Στα κατάστοιχα της Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας ο Αντώνης Παληός ήταν ενταγμένος πιθανά στην κατηγορία των συνεχιστών του Γουτεμβέργιου. Έτσι ξεκίνησε είναι η αλήθεια. Ευτυχώς και για μας και για τις υπόλοιπες γενιές σύντομα ξεστράτησε. Η συνολική του συγκρότηση πολύ γρήγορα του έδειξε το δρόμο.
Ο Αντώνης (και ο Γιάννης) δούλευαν τις μακέτες και εκτύπωναν τις ιδιωτικές μπροσούρες γιατί ήξεραν ότι από το δικό τους μόχθο θα θρέψουν το αγαπημένο τους παιδί, το βιβλίο τοπικής θεματολογίας. Πάνω στις μηχανές τους χτυπούσαν χιλιάδες γράμματα, μα στην ουσία οι δυό τους ήταν η προσωποποίηση των γραμμάτων της Χίου.
Αν δεν ήταν ο Αντώνης (και ο Γιάννης) εμείς, της λίγο νεότερης γενιάς, δεν θα είχαμε την ευκαιρία να συστηθούμε με τις μορφές του Στ. Βίου, του Ι. Κανελλάκη ή τις σκέψεις του Βαχίτ Πασά και την ιστορική τεκμηρίωση των επιπτώσεων της Σφαγής από την πένα του Κ. Φραγκομίχαλου. Και αναφέρομαι μόνο σε ενδεικτικές εκδόσεις γιατί αν πίασω τον κατάλογο, πάει ο σημερινός «πολίτης».
Μα και οι σύγχρονοι λόγιοι συνεχιστές μιας παράδοσης είχαν μετατρέψει το ατελιέ των εκδόσεων «άλφα πι» σε φιλόξενο σπίτι, ξεκλείδωτο για κάθε δουλειά με τα εχέγγυα της σοβαρής μελέτης. Το συντρηπτικά μεγάλο ποσοστό των σύγχρονων εκδόσεων έρευνας και διάσωσης της τοπικής ιστορίας πήρε σάρκα και οστά απ’ το χιοκεντρικό πάθος των δυο αδελφών. Με το ευνόητο οικονομικό ρίσκο που συνοδεύει κάθε παρόμοια πρωτοβουλία.
Για τον Αντώνη (και το Γιάννη) ελάχιστη σημασία είχε ο μόχθος να μεταφράζεται σε φουσκωμένη τσέπη. Φούσκωναν αντίθετα από περηφάνια σε κάθε παρουσίαση νέας τους έκδοσης, πεπεισμένοι απόλυτα ότι πράττουν το δικό τους καθήκον έναντι μιας κοινωνίας ζαλισμένης από το σάρωμα των επιπτώσεων της παγκοσμιοποίησης.
Όχι, δεν είναι υπερβολή αν ισχυριστώ ότι χάρη στον Αντώνη διασώζεται στο διεινεκές η αύρα ενός τόπου που δεν πιστεύεις στα μάτια σου ότι λέγονταν Χίος. Όχι, δεν είναι υπερβολή αν ισχυριστώ ότι η απώλεια του Αντώνη Παληού είναι η βαρύτερη που δέχονται τα χιώτικα γράμματα στον 21ο αιώνα. Όχι, δεν είναι υπερβολή αν εκφράσω το φόβο πως είναι υπαρκτός ο κίνδυνος δεκάδες χέρια να απομακρνθούν από τα πληκτρολόγια, μικροί ή μεγάλοι ερευνητές της τοπικής ιστορίας και κουλτούρας μας να αυτοφημωθούν, ειδικά υπό τέτοιες οικονομικές συγκυρίες, φοβούμενοι ότι ο κόπος τους θα μείνει μόνιμα θαμένος σε κάποιο στικάκι.
Είναι λυτρωτικός ο θάνατος όταν τον συναντάς στην κορύφωση της δημιουργίας σου. Αφήνει βέβαια τη γεύση του ανικανοποίητου σε όσους μένουν πίσω και προσδοκούσαν πολλά περισσότερα. Αυτή την προσδοκία μας την είχε εκθρέψει ο Αντώνης και απ’ τα δείγματα της δουλειάς του και από τη συνολική του υπόσταση. Ποιός ξέρει, μπορεί η απώλεια να χαλιβδώσει τόσο το Γιάννη και να μη μας γίνει και τόσο αισθητή. Εκείνος το καθήκον του το έκανε. Κατέκτησε δικαιωματικά μια θέση στη σύγχρονη ιστορία της Χίου.
Υγ.: ένα προσωπικό μεγάλο ευχαριστώ στο φίλο. Απ’ τον κόπο του και το μεράκι του διασώθηκε και η ιστορία του Αγίου Γάλακτος. Στο οποίο δε δίστασε να μεταφέρει το καλοκαίρι την παρουσίαση μιας από τις πιο πρόσφατες εκδόσεις του.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
