Τα αυτόνομα πλοία συχνά περιγράφονται ως το μέλλον της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Ήδη έχουν δρομολογηθεί έργα για να καταστεί πραγματικότητα η έννοια του μη επανδρωμένου “έξυπνου πλοίου” (smart ship), με βασικότερο παράδειγμα την κατασκευή του πρώτου αυτόνομου και πλήρως ηλεκτρικού πλοίου μεταφοράς container “Yara Birkeland”, το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει τις πρώτες πλήρως αυτόνομες επιχειρήσεις σε 2 χρόνια από τώρα.
Δεν είναι λίγα τα οφέλη από τα αυτόνομα πλοία, που συχνά αναφέρονται: χαμηλότερο κόστος, πιο αποτελεσματική χρήση του χώρου στον σχεδιασμό των πλοίων, αποδοτικότερη χρήση των καυσίμων, μειωμένος κίνδυνος ανθρώπινου λάθους επί του πλοίου, που αποτελεί και την κύρια αιτία ατυχημάτων στη θάλασσα. Ωστόσο, πέρα από τα τεχνολογικά εμπόδια, υπάρχουν και μια πληθώρα προκλήσεων που δεν έχουν ακόμη επιλυθεί: Σε αυτές περιλαμβάνονται η επίλυση του θέματος της ασφάλειας της ναυσιπλοΐας, η προστασία από τις απειλές στον κυβερνοχώρο και η δημιουργία ενός σημαντικού κινήτρου για τους ιδιοκτήτες και τους φορείς εκμετάλλευσης να επενδύσουν σε αυτόνομα πλοία, πριν αυτά κυριαρχήσουν ως μοντέλα στην βιομηχανία.
Το σημαντικότερο ωστόσο ερώτημα από την πλευρά των ναυτικών είναι ποιος θα είναι ο άμεσος αντίκτυπος των “έξυπνων πλοίων” στον κλάδο κι αν ελλοχεύει κίνδυνος για απώλεια θέσεων εργασίας στο κοντινό μέλλον. Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις ο David Appleton, εμπειρογνώμων και τεχνικό στέλεχος του ναυτιλιακού οργανισμού Nautilus International ακούγεται καθησυχαστικός σε σχέση με τις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις των αυτόνομων πλοίων στη ναυτιλία.
“Ανεξάρτητα από το τεχνικό δυναμικό, δεν θα υπάρξει εκτεταμένη υιοθέτηση αυτόνομων πλοίων, μέχρις ότου το σκεπτικό καταστεί οικονομικά ρεαλιστικό για τους εφοπλιστές. Για τους ιδιοκτήτες που λειτουργούν στον πάτο της βιομηχανίας, θα υπάρξουν ελάχιστα κίνητρα για επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες από την στιγμή που μπορούν να συνεχίσουν να εκμεταλλεύονται τους ναυτικούς χωρίς επιπτώσεις, όπως δείχνει η ιστορία της ναυτιλίας ότι κάνουν”, αναφέρει σε συνέντευξη του στην ιστοσελίδα “World Maritime News”.
“Εντούτοις, πιστεύουμε ότι εάν χρησιμοποιηθεί σωστά η τεχνολογία για να μειωθεί ο φόρτος εργασίας των ναυτικών, να ενισχυθεί η ασφάλεια και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής επί του πλοίου αντί να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία για την περαιτέρω μείωση του αριθμού του πληρώματος τότε θα μπορούσαν να υπάρξουν σημαντικά πλεονεκτήματα”, προσθέτει. Επισημαίνει επίσης ότι η εισαγωγή πιο προηγμένης τεχνολογίας θα μπορούσε να λειτουργήσει ως καταλύτης για την καλύτερη κατάρτιση του πληρώματος στα σύγχρονα πληροφοριακά συστήματα ναυσιπλοΐας.
Όσον αφορά το επιχείρημα περί “ανθρώπινου λάθους” που προβάλλουν οι υποστηρικτές της αυτόνομης ναυτιλίας ο Appleton το κρίνει υπερβολικά απλοϊκό και κάπως παραπλανητικό. Παραπέμποντας σε στοιχεία από τη αεροπορική υποστηρίζει ότι η αύξηση της αυτοματοποίησης των συστημάτων μπορεί να οδηγήσει σε υποβάθμιση των δεξιοτήτων και εξασθένιση της ανθρώπινης απόδοσης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης – ακριβώς εκεί που χρειάζονται οι βέλτιστες επιδόσεις. Επίσης, σύμφωνα με έρευνες, ενώ ο αριθμός των ατυχημάτων μπορεί να μειωθεί, οι συνέπειες των ατυχημάτων είναι πιθανό να είναι πολύ χειρότερες, αν δεν υπάρχει κανένας άνθρωπος επί του πλοίου να αναλάβει να μετριάσει τις επιπτώσεις ενός ατυχήματος.
Τέλος, σοβαρά προβλήματα αναμένεται να δημιουργήσει και η γεωγραφική απόσταση της κεντρικής βάσης χειρισμού από το σημείο που αντιμετωπίζει προβλήματα ένα αυτόνομο πλοίο. “Τα αυτοματοποιημένα συστήματα προγραμματίζονται από ανθρώπους που είναι επίσης σε θέση να κάνουν λάθη. Υπάρχει επίσης το ζήτημα του αριθμού των ατυχημάτων στη θάλασσα που προλαμβάνονται από τις γρήγορες ενέργειες των ναυτικών επί του πλοίου και από το γεγονός ότι όταν συμβαίνουν ατυχήματα χωρίς κανέναν πάνω στο πλοίο να αναλάβει περιοριστική δράση, οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι πολύ χειρότερες”, αναφέρει.
Σε σχέση με τις ανησυχίες των ναυτικών για την αντικατάσταση τους από ρομπότ στο άμεσο μέλλον, επισημαίνει πως τα διεθνή δρομολόγια δεν θα είναι δυνατά μέχρις ότου θεσπιστεί το ρυθμιστικό καθεστώς, με τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO) να ξεκινά τις εργασίες του φέτος και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις να τοποθετούν την ολοκλήρωση των εργασιών το 2028. Αλλά το μεγαλύτερο εμπόδιο σε σχέση με την υιοθέτηση των αυτόνομων πλοίων στο άμεσο μέλλον έχει να κάνει με οικονομικούς λόγους: Με τους εφοπλιστές να αναμένουν τουλάχιστον 15 χρόνια λειτουργίας από ένα πλοίο, ελάχιστοι είναι αυτοί που θα ρισκάρουν να επενδύσουν πριν κατοχυρωθεί η επιτυχία του νέου μοντέλου σε βάθος χρόνου.
Αλλά, όπως δείχνει και το μοντέλο του Yara Birkeland, η υιοθέτηση των “αυτόνομων πλοίων” θα περιοριστεί αρχικά σε μικρής κλίμακας εξειδικευμένες επιχειρήσεις, οπότε αυτοί που θα πρέπει να ανησυχήσουν περισσότερο είναι οι οδηγοί φορτηγών αυτοκινήτων και όχι οι ναυτικοί. Τα επιβατηγά-οχηματαγωγά μικρών αποστάσεων που λειτουργούν στα χωρικά ύδατα μιας χώρας είναι επίσης πιθανοί υποψήφιοι αντικατάστασης, ενώ αντίθετα τα κρουαζιερόπλοια και τα πλοία που μεταφέρουν επικίνδυνα φορτία θα είναι μεταξύ των κλάδων που δεν προβλέπεται να επηρεαστούν από τις εξελίξεις.
“Αυτό που είναι σημαντικό για εμάς είναι η τεχνολογία να χρησιμοποιείται με τέτοιο τρόπο ώστε να βελτιώνεται η ποιότητα ζωής για τους επιβαίνοντες στα πλοία και να μην αυξάνεται ο φόρτος εργασίας τους”, είναι το κεντρικό συμπέρασμα του στελέχους του Nautilus International.
“Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η αυτοματοποίηση έχει τη δυνατότητα να αυξήσει την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα ζωής των εργαζομένων, εάν χρησιμοποιηθεί σωστά, αλλά αυτό δεν είναι δεδομένο. Αν το θέμα προσεγγιστεί από τη θέση ότι ο άνθρωπος είναι ο πιο αδύνατος κρίκος και πρέπει να αφαιρεθεί τότε αυτό γίνεται μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Ενώ αν η αυτοματοποίηση χρησιμοποιείται με παραγωγικό τρόπο για να μειώσει το ωράριο εργασίας, να περιορίσει την κόπωση και να μειώσει το βάρος της γραφειοκρατίας τότε αυτό μόνο καλό μπορεί να είναι για τις ναυτιλιακές εταιρείες και τους ναυτικούς. Πρέπει απλώς να διασφαλίσουμε ότι όλοι αυτοί οι παράγοντες θα ληφθούν δεόντως υπόψη κατά μήκος στην πορεία και δεν το κάνουμε απλά ‘επειδή μπορούμε”, καταλήγει.
(πηγή: www.e-nautilia.gr)
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
