Η αυτοδιοίκηση και συγκεκριμένα ο Δήμος του Πειραιά, αποτελεί τους δύο προηγούμενους αιώνες εφαλτήριο και πεδίο δράσης της οικογένειας Σκυλίτση, αναδεικνύοντας τέσσερεις δημάρχους οι οποίοι έχουν αφήσει το ανεξίτηλο αποτύπωμά τους στον πρώτο Λιμένα της χώρας, έστω κι αν του τελευταίου, του Αριστείδη Σκυλίτση του Νεότερου, είναι αρνητικό, αφού η θητεία του συντελείται την περίοδο της Χούντας των Συνταγματαρχών.
Ο στρατιώτης – Δήμαρχος Δημοσθένης Ομηρίδης Σκυλίτσης
Ο Δημοσθένης Ομηρίδης Σκυλίτσης (1855 -1935) είναι ο τρίτος της μεγάλης και ιστορικής βυζαντινοχιακής οικογενείας που καταλαμβάνει το δημαρχιακό αξίωμα, όμως, το βιογραφικό του περιλαμβάνει ιστορίες μαχών και πολέμων, άξιων επαίνων. Κοντολογίς ο Δημοσθένης είναι πρώτα στρατιωτικός και μετά πολιτικός.
Ως στρατιωτικός συμμετέχει σε νεαρή ηλικία στην κατάληψη της Θεσσαλίας το 1881 και σε μάχες διαμόρφωσης των συνόρων της το 1886. Σε εκείνες τις μάχες βρίσκεται μάλιστα σε δυσχερέστατη θέση καθώς η πυροβολαρχία στην οποία υπηρετεί περικυκλώνεται από τον εχθρό και χάρη στη δική του ψυχραιμία επιτυγχάνει να διασώσει τα πυροβόλα της.
Στον πόλεμο του 1897 παρά το γεγονός ότι είναι ήδη εκλεγμένος βουλευτής ζητά και λαμβάνει μέρος στις μάχες ως διοικητής πυροβολαρχίας όπου τραυματίζεται σοβαρά στη Μάχη του Βελεστίνου. Κατέχει το βαθμό του Λοχαγού του Πυροβολικού και η έκρηξη μιας βόμβας κοντά του τον τραυματίζει σοβαρά στα πόδια.
Το 1906 προβιβάζεται σε Ταγματάρχη, οπότε του απονέμεται ο Αργυρός Σταυρός των Ιπποτών του Τάγματος του Σωτήρος.
Συμμετέχει στους νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912 - 1913 ως Διοικητής μοίρας Πυροβολικού παρότι την ίδια εκείνη περίοδο είναι ήδη Δήμαρχος Πειραιά που διατελεί εν αποστρατεία.
Είναι ο μόνος στην ιστορία της πόλης του Πειραιά που ενώ υπηρετεί ως Δήμαρχος ζητά να στρατευτεί για να πολεμήσει. Άλλωστε το ίδιο έχει πράξει και στον πόλεμο του 1897 ως Βουλευτής Αττικοβοιωτίας. Ιδιότητα που αποκτά σε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις.
Εύελπις στο «Πολεμικόν Σχολείον»
Δημαρχεύει στην πόλη όπου έχει αποφοιτήσει νέος ως εύελπις. «Το Πολεμικόν Σχολείον», όπως ονομάζεται η στρατιωτική σχολή που έχει ιδρύσει ο Ιωάννης Καποδίστριας στην Αίγινα το 1828 , περνά από το Ναύπλιο και το 1837 καταλήγει στον Πειραιά στην οδό Φίλωνος. Είναι ο πρόδρομος της μετέπειτα Σχολής Ευελπίδων, με τους ευέλπιδες να πηγαίνουν για μαθήματα οπλοτεχνικής και γυμναστικής στους κήπους της Τερψιθέας. Ο Δημοσθένης διαπρέπει με εξαιρετικές επιδόσεις σε όλα, αθλήματα και μαθήματα.
Η ιστορική μνήμη έχει καταγράψει τον Ομηρίδη-Σκυλίτση ως στρατιωτικό αλλά και ως Δήμαρχο του Πειραιά, όμως πέραν αυτών έχει εκλεγεί τρις ως Βουλευτής Αττικοβοιωτίας και συγκεκριμένα τα έτη 1896, το 1904 και το 1926. Το Δήμο του Πειραιά τον υπηρετεί με συνέπεια επί μια επταετία, από το 1907 έως το 1914, έτος που ξεκινά ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος.
Ανάμεσα στα έργα του συγκαταλέγονται το νοικοκύρεμα των οικονομικών του Δήμου, η περάτωση της εκκλησίας του Αγίου Βασιλείου, με κύριο επίτευγμα την ασφαλτόστρωση για πρώτη φορά πολλών κεντρικών δρόμων της πόλης. Επί των ημερών του ασφαλτοστρώνονται 65 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα κεντρικών οδών, συμπεριλαμβανομένων των οδών Σωκράτους, Φίλωνος και Κολοκοτρώνη. Έχει παραλάβει το Δήμο από τον έτερο χιακής καταγωγής δήμαρχο, τον Παύλο Δαμαλά, με άθλια τα οικονομικά, τα οποία παρουσιάζουν έλλειμμα 900 χιλιάδων χρυσών δραχμών. Όταν το 1914 παραδίδει τη σκυτάλη στο διάδοχό του η οικονομική κατάσταση του Δήμου Πειραιώς είναι πλέον ανθηρή.
Καθιερώνει την ετήσια τέλεση μνημοσύνου υπέρ του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και παράλληλα αποφασίζει να φιλοτεχνηθεί και να στηθεί στον Πειραιά ο ανδριάντας του τελευταίου Βυζαντινού Αυτοκράτορα. Στις 9 Αυγούστου του 1916 ο Δημοσθένης χάνει την αγαπημένη σύζυγό του Μελπομένη Ομηρίδου. Οι Πειραιώτες συμπαραστέκονται στον Δήμαρχο παριστάμενοι στην εξόδιο ακολουθία που τελείται στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδας Πειραιώς.
Η «δυναστεία» Σκυλίτση στο δήμο Πειραιώς
Πρώτος στη σειρά της οικογένειας που διατελεί δήμαρχος είναι ο θείος του Δημοσθένη, ο Πέτρος Ομηρίδης Σκυλίτσης την περίοδο 1841-1845, ο οποίος επανεκλέγεται την περίοδο 1848 - 1854. Χιακής καταγωγής εγκατεστημένος στη Σμύρνη, είναι μέλος της Φιλικής Εταιρείας και συνεργάτης του Αδαμάντιου Κοραή. Αναλαμβάνει τη Διεύθυνση των Σπετσών και αποστέλλεται ως πληρεξούσιός της στην Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου το 1821. Υπήρξε μέλος της Επιτροπής για τη Ρυμοτομία του Πειραιά, με τεράστια συμβολή γεγονός που αναγνωρίζεται από τους συμπολίτες του, που τον εκλέγουν Δήμαρχο. Με τη δεύτερη επανεκλογή του παραμένει συνολικά Δήμαρχος της πόλης για 14 συναπτά έτη. Κατά την απόβαση των Αγγλο-Γαλλικών στρατευμάτων στον αποκλεισμό του Πειραιά και κατ’ επέκταση της πρωτεύουσας, κατά τον Κριμαϊκό Πόλεμο, πιέζεται να παραδώσει τα κλειδιά των σχολείων της πόλης, ώστε να εγκατασταθούν σε αυτά στρατιώτες, η αντίδρασή του είναι άμεση, υποβάλλοντας την παραίτησή του.
Αριστείδης ο Πρεσβύτερος
Ακολουθεί στους δημαρχιακούς θώκους της πόλης ο πατέρας του Δημοσθένη, ο Αριστείδης Σκυλίτσης (1883-1887). Επειδή το 1967 διορίζεται δήμαρχος Πειραιά από τη Χούντα ο συνονόματος εγγονός Αριστείδης και για διαχωρισμό, οι ιστορικοί προσθέτουν στο όνομά του την ένδειξη «ο Πρεσβύτερος».
Επί των ημερών του οικοδομείται το Δημοτικό Θέατρο, καύχημα και μνημείο της πόλης έως σήμερα και κατασκευάζονται τα κρηπιδώματα στο Πασαλιμάνι, από το Ρωσικό Νοσοκομείο έως την Πλατεία Αλεξάνδρας.
Την παράδοση της οικογενείας συνεχίζει ο Δημοσθένης, ενώ στη συνέχεια τη σκυτάλη λαμβάνει ο προαναφερθείς ανηψιός του Αριστείδης Σκυλίτσης που γίνεται ο γνωστός δήμαρχος του Πειραιά την περίοδο της επταετίας. Η δημαρχία του διχάζει το λαό του Πειραιά, τόσο κατά την περίοδο της δικτατορίας, όσο και μετά.
Οι απόψεις για το έργο του κατά τη διάρκεια της θητείας του, διίστανται. Προχωρεί στην καταστροφή κτηρίων-κοσμημάτων για την πόλη, μεταξύ των οποίων της Ραλλείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας και του ιστορικού Ρολογιού του Πειραιά, ενώ υποστηρίζεται ότι το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά διασώζεται ως ανεγερθέν κτήριο επί θητείας του παππού του, Αριστείδη επίσης. Οι αποφάσεις του αυτές κατηγορούνται από συμπολίτες του και ιστορικούς, έως σήμερα.
Το 1969 ολοκλήρωσε το Δημαρχιακό Μέγαρο, κατασκεύασε τα υπαίθρια θέατρα Βεάκειο και Δελφινάριο, το Πειραϊκόν Λυρικόν Θέατρον, τον κινηματογράφο «Σινεάκ», το Μουσείο Ζωγραφικής και Σκηνογραφίας, τον Πύργο του Πειραιώς και άλλα σημαντικά έργα. Παράλληλα επί δημαρχίας του η πόλη του Πειραιά είναι η πρώτη της χώρας η οποία στολίζεται την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων και μάλιστα πρωτοποριακά για την Ελλάδα των 70s. Ο Σκυλίτσης αγοράζει κάθε χρόνο τον εορταστικό στολισμό της πόλης του Λονδίνου των παρελθόντων ετών.
Διεκδίκησε τον δημαρχιακό θώκο στις δημοτικές εκλογές του 1978, του 1982 και του 1986 χωρίς επιτυχία, εκλεγόμενος δημοτικός σύμβουλος. Το 1978 έφτασε κοντά στο να κερδίσει τις εκλογές, λαμβάνοντας ποσοστό 48,7% στον α΄ γύρο, όμως έχασε στον β΄ γύρο για λίγες ψήφους από τον αντίπαλό του, Γεώργιο Κυριακάκο.
Όταν ο αδελφός του Δημοσθένη, ο Στέφανος Ομηρίδης Σκυλίτσης φεύγει από τη ζωή, αφήνει πίσω του ένα παιδί, τον μικρό Αριστείδη, γεννημένο στο Νέο Φάληρο το 1907. Αυτό το παιδί μεγαλώνει υπό την επίβλεψη και κηδεμονία του θείου του Δημοσθένη.
Ο Δημοσθένης Ομηρίδης Σκυλίτσης είναι υποψήφιος για το δημαρχιακό αξίωμα ως ανεξάρτητος, το 1932 χωρίς να έχει την υποστήριξη των δύο μεγαλυτέρων κομμάτων της εποχής, των Φιλελευθέρων του Ελευθερίου Βενιζέλου, με υποψήφιο τον Αθανάσιο Μιαούλη, και του Λαϊκού Κόμματος, με το Σωτήριο Στρατήγη.
Κεντρικό σύνθημά του είναι ότι «οι Πειραιώτες δεν καλούνται να εκλέξουν τον Κυβερνήτη της χώρας, αλλά τον Δήμαρχο, ο οποίος ουδεμία σχέση έχει με τη διακυβέρνηση του Κράτους». Τη Δημαρχία καταλαμβάνει ο Αθανάσιος Μιαούλης του Κόμματος των Φιλελευθέρων, τερματίζοντας την πολιτική πορεία του Ομηρίδη-Σκυλίτση.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
