Σιγα σιγα μπαινουμε στην τελικη ευθεια για την μεγαλη εορτη των Χριστουγεννων,ειναι η πρωτη και σημαντικοτερη εορτη του Δωδεκαημερου γιαυτο και λεμε καλα Χριστουγεννα.Το δωδεκαημερο λεγεται ετσι γιατι αποτελειται απο πολλες γιορτες και στο τραπεζι επιτρεπεται να καταλυουμε τα παντα εκτος απο της 5ης Ιανουαριου που ειναι νηστεια.Με την εξελιξη και την "ξενομανια" που μας τρωει εχουμε ξεχασει πολλα απο τα εθιμα και τις συνηθειες που γνωρισαμε ή που θυμομαστε ισα ισα που λενε.Εγω θα γραψω για τις παλιες συνηθειες του τοπου μας που τηνουν να εξαφανιστουν αφου ολα "πλαστικοποιηθηκαν" στις μερες μας.
Παλια οι γυναικες εφτιαχναν κουρκουμπινους(μελωμενους,αμελωτους),φοινίκια,κουραμπιεδες,μαμουλια,μπακλαβαδες και ψαθουρια.Ολα ηταν στολισμενα πανω στο τραπεζι της "Σάλας" για να κερνουντε οι επισκεπτες.Τις παραμονες των Χριστουγεννων σφαζοταν οι χοίροι για τα τραπεζια των γιορτων,επισης σφαζοταν ο πετεινος ή η κοτα που γινοταν με γεμιση (οι γαλοπουλες ή κουκλοι που τους λεμε εμεις ειναι ξενοφερτοι) υπαρχει και παινεμα που λεει -Για σφαξετε τον πετεινο
Για σφαξετε την κοτα
Και δωτε μας τον κοπο μας
Να παμε σ'αλλη πορτα.
Τα παιδια εβγαιναν και ελεγαν τα καλαντα των Χριστουγεννων,με μερακι,με συνορισιο,κατα ομαδες ή μεμονομενα και ελεγαν ολη την ιστορια των Χριστουγεννων οπως την ακουμε στα Ευαγγελια των Μεγαλων Ωρων,για τους Αγγελους,για τους ποιμενες,για τους Μαγους,για τον Ηρωδη.Αυτα πλεον δεν λεγοντε ή σπανιζουν.Στην ενορια μας τον Καθεδρικο ναο Αγιου Γεωργιου Βρονταδου καθε χρονο γινεται η κατασκευη -αναπαρασταση της Φατνης που γεννηθηκε ο Χριστος μας(φωτ.1) με κλαδια της ελιας,μεσα μπαινουν οι εικονες της Γεννησης,των ποιμενων,και των Μαγων.
Επισης αλλο ενα εθιμο ειναι η αναπαρασταση της Βαπτισεως(φωτ2)με μερσινιες και μαντερινια που κρεμοντε πανω σε αυτες,εμεις τον λεμε "Ιορδανη"(Σημ.Αυτα τα δυο εθιμα γινοντε μονο στον Αγιο Γεωργιο,οπου αλλου γινοντε ειναι απομιμηση απο εδω,ο εμπευστης αυτων των δυο εθιμων ηταν ο Ιερομοναχος Γερμανος Λιμας που ηταν εφημεριος του ναου γυρω στο 1900).Πανω εκει μπαινει η εικονα της Βαπτισεως,και γινεται ο Μεγαλος Αγιασμος.Την παραμονη των Χριστουγεννων,της Πρωτοχρονιας και των Φωτων το καμπαναριο μενει ολη νυχτα αναμενο για το χαρμοσυνο συναισθημα των ημερων αυτων(φωτ3).
Την παραμονη της πρωτοχρονιας οι ξεμπαρκοι ναυτικοι με τους μερακληδες φιλους τους επαιρναν τα οργανα και γυριζανε τα σπιτια λεγοντας τον Αγιο Βασιλη,παινεματα και τραγουδια
"Το νεον ετος εφτασε
Κι ας χαροποιηθουμε
Τον Αγιο Βασιλειο
Ηρθαμε να σας πουμε..."
Το αξιοθαυμαστο ηταν οτι ξυπνουσαν τους νοικοκυραιους απο τον υπνο τους και αφου τραγουδουσαν και γλεντουσαν μετα επαιρναν και τον ιδιοκτητη να πανε στο επομενο σπιτι και ολη τη νυχτα γυριζαν απο σπιτι σε σπιτι.μεχρι την αυγη που πηγαιναν στην εκκλησια.Στα σπιτια αυτες τις μερες δεν ελειπαν οι μερσινιες απο τα βαζα και τα μαντερινια στολισμενα μεσα στις φρουτιερες.Την πρωτοχρονια πηγαιναν στην εκκλησια με τα καινουργια τους ρουχα "τα σχολιατικα".Οι ηλικιωμενοι πηγαιναν με μια πετρα στο χερι τους και την αφηναν στις πορτες των παιδιων τους για γουρι λεγοντας -μαλαμα να γινει.
Πηγαιναν και επερναν αγιασμο απο το Αγιασμα του Αγιου Γιωργιου για να αγιασουν τα σπιτια να εχουν ευλογια ολον τον χρονο.
Οσοι ειχαν πενθος δεν στολιζαν,δεν εκαναν γλυκα,δεν ανοιγαν την Σαλα ουτε συμμετειχαν σε εορταστικες εκδηλωσεις.
Ο Κορωνοιος μας εγινε μαθημα οτι τιποτα δεν ειναι δεδομενο,οτι ολα μπορουν να αλλαξουν απο τη μια στιγμη στην αλλη.Ισως μας εκανε να αναθεωρησουμε πολλα.
Σημ.Δεν ειμαι αρθρογραφος,ουτε εχω την τεχνη του συγγραφεα,γραφω οτι γνωριζω απο στοματικες αφηγησεις και απο δικης μου εμπειριας.Να με συγχωρησετε για τυχον ορθογραφικα ή αλλα λαθη του κειμενου μου.
ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ!!!!
Βρονταδος 11-12-21.Πετρος .Θ.Μαθιουδης.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
