Η ευχάριστη είδηση της δημιουργίας μουσείου και η προσπάθεια διάσωσης των προσφυγικών κατοικιών στη Νίκαια της Αθήνας, στην παλιά Κοκκινιά, προκαλεί αισθήματα αισιοδοξίας για το μέλλον των διαφόρων προσφυγικών συνοικισμών στην Ελλάδα.
Στην Χίο, προσφυγικοί συνοικισμοί υπάρχουν στο Βαρβάσι, στον Άγιο Ισίδωρο της Λέτσαινας, στον Άγιο Νικόλαο του Βουνού, στην Αγία Παρασκευή στο Καστέλο, στην Λίμνη και στα Καρδάμυλα. Οι οικίες που φιλοξένησαν τους Μικρασιάτες στα τείχη του Κάστρου οικοδομήθηκαν αυθαίρετα και χωρίς σχέδιο, εκτός ίσως από αυτές στο επιλιμένιο τείχος, στη νυν οδό Μπεκριδάκη.
Το πρόβλημα στέγασης μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών, σε μία οικονομικά κατεστραμμένη χώρα και με τον χρόνο να πιέζει ασφυκτικά, ανέλαβε να επιλύσει η Τεχνική Υπηρεσία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων της οποίας Διευθυντής διετέλεσε ο Χιώτης στην καταγωγή αρχιτέκτων, Κώστας Β. Σγούτας. Οι κατοικίες που παραδόθηκαν στους ενοίκους τους στα τέλη της δεκαετίας του 1920 είναι απλής, παραλληλόγραμμης κάτοψης ενώ σε κάποιες περιπτώσεις προεξέχει η τουαλέτα. Οι στέγες είναι κεραμοσκεπείς και συνήθως σκεπάζουν δύο κατοικίες. Τα ανοίγματα των όψεων παρουσιάζουν συμμετρία και η κύρια είσοδος είναι σε εσοχή ή κάτω από υπόστεγο. Ανάλογα με την κλίση του εδάφους η πρόσβαση σε αυτήν γίνεται από ένα ή περισσότερα σκαλοπάτια. Οι περισσότερες είναι μονώροφες και οι εσωτερικοί χώροι τους αποτελούνται από κουζίνα, δωμάτιο και λουτρό. Εάν υπάρχει δεύτερος όροφος διαμορφώνεται δεύτερο δωμάτιο και μικρή ταράτσα. Τα δάπεδα είναι συνήθως ξύλινα ή κατασκευασμένα από beton ciré. Τα χαρακτηριστικά τσιμεντένια πλακίδια όπου υπάρχουν είναι λευκά και φαιά, χωρίς σχέδια. Οι εσωτερικοί τοίχοι ενίοτε κοσμούνται, περιμετρικά, στο πάνω τμήμα τους, από μία γραπτή ταινία. Οι οροφές είναι ξύλινες. Οι κατοικίες οικοδομήθηκαν σε οικόπεδα που τέμνουν παράλληλες και κάθετες οδοί.
Έναν αιώνα μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και σχεδόν εκατό χρόνια από την οικοδόμηση των ταπεινών και σχετικά ευτελών κατασκευών που στέγασαν τους κυνηγημένους Έλληνες, ίσως πρέπει να αναλογιστούμε την σπουδαιότητα τους και να συμβάλλουμε στην προστασία και την ανάδειξη τους. Διότι αποτελούν εστίες προγόνων και συμπατριωτών μας που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν μετά από χιλιάδες χρόνια και κάτω από τραγικές συνθήκες τις πατρογονικές εστίες τους οι οποίες βρίσκονταν σε περιοχές που αποτέλεσαν σημαντικά κέντρα του Ελληνισμού. Και διότι αυτά τα σπίτια στέκονται για να μας θυμίζουν την τραγωδία του ξεριζωμού και να μας προτρέπουν να φτιάξουμε έναν κόσμο όπου κανένας άνθρωπος δεν θα είναι πρόσφυγας.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
