη.
Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξόρυξης
Οι συνέπειες δεν περιορίζονται στην υγεία, αλλά αγγίζουν και το περιβάλλον. Ο κ. Μπένος υπογράμμισε ότι η εξόρυξη αντιμονίου μπορεί να προκαλέσει σοβαρές περιβαλλοντικές καταστροφές, με κυριότερη την όξινη απορροή, η οποία μολύνει ανεπανόρθωτα το έδαφος και τα υπόγεια ύδατα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Χαλκιδική, όπου σε περιοχές με ιστορικά ορυχεία παραμένουν ακόμη και σήμερα εκτεταμένες κατεστραμμένες εκτάσεις, στις οποίες δεν έχει φυτρώσει τίποτα για χιλιάδες χρόνια.
Τα διδάγματα από τις Σκουριές της Χαλκιδικής
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε η τοποθέτηση των μελών της Επιτροπής Αγώνα Μεγάλης Παναγιάς, που περιέγραψαν τη ζοφερή πραγματικότητα στις Σκουριές της Χαλκιδικής, όπου η εξόρυξη χρυσού και άλλων μετάλλων έχει προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές.
Όπως ανέφεραν, η αποστράγγιση του βουνού από το νερό έχει οδηγήσει στη στερέωση των πηγών του χωριού. Παράλληλα, οι εκχερσώσεις και η διάνοιξη δρόμων έχουν καταστρέψει μεγάλες δασικές εκτάσεις, ενώ η εφαρμογή του Μεταλλευτικού Κώδικα δίνει στις εξορυκτικές εταιρείες σχεδόν απόλυτο έλεγχο, συχνά παραμερίζοντας κάθε άλλη νομοθεσία.
Εξίσου σημαντική είναι η διάσπαση της κοινωνικής συνοχής. Η Μεγάλη Παναγιά έχει διχαστεί, καθώς ορισμένοι κάτοικοι υποστηρίζουν την εξόρυξη για οικονομικούς λόγους, ενώ άλλοι την αντιμάχονται, φοβούμενοι για την υγεία και το περιβάλλον τους.
Οι προκλήσεις για τη Χίο
Η εμπειρία της Χαλκιδικής προσφέρει κρίσιμα διδάγματα για τη Χίο. Στο νησί, οι ανησυχίες επικεντρώνονται ιδιαίτερα στον κίνδυνο μόλυνσης ή ακόμη και εξαφάνισης των υδάτινων πόρων της περιοχής Κεράμου. Το νερό, πολύτιμο και σπάνιο αγαθό για τη Χίο, απειλείται από την εξορυκτική δραστηριότητα, με καταστροφικές συνέπειες για την τοπική κοινωνία και την οικονομία.
Η απουσία των τοπικών αρχών
Σημαντικό πρόβλημα αναδείχθηκε η σιωπή των τοπικών αρχών. Παρά τη σοβαρότητα του ζητήματος, δεν υπήρξε εκπροσώπηση της Δημοτικής Αρχής στην εκδήλωση, αφήνοντας αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τη στάση τους. Το Δημοτικό Συμβούλιο είχε αποφασίσει την ενημέρωση των πολιτών, όμως αυτή δεν έχει υλοποιηθεί μέχρι σήμερα.
Το κάλεσμα για δράση
Η εκδήλωση ανέδειξε την ανάγκη συλλογικής δράσης. Η εξόρυξη αντιμονίου δεν αφορά μόνο τη Βόρεια Χίο, αλλά ολόκληρο το νησί. Οι επιπτώσεις στην υγεία, το περιβάλλον και την κοινωνία καθιστούν το ζήτημα κρίσιμο, απαιτώντας άμεση και συντονισμένη κινητοποίηση.
Η τοπική κοινωνία οφείλει να διεκδικήσει πλήρη και διαφανή ενημέρωση, ώστε να λάβει αποφάσεις που θα προστατεύσουν τις επόμενες γενιές. Το ενδεχόμενο εξόρυξης αποτελεί μια πρόκληση που δεν μπορεί να αγνοηθεί, καθώς οι συνέπειες θα είναι μη αναστρέψιμες, απειλώντας τον φυσικό και κοινωνικό πλούτο του νησιού.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.