Μ. Τομπάζη: «Ο Δικαστής πρέπει να αγαπά τον άνθρωπο και να περνά μηνύματα επωφελή για τη κοινωνία»

Η προσωπική πορεία και η ένταξη στο Δικαστικό Σώμα

• Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη το 1972. Σπούδασα εκεί Νομική και μετά από πέντε χρόνια δικηγορίας φοίτησα στην Εθνική Σχολή Δικαστών. Στη συνέχεια τοποθετήθηκα ως Πάρεδρος στο Πρωτοδικείο της Ρόδου, ακολούθως στο Πρωτοδικείο της Κέρκυρας ως Πρωτοδίκης για 3 χρόνια, κατόπιν στο Πρωτοδικείο της Καστοριάς για 2 χρόνια, μετέπειτα στην Αθήνα για άλλα 2 χρόνια, στη Θεσσαλονίκη για 4 χρόνια και με την προαγωγή μου τοποθετήθηκα στη Χίο ως Πρόεδρος Πρωτοδικών.
• Η Νομική Σχολή ήταν όνειρό μου από μικρή. Στην αρχή ξεκίνησα να ασχολούμαι με τη δικηγορία, δεν ήταν όμως αυτό που πραγματικά ήθελα να κάνω. Ίσως να μην μπορούσα να ανταποκριθώ σωστά (κατ΄ εμέ) στα δικηγορικά καθήκοντα.
• Τους δικηγόρους τους σέβομαι και τους εκτιμώ γιατί έχω ζήσει την καθημερινότητά τους και την αγωνία τους, την προσπάθειά τους ως ελεύθεροι επαγγελματίες να ανταποκριθούν στις ανάγκες της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Θεωρώ ότι είναι απαραίτητοι και συνάμα πολύτιμοι βοηθοί μας στην απονομή του δικαίου, σε πολλές των περιπτώσεων τους θαυμάζω για την αγωνιστικότητα, τη μαχητικότητα, το μορφωτικό τους επίπεδο, την ακεραιότητα και την ηθική τους.
• Όμως αγαπώ και τους συναδέλφους μου Δικαστές, γνωρίζοντας πλέον εκ των έσω και σε βάθος τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σε καθημερινό επίπεδο, οι οποίες είναι αθέατες, δεν ανταμείβονται και στις περισσότερες των περιπτώσεων, δεν εκτιμώνται.
• Ο Δικαστής δεν έχει γιορτές και αργίες. Ο Δικαστής ξυπνά το πρωί και το μυαλό του προσανατολίζεται αμέσως στην εκκρεμότητα, στη λήξη των προθεσμιών, πότε πρέπει να δημοσιευθεί μία απόφαση, αν λήγει ο χρόνος προσωρινής κράτησης για κάποιον κρατούμενο, αν έσφαλλε στη σύνταξη κάποιας αποφάσεως, αν θα μπορούσε να είχε χειριστεί διαφορετικά ένα νομικό ζήτημα, εάν λησμόνησε να απαντήσει σε κάποια ένσταση, εάν υφίσταται κίνδυνος παραγραφής σε κάποια υπόθεση και εφόσον όλα αυτά μέσα του επιλυθούν,  γενικά στο πως θα διαχειριστεί τη μέρα του, με την - κατά το δυνατόν- μεγαλύτερη και ποιοτικότερη απόδοση στο έργο του, έχοντας παράλληλα προς επίλυση ζητήματα καθημερινότητας, πρακτικά θέματα, όπως όλοι.
•  Η ζωή του δικαστή δεν έχει χαρές στον τομέα της εργασίας του, δεν υπάρχουν επιβραβεύσεις, δεν εξελίσσεται ούτε αμείβεται ανάλογα με την ποιότητα της δουλειάς του. Μοναδική χαρά του είναι η προσωπική  αίσθηση της εκ μέρους του ορθής απονομής της Δικαιοσύνης.

Η αποπεράτωση του Δικαστικού Μεγάρου στη Χίο θα συμβάλει τα μέγιστα στην αναβάθμιση του νησιού, στο μέτρο που η Δικαιοσύνη και ο τρόπος απονομής της είναι ο καθρέφτης της Δημοκρατίας

Η ζωή ενός Δικαστή

• Αυτό που οι μη δικαστές δεν αντιλαμβάνονται, δεν μπορούν να καταλάβουν (και μέσα σ΄ αυτούς περιλαμβάνονται και οι πιο κοντινοί μας άνθρωποι), είναι ότι, ο κύριος όγκος της δουλειάς των Δικαστών είναι στο σπίτι τους και όχι κατά τις ημέρες των δικασίμων. Οι διάδικοι πηγαίνουν στο Δικαστήριο, η υπόθεσή τους εκδικάζεται, αν είναι ποινική γνωρίζουν αμέσως το αποτέλεσμα, αν είναι πολιτική αναμένουν την απόφαση. Αυτό που δεν γνωρίζουν είναι ότι κάθε υπόθεση που εκδικάζουμε, πρέπει να τη συγγράψουμε, να την αποτυπώσουμε σε κείμενο, να καταλήξουμε σε ένα αποτέλεσμα αιτιολογώντας το συμπέρασμα, κινούμενοι στο πλαίσιο του νόμου.
• Αυτό σημαίνει μελέτη, έρευνα, επισκόπηση, αξιολόγηση, στάθμιση, αξιοποίηση των νομικών δεδομένων, ερμηνεία τους και προσαρμογή τους στη συγκεκριμένη υπόθεση, εκτίμηση των αποδεικτικών μέσων, διαπίστωση της επάρκειάς τους ή όχι. Αυτό παράλληλα σημαίνει εύρεση τρόπου εναρμόνισης της πεποίθησής μας για το δίκαιο του ενός ή πολλές φορές αμφοτέρων των διάδικων πλευρών, με το νομικό κανόνα. Σημαίνει ώρες δουλειάς, ξενύχτι, παραμέληση οικογένειας, προσωπικών αναγκών, κοινωνικών υποχρεώσεων.
• Επί σειρά ετών κυριαρχούσε η αντίληψη ότι, ο Δικαστής πρέπει να είναι συντηρητικός και απόκοσμος, απόμακρος και ανέκφραστος. Ο Δικαστής όμως δεν είναι και δεν πρέπει να είναι αυτό, επειδή πολύ απλά είναι άνθρωπος. Τον άνθρωπο δικαστή θέλουμε, με τα συναισθήματα, τα προτερήματα και τις αδυναμίες του, διαφορετικά απλώς θα βάζαμε τα δεδομένα σε έναν υπολογιστή και σε κλάσματα δευτερολέπτου θα είχαμε την απόφαση. Στον άνθρωπο δικαστή όμως απευθυνόμαστε για να βρούμε το δίκιο μας, στις ερωτήσεις του απαντάμε, την παρουσία του αναζητάμε, την εμπειρία του ευχόμαστε, τα μηνύματα που περνάει αφουγκραζόμαστε. Και τελικά, πολλές φορές, σ΄ αυτόν επιρρίπτουμε τις ευθύνες, είναι κι αυτό μία ανάγκη που μακάρι να μην υπήρχε..
• Η ζωή ενός Δικαστή πρέπει να συνδυάζει τη σοβαρότητα και τη μετροέπεια με τη γενναιοδωρία και τη φιλευσπλαχνία. Ο δικαστής πρέπει να έχει επίγνωση του δέοντος και του όντος. Να έχει ταπεινό φρόνημα και προτεραιότητά του να είναι ο άνθρωπος. Οφείλει να είναι ο ίδιος ισορροπημένος ψυχικά και τις στερήσεις τις οποίες αναμφισβήτητα υφίσταται σε όλους του τομείς και εκφάνσεις της ζωής του, να τις αναγάγει σε έπαθλα για τον τρόπο άσκησης του λειτουργήματός του. Να λησμονεί κάθε τι προσωπικό την ώρα που δικάζει ή συγγράφει, να φροντίζει για τις άμυνές του, έναντι ακόμη και του εαυτού του. Να μη δημιουργεί με τη στάση ζωής του, τους φίλους ή το στενό κύκλο των γνωριμιών του, ανασφάλειες στους πολίτες που δικάζει. Να τον κερδίζει το σεβασμό και όχι να τον απαιτεί. Η αγάπη για τον άνθρωπο πρέπει να οδηγεί έναν απόφοιτο της Νομικής Σχολής, στην Εθνική Σχολή Δικαστών.

Η Έδρα και οι αποφάσεις

• Στην έδρα μπορεί να γελάσεις, μπορεί να κλάψεις, μπορεί να νιώσεις ένταση και να συγχυστείς, να θυμώσεις, να σε αμφισβητήσουν, να δεχτείς προσβολές αλλά και απειλές. Είναι εύκολο να αντεπιτεθείς, όμως την ιερή εκείνη ώρα που είσαι στην έδρα, δεν είναι αυτό το έργο σου. Έργο σου είναι μία δίκαιη απόφαση, όλα τα υπόλοιπα οφείλεις να τα διαχειριστείς μόνος σου. Άλλωστε η μοναξιά, ανεξάρτητα από το πόσους αριθμητικά ανθρώπους έχουμε γύρω μας, αγαπάει τους δικαστές πολύ..
• Μελετώντας τις δικογραφίες έχεις μία γενική εικόνα για τον αν τα στοιχεία είναι υπέρ ή κατά του κατηγορουμένου. Όμως αν δεν ακολουθήσει η ακροαματική διαδικασία δεν μπορείς  να είσαι σίγουρος πως θα εξελιχθεί μία υπόθεση και που θα καταλήξει, πολλές φορές μόνη η απολογία του κατηγορουμένου αλλάζει τα πάντα. 
• Ο κάθε Δικαστής είναι μία ξεχωριστή προσωπικότητα. Ο κάθε άνθρωπος πρέπει να τα έχει καλά με τη συνείδησή του με όποιον τρόπο επιλέξει ο ίδιος. Προσωπικά νιώθω καλά ξέροντας ότι δεν έχω βλάψει συνειδητά και άδικα κανέναν. Είμαστε το τελευταίο αποκούμπι για τον κατηγορούμενο γιατί ελπίζει σε εμάς ως η τελευταία του σανίδα σωτηρίας. Αν αυτό δεν το κάνω σωστά, εξαντλώντας κάθε πιθανό ενδεχόμενο προς εξέταση, τότε δεν μπορώ να είμαι καλά. Αν όμως ξέρω ότι στην απόφασή μου εξέτασα όλα τα νομικά επιχειρήματα, αξιολόγησα σωστά τις αποδείξεις, έλαβα υπόψη μου το γνωστικό και βουλητικό στοιχείο του κάθε κατηγορουμένου ή διαδίκου, τότε η απόφασή μου, με τον τρόπο που αντανακλά μέσα μου, θα με ανταμείψει με τη δύναμη που χρειάζομαι για την επόμενη δικογραφία.
• Στην Ελλάδα έχουμε το καλύτερο δικονομικό σύστημα από όλες τις ευρωπαϊκές  και όχι μόνο χώρες. Στις ελληνικές δικαστικές αίθουσες τα δικαιώματα του κατηγορουμένου τηρούνται με τον πλέον δέοντα τρόπο. Η κάθε δίκη είναι ξεχωριστή και αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό. Πολλές δίκες μπορεί να μοιάζουν εξωτερικά όμως τα εσωτερικά τους στοιχεία να είναι τελείως διαφορετικά. Όπως και ο κάθε κατηγορούμενος είναι ξεχωριστός. Σε όλα αυτά ο ποινικός μας νομοθέτης είναι εξαιρετικά σοφός.

Η Χίος, όσο κι αν παραμελείται, έχει μία αρχοντιά που την ξεχωρίζει και τη διακρίνει. Τούτη η φαρέτρα του οπλοστασίου της, δεν θα αδειάσει ποτέ

Το ημιτελές Δικαστικό Μέγαρο

• Το Δικαστικό Μέγαρο της Χίου ήταν ένα όνειρο που κάποια στιγμή είχε ξεκινήσει να μετουσιώνεται σε πράξη αλλά ξαφνικά έπαψε να υφίσταται. Τόσο ο Δικηγορικός Σύλλογος της Χίου, όσο και εγώ προσωπικά, απευθυνόμενοι στους αρμόδιους φορείς, έχουμε κάνει πολλές προσπάθειες προς αναζήτηση λύσης και συνέχεια στο έργο, αλλά εις μάτην.
• Οι λόγοι για τους οποίους το έργο δεν προχωρά, είναι εκτός της δικής μου λογικής. Μία απλή επίσκεψη στους χώρους όπου τώρα στεγαζόμαστε είναι αρκετή για τη διαπίστωση της αδικαιολόγητης τούτης κρατικής αδράνειας, η οποία καθιστά το έργο μας (δικαστών, δικηγόρων, υπαλλήλων), εξαιρετικά δυσχερές και δημιουργεί προβλήματα στους πολίτες της Χίου, οι οποίοι ταλαιπωρούνται σε καθημερινή βάση, με δεδομένο ότι, σε άλλο κτήριο στεγάζονται οι δικαστές και οι γραμματείς του πολιτικού τμήματος, σε άλλο του ποινικού, όπως και η ανάκριση, σε άλλο οι Εισαγγελείς και σε άλλο το Ειρηνοδικείο. Δεν υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης σε όλα τα ανωτέρω για ανθρώπους με κινητικά προβλήματα, υφίσταται μόνο ένα ακροατήριο, με συνέπεια οι Δικαστές να δικάζουν σε γραφεία όπου ο χώρος δεν επαρκεί για τους διαδίκους ενώ, η παλαιότητα των κτηρίων της στέγασής μας (έτος ανέγερσης: 1904), εγκυμονεί κινδύνους για όλους μας.
• Η αποπεράτωση του Δικαστικού Μεγάρου στη Χίο θα συμβάλει τα μέγιστα στην αναβάθμιση του νησιού, στο μέτρο που η Δικαιοσύνη και ο τρόπος απονομής της είναι ο καθρέφτης της Δημοκρατίας, του πολιτισμού και της υγείας των θεσμών ενός κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δη της Πατρίδας μας.

Η εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη και η πολιτική

• Σε κάθε τομέα εργασίας υπάρχουν καλοί και κακοί. Έτσι υπάρχουν και καλοί και κακοί Δικαστές. Κακός Δικαστής για μένα είναι αυτός που συμπεριφέρεται με προσβλητικό ή απαξιωτικό τρόπο σε δικηγόρους και πολίτες, που αφήνει τον εαυτό του να επηρεάζεται από καταστάσεις και συμπεριφορές, που δεν απεκδύεται των προσωπικών του προβλημάτων την ώρα της εργασίας του, που αδιαφορεί για τον επείγοντα χαρακτήρα των υποθέσεων και καθυστερεί αδικαιολόγητα την έκδοση των αποφάσεών του. Το να υπηρετούμε αυτόν το θεσμό είναι επιλογή μας, δεν μας ανάγκασε κανείς, οφείλουμε κατά συνέπεια να το πράττουμε σωστά.
• Ο κόσμος πρέπει να εμπιστεύεται τον Δικαστή γιατί ο Δικαστής δεν είναι εχθρός του, δεν είναι τιμωρός του, δεν στοχεύει στο πώς να τον υπονομεύσει, ούτε άγεται και φέρεται σύμφωνα με διαταγές ποικίλης φύσεως και προελεύσεως. Ο Δικαστής είναι ανεξάρτητος και ανεπηρέαστος,  και αυτό που τον ενδιαφέρει είναι η απονομή της Δικαιοσύνης και τίποτε άλλο. Τη στιγμή που θα πάψει να υφίσταται ο αδικαιολόγητος και δίχως συναισθήματα εναγκαλισμός της εκτελεστικής με τη δικαστική εξουσία, όταν δηλαδή οι πρόεδροι των Ανωτάτων Δικαστηρίων επιλέγονται εκ των έσω, επιλέγονται δηλαδή από τους ίδιους τους δικαστές και όχι από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία, τότε ο έλληνας πολίτης θα νιώσει μεγαλύτερη ασφάλεια σε σχέση με το φυσικό του δικαστή, θα εμπιστεύεται και θα εκτιμά περισσότερο την ελληνική Δικαιοσύνη, θα προσφεύγει σ΄ αυτήν με το θάρρος που του δίνουν τα συνταγματικά του δικαιώματα, τα οποία θα υπερασπίζεται με τρόπο που συνάδει με ένα δημοκρατικό πολίτευμα.
• Σε καταστάσεις έντασης η Δικαιοσύνη πρέπει να βρίσκει λύσεις για την εξομάλυνση μίας κατάστασης. Το καθήκον μας,  ως δικαστές της Χίου, είναι πρωτίστως η προστασία του χιώτικου λαού, αλλά και κάθε ανθρώπου που χρήζει και δικαιούται δικαστικής προστασίας, βάσει του Συντάγματος και των νόμων του Κράτους μας. Όλα τα υπόλοιπα είναι θέματα πολιτικά και κυβερνητικά. Σε γενικότερο επίπεδο, κάθε φορά που μεταφέρεται ή μετακυλύεται μία πολιτική ευθύνη στη Δικαστική Εξουσία, τότε εμείς, με τις αποφάσεις μας,  πρέπει να καταδεικνύουμε ότι καθήκον μας είναι η προστασία των ανθρώπων - μελών αυτής της κοινωνίας και τίποτε άλλο.

Η αγάπη για τη Χίο και τους Χιώτες

• Η παραμονή μου στη Χίο για 5 χρόνια δείχνει ότι αυτός ο τόπος πραγματικά με κέρδισε. Είναι ένας ευλογημένος τόπος με χαρισματικούς ανθρώπους. Η Χίος, όσο κι αν παραμελείται, έχει μία αρχοντιά που την ξεχωρίζει και τη διακρίνει. Τούτη η φαρέτρα του οπλοστασίου της, δεν θα αδειάσει ποτέ.

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.