Η λατρευτική σύμανη και παράδοση του Αγ. Γάλακτος είναι τέτοιας έκτασης που συχνά τα παρεκκλήσια του αδικούνται από τον επισκέπτη.
Τα πέντε ξυλόγλυπτα τέμπλα στους διάσπαρτους ναούς του (πλέον διασώζονται τα τέσσερα) είναι αδιάψευστα τεκμήρια βαθιάς θρησκευτικότητας για την περιοχή, η οποία τους τελευταίους αιώνες καθυποβάλλεται από την παντοδύναμη παρουσία Της Παναγιάς Αγιογαλούσαινας.
Ο προσκυνητής Της μένει έκθαμβος από τον πλούτο των παραστάσεων στο ξυλόγλυπτό Της τέμπλο και δοκιμάζει επίσης μια ευχάριστη έκπληξη όταν εισέρχεται στην κύρια είσοδο του Β’ επιπέδου του Σπηλαίου και ανακαλύπτει ένα ακόμη παρέκκλιση, αυτό Της Αγ. Άννας, το οποίο ενδεχόμενα είχε τη χρήση ασκηταριού για την κύρια Μονή κι αν δεχτούμε ότι τα σπαράγματα της τοιχογραφικής του διακόσμησης θεωρούνται τα παλαιότερα ίχνη αγιογραφιών στο νησί, ίσως η Αγ. Άννα να είναι προγενέστερη Της Αγιογαλούσαινας.
Στις 25 Ιουλίου, η Αγ. Άννα γιόρτασε την άγνωστη γιορτή Της. Η φωνή του Αντ. Καλογιάννη μας έμαθε ότι στου Δεκέμβρη στις 9 έχει η Άννα τη γιορτή της, όμως στο χριστιανικό εορτολόγιο η Μητέρα της Παναγίας τιμάται και στις 25 Ιουλίου. Όπως κάθε χρόνο οι Αγιογαλούσοι τίμησαν την καλοκαιρινή μνήμη Της στο μόλις 9τμ. παρεκκλήσιο Της.
Ο πατέρας Πλάτωνας ήταν εκεί από τα χαράματα και μαζί με τον εκκλησιαστικό επίτροπο Γιάννη Κολοκυθά σήμαναν την καμπάνα και προσκάλεσαν στη Χάρη Της του χωριανούς. Δεν χρειάστηκαν πολλοί για να δώσει την εντύπωση ότι γέμισε το 9τμ. παρέκκλιση. Οι πιστοί σκορπίστηκαν στις στοές των βράχων του Σπηλαίου και ένιωσαν την απόλυτη κατάνυξη σε μια λειτουργία χωρίς μικρόφωνα.
Οι τοιχογραφίες
«Από το πλούσιο άλλοτε – και αρχαιότερο στη νήσο- τοιχογραφικό διάκοσμο του ναϊσκου, μόνο ελάχιστα πλέον λείψανα διασώζονται», αναφέρει στο βιβλίο του για το Αγ. Γάλας ο μελετητής της ευρύτερης περιοχής Κ. Φραγκομίχαλος. Συγκεκριμένα, σε σπαράγματα διασώζονται σε δυο ζώνες απέναντι από το Ιερό Βήμα, τοιχογραφίες που είναι δύσκολο να τις διακρίνει κανείς. Μορφές ιεραρχών και αγίων, στο σύνολο τους δακρυσμένες, σαν κάτι να θρηνούν, πιθανόν Την Κοίμηση Της Θεοτόκου ή Της Αγ. Άννας, αν συνυπολογίσουμε ότι η εικόνα Της Αγίας δεν υπάρχει ούτε μεταξύ των τριών Δεσποτικών στο ξύλινο, απλό, και πολύ νεότερο τέμπλο του ναού, παρά μια, αρκετά νεότερη, τοποθετημένη πάνω στο Ιερό. Ευδιάκριτες ωστόσο είναι οι μορφές του Χριστού και ενός Αγγέλου κρατώντας ειλητάριο, ένδειξη υποδοχής των λοιπόν προσώπων που εικονίζονται στην κατεστραμμένη τοιχογραφία.
Η Πλατυτέρα
Αντίθετα επιβλητική και πλήρως διασωζόμενη είναι η μεταγενέστερη τοιχογραφία Της Πλατυτέρας, στην κόχη του Ιερού Βήματος «με έκφραση βαθύτατης περίσκεψης και χέρια υψωμένα σε θέση δέησης και ικεσίας, ενώ μπροστά Της, μέσα σε σφαιρικό πλαίσιο, εικονίζεται ο μικρός Χριστός με τα δυο Του χέρια σε θέση ευλογίας της Οικουμένης», όπως περιγράφει ο Κ. Φραγκομίχαλος.
Κατά τις πληροφορίες της 3ης ΕΒΑ η Πλατυτέρα είναι δημιούργημα του 1743 και συγκεκριμένα του γνωστού μεταβυζαντινού ζωγράφου Ιερομόναχου Κύριλλου Φωτεινού, δηλαδή του χιακής καταγωγής Άνθιμου Κορέσσιου, μετέπειτα ηγούμενου της Μονής Μουνδών και του Παρθένιου Μακρίδη.
Στην αίθουσα των παραδόσεων
Το παρεκκλήσι της Αγίας Άννας, στην ουσία συνδέει το ναό της Αγιογαλούσαινας με την κύρια αίθουσα του μικρού κοιλώματος στο Β’ όροφο του Σπηλαίου. Εκεί όπου φύεται το πλήθος των παραδόσεων που έδωσε αίγλη και δυναμική στο ναό και τον μετέτρεψε σε βασικό προσκύνημα της Χίου, μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα.
Ένας λατρευτικός συνδετικός κρίκος απαραίτητος για όποιον μελετήσει την πλούσια θρησκευτική παράδοση του Αγ. Γάλακτος.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
