Σφίγγω χρόνια τώρα τα δόντια, καταπιέζω την προσωπική αξιοπρέπεια για να προστατέψω τη μνήμη μιας τριετούς στο παρελθόν συνεργασίας και, πίστευα, ανθρώπινης σχέσης. Επέτρεπα και τότε να γίνεται με όρους ανισοβαρείς. Ο τότε λαντζιέρης, σήμερα «εθνικός καντινιέρης», κατά το Γ. Μακριδάκη, να αποδέχεται το ρόλο του σκλάβου σε μια πρωτόβγαλτη εφημερίδα της Χίου, για να πληρώνεται η φίρμα του μαγαζιού, που δημοσίευε μια φωτογραφία τη μέρα και δυο – τρία κείμενα κάθε Τετάρτη. Ο τότε λαντζιέρης, σήμερα «εθνικός καντινιέρης», κατά το Γ. Μακριδάκη, έριχνε τα μούτρα του στο «κεφάλαιο», τα εφοπλιστικά γραφεία, για να χρηματοδοτούν τα ημερολόγια – δώρο στους αναγνώστες της εποχής, πάντα με το υλικό της φίρμας, για να φιλοτεχνείται ο στόχος του μεγάλου ή ορθότερα του μοναδικού διανοούμενου του νησιού.
Την είχε αυτή την ανισορροπία πάντοτε ο μοναδικός διανοούμενος του τόπου. Όσοι εφοπλιστές και φραγκάτοι χρηματοδοτούσαν τις δικές του εκδόσεις, ως δια μαγείας καθαγιάζονταν. Για να ακριβολογώ, ποτέ δεν εντάχθηκαν στην κατηγορία των «συμφερόντων», όσων ρουφούν με το καλαμάκι το αίμα του λαού. Όσοι αιρετοί χρηματοδοτούσαν δουλειές του έπαιρναν απαλλακτικό βούλευμα από την κατηγορία των «καταστροφέων του τόπου». Αλί σε όποιον δεν αναγνωρίζει το έργο του, για να ακριβολογώ, όποιον δεν το χρηματοδοτούσε πριν το αναλάβει εργολαβικά ο ιστορικός εκδοτικός οίκος της «Εστίας».
Ζω πάνω από μια δεκαετία την αγωνία μια πολύ μικρή αγορά να στηρίξει απαιτητικές εκδόσεις πολιτισμού, λόγου, ιστορικής καταγραφής, απαραίτητες όσο η τροφή για τον τόπο. Υπό το πρίσμα αυτό δικαιολογούσα τις ακροβασίες του μοναδικού διανοούμενου της Χίου. Όλα όμως έχουν την υπομονή τους. Μια υπομονή που, φοβάμαι, δεν εξαντλήθηκε μόνο σε εμένα αλλά σε όποιον συναναστρέφεται με το μοναδικό διανοούμενο της Χίου περισσότερο από λίγα εικοσιτετράωρα και δεν υποτάσσεται στα ιδιόρρυθμα ιδεολογήματα του.
Με αφορμή μια προσωπική αντιπαράθεση του μοναδικού διανοούμενου της Χίου με τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου Χίου κατά τη διάρκεια θεματικής συνεδρίασης για την Αμανή, η κοινωνία του νησιού συστήνεται με μια νέα διάσταση, κατά Μακριδάκη πάντα, της έννοιας «συμφέρον». Ο όρος διευρύνεται και αγγίζει, πέρα από τη Ρόκας Iberdrola, την Ελληνικός Χρυσός Α.Ε., το Ίδρυμα John Fafalios Foundation κ,α, και τους καντινιέρηδες στο Άγιο Γάλας! Υποθέτω ότι εξαιρεί μόνο τους αναγνωρισμένους συγγραφείς και τους σπορείς.
Κι όμως ο μοναδικός διανοούμενος της Χίου είχε το δίκιο με το μέρος του. Κακώς, κάκιστα του στερήθηκε ο ρόλος του εισηγητή στη θεματική συνεδρίαση. Εκείνος εκφράζει, για πρώτη φορά ίσως στη ζωή του, μια πλειοψηφική τάση, αυτή που επιβιώνει δεκαετίες τώρα στην Αμανή. Το αντιλήφθηκα όταν διάβασα τις περισπούδαστες αναλύσεις του, πνιγμένες πάντα στην οργή που γεννά η μοναδική του αλήθεια.
«… όσοι ζούμε εδώ, όσοι δουλεύουμε με τα εύφορα χώματα και τα γάργαρα νερά αυτής της ευλογημένης γης, είμαστε περήφανοι γι αυτήν, την προσέχουμε σαν τα μάτια μας, δεν έχουμε κανένα παράπονο παρόλα τα προβλήματα που υπάρχουν κι εδώ, όπως υπάρχουν σε κάθε τόπο. Δεν θέλουμε κολαούζους, που δήθεν ενδιαφέρονται για τον τόπο μας και μας εκπροσωπούν παραγοντίστικα», εξηγεί τους λόγους της εντυπωσιακής, για άλλη μια φορά, παράστασης του.
Μην ανησυχείς μοναδικέ διανοούμενε της Χίου. Αν ταράζεσαι απ’ την κινητικότητα ορισμένων «παραγοντίσκων που πουλούν ενδιαφέρον για την Αμανή» εξετάζουμε σοβαρά το ενδεχόμενο να μη διαταράξουμε άλλο την απόλυτη ηρεμία σου, χαλάσουμε την έμπνευση σου και σπάσει το παχυλό συμβόλαιο αμοιβής με τον εκδοτικό οίκο της «Εστίας». Θα σου επιτρέψουμε εσύ, μόνο εσύ, να παράγεις τους βιολογικούς σπόρους σου, να βιώνεις τη χαρά να δουλεύεις τα χώματα της εύφορης γης - κι ας εννοείς μόνο του χωραφιού σου, γιατί για τα υπόλοιπα δε δίνεις δεκάρα. Εσύ, μόνο εσύ, θα έχεις την τιμή να κλείσεις τα μάτια του υπερήλικα Θωμά, του Ιπποκράτη, του Δημήτρη, του Γιώργη κι όσων σε εσένα, μόνο εσένα, εμπιστεύτηκαν την εμπειρική γνώση τους.
Μόνο που μοναδικέ διανοούμενε της Χίου θα πρέπει να απαντήσεις και στο ερώτημα ποιες ανθρώπινες παρουσίες θα διαδεχθούν το Θωμά, τον Ιπποκράτη, το Δημήτρη σε κάποια χρόνια από τώρα στη Βολισσό και όλα τα υπόλοιπα χωριά της Αμανής. Όχι πάντως οι δικοί σου απόγονοι, γιατί από επιλογή, απόλυτα σεβαστή, δεν υπάρχουν. Σεβάσου, όμως, μοναδικέ διανοούμενε της Χίου, την ιταμή και συμφεροντολογική επιλογή μας να δουλέψουμε μια καντίνα στο Άγιο Γάλας για να πάρουμε τετράδια στα παιδιά μας, όπως, με αυτό το εξίσου ιταμό χρήμα, έπαιρνε κάποτε τετράδια και σε σένα ο δικός σου πατέρας για να γίνεις σήμερα ο ένας, ο μοναδικός διανοούμενος του νησιού, ο πρεσβευτής, όπως πολλάκις σε έχω αποκαλέσει. Κι αν δε το σέβεσαι και επιμένεις ότι καντινιέρης στο Άγιο Γάλας ίσον κερδοσκόπος, έλα να αλλάξουμε ρόλους.
Σ’ αυτές τις απόψεις, μοναδικέ διανοούμενε της Χίου, δεν είσαι αυτή τη φορά μόνος. Εκφράζεις πολλούς, πάρα πολλούς στην Αμανή. Κι αυτοί θέλουν την ησυχία τους πέντε δεκαετίες τώρα, από τότε που τους εγκατέλειψαν οι ανήσυχοι, όσοι δηλαδή πήραν το δρόμο της μετανάστευσης. Ξέρω καλά ότι βλέπουν τη δράση των «παραγοντίσκων» ακριβώς όπως εσύ. Τους χαλά την απόλυτη ιδιοκτησιακή αντίληψη για το χώρο. Ελπίζω μόνο η συνειδητοποίηση ότι ανήκεις στην πλειοψηφία που θέλει την Αμανή νεκρή, χωρίς παλμό, να μη σου προκαλέσει άλλο ψυχικό τραύμα και λάβεις την πρόωρη απόφαση να πάρεις των ομματιών σου και από τη Βολισσό, γιατί δεν αισθάνεσαι πια ο μόνος προστάτης της αταραξίας. Επικρίνω, για άλλη μια φορά, τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου, που δεν σου επέτρεψε να εισηγηθείς, να κατακτήσεις επάξια το θερμό χειροκρότημα όσων θέλουν την Αμανή βαλσαμωμένη, ένα βασίλειο για σένα, τους σπόρους σου και τη δική τους σοδειά λάδι.
Υ.Γ.1: Οικτίρω τον αξιόλογο Δημ. Τσούχλη. Τώρα που ο μοναδικός διανοούμενος της Χίου θα πληροφορηθεί τη διαπίστωση του ότι «η Αμανή ήδη είναι ερημοποιημένη περιοχή» και δεν βρίσκεται απλά στο χείλος του γκρεμού, προφανώς θα αξιολογηθεί ως πιο βάρβαρο «συμφέρον» απ’ τους καντινιέρηδες και το real estate.
Υ.Γ.2: Λαμβάνω υπόψη την άκρως δημοκρατική υπενθύμιση του μοναδικού διανοούμενου της Χίου ότι για εμάς, τους καντινιέρηδες, υπάρχουν και πέτρες. Κάθε φορά στο εξής που θα περνώ από τον πύργο της Βολισσού με κατεύθυνση κάθε Σαββατοκύριακο τα Νενητούρια, θα φορώ και πανοπλία. Όμως διαδρομή δεν πρόκειται να αλλάξω.
Υ.Γ. 3: Να χαίρεται η ανένταχτη και ασυμβίβαστη Αριστερά τον εκφραστή της. Εκείνον που στηρίζει «την κατάσταση που βρίσκεται η χώρα» χαρακτηρίζοντας «χίλιες δυο εξωπραγματικές προτάσεις» το να στήσει ένα ευέλικτο τεχνικό συνεργείο για τη βόρεια Χίο ο Δήμος ή να επιμείνει για την ανάγκη σύστασης πυροσβεστικού κλιμακίου. Μικρή η λεπτομέρεια ότι τις «χίλιες δυο εξωπραγματικές προτάσεις» τις χαρακτηρίζει χωρίς να τις ακούσει. Εξοργίστηκε το παλικάρι κι έφυγε…
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.