Τι αλήθεια σημαίνει fast-track;

Επειδή πολλά διαστρεβλώθηκαν και πολλά περισσότερα λέγονται σε σχέση με την «πολυαναμενόμενη» εδώ και χρόνια μεγάλη τουριστική επένδυση στα Κεραμεία, ας ξαναπούμε ότι η Χιακή Συμπολιτεία, υλοποιώντας ομόφωνη απόφαση της συνέλευσής της,εξέδωσε ανακοίνωση όπου έβαζε θέμα ως προς τις διαδικασίες fast-track,στις οποίες εντάσσεται η συγκεκριμένη επένδυση, την έλλειψη υπεύθυνης ενημέρωσης της τοπικής κοινωνίας και της ανύπαρκτης, ούτως ή άλλως, διαβούλευσης, και ας δούμε την ουσία του θέματος: τι αλήθεια σημαίνει fast-track;

Ο περίφημος λοιπόν νόμος 3894/2010, ο οποίος τα επόμενα χρόνια ενισχύθηκε και από άλλες αντίστοιχες νομοθεσίες, μεταξύ άλλων, προβλέπει [1, 2, 3, 4]:

• Την εξαίρεσητων σχετικών επενδυτικών έργων από τουςισχύοντες πολεοδομικούς όρουςμε μια απλή Υπουργική Απόφαση ή Προεδρικό Διάταγμα, καταργεί δηλαδή την όποια πολεοδομική νομοθεσία. Επιτρέπει, κατά παρέκκλιση της νομοθεσίας, τέτοιου είδους φαραωνικές επενδύσεις ακόμα και σε περιοχές που τελούν υπό καθεστώς προστασίας (π.χ. Δίκτυο ΝATURA 2000, κ.ά.).
• Την παραχώρηση πυθμένα, παραλιώνκαι παραθαλάσσιων εκτάσεωνγια την εξυπηρέτηση λειτουργικών αναγκών των επενδύσεων.
• Τη δυνατότητααπαλλοτρίωσης δημόσιων εκτάσεων, ακόμα και δασικών, χωρίς την τήρησηοποιασδήποτε διαδικασίαςκαιδωρεάν παραχώρηση ακινήτων του Ελληνικού Δημοσίουστους επενδυτές.
• Τη μείωση της προθεσμίας προσφυγώνκατά των πράξεων απαλλοτρίωσης στις 30 ημέρες. Αντίστοιχος είναι και ο χρόνος που θα πρέπει να γνωμοδοτήσουν οι αρμόδιες υπηρεσίες της τοπικής αυτοδιοίκησης, της αρχαιολογίας και λοιπών δημόσιων φορέων, όταν γνωρίζουμε ότι με την υποστελέχωση που έχει κορυφωθεί τα τελευταία χρόνια κάτι τέτοιο είναι αδύνατο. Εάν δεν υπάρξει γνωμοδότηση, αυτή θεωρείται θετική!

Προς επίρρωση των παραπάνω θα πρέπει να σημειώσουμε και τις αντιδράσεις διεθνών και εθνικών περιβαλλοντικών οργανώσεων σε σχέση με αυτές τις νομοθεσίες. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε το σημείωμα της WWFαναφορικά με το νόμο: «Πρώτη σημαντική «επίθεση» στο περιβάλλον ήταν ο νόμος «fast-track» για την επιτάχυνση των επενδύσεων, ενώ πρόσφατα ψηφίστηκε και νέος νόμος που επιχειρεί περιβαλλοντικές εκπτώσεις στην αδειοδότηση επιχειρήσεων.» [5]Αναφέρει λοιπόν το WWFστην Ετήσια Έκθεσή του Δεσμεύσεις για εφαρμογή, Η περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ελλάδα: «Επί της ουσίας, ο συγκεκριμένος νόμος αποτελεί μια κακέκτυπη επανάληψη της νομοθεσίας επιτάχυνσης των ολυμπιακών έργων, μέσω της οποίας δεν καταστρατηγήθηκε απλώς το σύνολο σχεδόν της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, αλλά προκλήθηκε ανυπολόγιστη επιβάρυνση του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής στην Αττική. Ο νόμος βρίθει ασαφειών που προμηνύουν σοβαρά προβλήματα εφαρμογής και αφήνουν πεδίο ανοιχτό για ελαστική ερμηνεία, με προφανείς επιπτώσεις τόσο για το φυσικό περιβάλλον, όσο και για την ίδια την περιβαλλοντική νομοθεσία που καταστρατηγείται με τις διατάξεις του».[6]

Οι διαδικασίες fast-track, πέραν των παραπάνω, αποτελούν πεδίο δόξης λαμπρό της διαπλοκής. Για οικονομία χώρου θα αναφέρουμε μόνο δυο παραδείγματα: το μεγαλύτερο αυθαίρετο της Ευρώπης, το Μallτου Λάτση, νομιμοποιήθηκε όταν χαρακτηρίστηκε ως «στρατηγική επένδυση» με το συγκεκριμένο νόμο, χρόνια μετά το χτίσιμο και τη λειτουργία του και παρά την καταδικαστική απόφαση του ΣτΕ [7]. Γνωστή επίσης είναι η ιστορία διαπλοκής που βγήκε στη δημοσιότητα για το μέλος του ΔΣ του InvestinGreeceπου ταυτόχρονα ήταν και νομικός εκπρόσωπος της εταιρίας που διεκδικούσε φαραωνική τουριστική επένδυση στη Μονή Τοπλού στην Κρήτη [8].

Δεν είναι όμως μόνο το fast-track. Χιλιάδες σελίδες έχουν γραφτεί και εκατοντάδες έρευνες έχουν γίνει για την αποτυχία του μοντέλου του μαζικού τουρισμού. Και δεν είναι θεωρία, αλλά έχει αποδειχθεί στην πράξη. Η Ισπανία αποτελεί το πιο τρανταχτό και γνωστό παράδειγμα. Οι αρνητικές επιπτώσεις όμως δεν αφορούν μόνο το περιβάλλον, αλλά και τις τοπικές κοινωνίες. Σήμερα πλέον έχει αποδειχθεί ότι η ανεργία μαστίζει και αυτές τις περιοχές, για να μη μιλήσουμε για τις εργασιακές σχέσεις γαλέρας στον τουρισμό και τη νεαρή νεκρή εργαζόμενη φέτος το καλοκαίρι στη Ζάκυνθο[9, 10, 11, 12].

Τέλος, παραθέτουμε ασχολίαστες δυο τοποθετήσεις του κυβερνώντος κόμματος στο πρόσφατο παρελθόν:

Αλέξης Τσίπρας σε συγκέντρωση στο Ηράκλειο Κρήτης το 2013: «Η Κρήτη είναι ένα ζωντανό παράδειγμα του τι ακριβώς ετοιμάζεται τον τόπο μας. Όλα τα κοράκια έχουν μαζευτεί και πετάνε πάνω από το νησί, ψάχνοντας fast-track επιχειρηματικές ευκαιρίες σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος: Τουριστικές εγκαταστάσεις φαραωνικού τύπου, ενάντια σε κάθε χωροταξικό σχεδιασμό, και σε κάθε λογική σεβασμού στο περιβάλλον. Και, βεβαίως, με εργασιακές σχέσεις γαλέρας.» [13]

Στην ανακοίνωσή του Γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ σχετικά με την προώθηση στο ΦΕΚ επενδυτικών σχεδίων του υπουργείου Ανάπτυξης αναφέρεται: «Ως ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ δεσμευόμαστε ότι θα καταργήσουμε τις πραξικοπηματικές αποφάσεις και θα προχωρήσουμε σε σχεδιασμό της ισόρροπης και βιώσιμης ανάπτυξης των περιφερειών με διαδικασίες που δεν καταστρατηγούν διεθνείς και ευρωπαϊκές συμβάσεις, όπως αυτές για τους οικοτόπους, τη βιοποικιλότητα, την ερημοποίηση, το τοπίο και αποτελούν προσβολή για τον τόπο και τις τοπικές κοινωνίες, αφού εκτός των άλλων έχουν ληφθεί ερήμην τους.»[14]

• Ερμιόνη Φρεζούλη, Μscσε Συστήματα Διαχείρισης Ενέργειας και Προστασίας Περιβάλλοντος, Δημοτική Σύμβουλος Χίου με τη Χιακή Συμπολιτεία
• Δημήτρης Αντωνόγλου, ΜscΣχεδιασμός, Διοίκηση και Πολιτική του Τουρισμού, Μέλος της Ομάδας Τουρισμού της Χιακής Συμπολιτείας και της Επιτροπής Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής του Δήμου Χίου

Σημειώσεις:

1. Δεκλερής Μιχαήλ, Fast-Track ή περιβαλλοντικός έλεγχος a la carte, http://www.environ-sustain.gr/index.php/%CE%AC%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%B1/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%B9%CE%BF-%CE%B1%CF%81%CE%B8%CF%81%CF%89%CE%BD/20-fast-track-dekleris
2. Χατζημιχάλης Κωστής, 2014, Κρίση χρέους και υφαρπαγή γης, εκδόσεις ΚΨΜ
3. Σελιανίτης Χρήστος, 2012 «Στρατηγικές επενδύσεις» μέσω ταχείας και απόλυτης ιδιωτικοποίησης του δημόσιου χώρου, http://akea2011.com/2012/10/10/stratigikesependisis/
4. Κοινός Τόπος, 2010, Νόμος για την επιτάχυνση των μεγάλων επενδύσεων «fast-track», http://koinostopos.espivblogs.net/2010/12/20/%CE%BD%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%AC%CF%87%CF%85%CE%BD%CF%83%CE%B7-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CF%89%CE%BD-%CE%B5/
5. WWF, 2011, H φύση να μην πληρώσει την κρίση!, http://www.wwf.gr/news/115-h-115
6. WWF, 2011, Δεσμεύσεις για εφαρμογή, Η περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ελλάδα http://www.wwf.gr/images/pdfs/wwf-nomo-report2011.pdf
7. Capital.gr, 2014, Ρύθμισησκάνδαλογια το the Mall, http://www.capital.gr/story/2032062
8. Econews.gr, 2013, Μέλος του Invest in Greece προωθεί fast-track “δικές του” επενδύσεις σε Natura 2000, http://www.econews.gr/2013/03/13/invest-in-greece-toplou-natura-2000-97294/
9. Καπετανάκη-Μπριασούλη Ελένη, καθ. Παν/μίου Αιγαίου, 2011, Σύνθετα τουριστικά καταλύματα και γήπεδα γκολφ: τι είπαν τα τρία γουρουνάκια στο τέταρτο, http://www.nellypsarrou.com/index.php?option=com_content&task=view&id=293&Itemid=65
10. Δεμερτζή Αγ., Αυγερινού – Κολώνια Σ. και Κλαμπατσέα Ρ., 2013, Τα χρηματοδοτικά εργαλεία του τουρισμού – Στρατηγικοί στόχοι ανάπτυξης και fast-track επενδύσεις στην εποχή της κρίσης, Συνέδριο: «Μεταβολές κι Ανασημασιοδοτήσεις του  Χώρου στην Εποχή της Κρίσης» Βόλος: Τμήμα Αρχιτεκτονικής, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, 1-3/11/2013 (σ. 134-141), http://www.academia.edu/4993160/%CE%A4%CE%91_%CE%A7%CE%A1%CE%97%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%9F%CE%94%CE%9F%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%91_%CE%95%CE%A1%CE%93%CE%91%CE%9B%CE%95%CE%99%CE%91_%CE%A4%CE%9F%CE%A5_%CE%A4%CE%9F%CE%A5%CE%A1%CE%99%CE%A3%CE%9C%CE%9F%CE%A5_%CE%A3%CE%A4%CE%A1%CE%91%CE%A4%CE%97%CE%93%CE%99%CE%9A%CE%9F%CE%99_%CE%A3%CE%A4%CE%9F%CE%A7%CE%9F%CE%99_%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%A0%CE%A4%CE%A5%CE%9E%CE%97%CE%A3_%CE%9A%CE%91%CE%99_FAST-TRACK_%CE%95%CE%A0%CE%95%CE%9D%CE%94%CE%A5%CE%A3%CE%95%CE%99%CE%A3_%CE%A3%CE%A4%CE%97%CE%9D_%CE%95%CE%A0%CE%9F%CE%A7%CE%97_%CE%A4%CE%97%CE%A3_%CE%9A%CE%A1%CE%99%CE%A3%CE%97%CE%A3
11. Φρεζούλη Ερμιόνη, 2015, Βαριά βιομηχανία, βασισμένη σε σκλάβους, http://www.aplotaria.gr/tourism-industry-workers/
12. Left.gr, 2015, Ζάκυνθος: Εκπαιδευόμενη σε ξενοδοχείο άφησε την τελευταία της πνοή από εξάντληση, http://left.gr/news/zakynthos-ekpaideyomeni-se-xenodoheio-afise-tin-teleytaia-tis-pnoi-apo-exantlisi
13. Τσίπρας Αλέξης, 2013, Ομιλία στο Ηράκλειο Κρήτης, 6/6/2013, http://left.gr/news/seismos-htes-sto-irakleio-sti-sygkentrosi-toy-syriza-me-ton-alexi-tsipra
14. Γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ, 2012, Γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ/ΕΚΜ σχετικά με την προώθηση στο ΦΕΚ επενδυτικών σχεδίων του υπουργείου Ανάπτυξης, http://left.gr/news/anakoinosi-toy-grafeioy-typoy-toy-syrizaekm-shetika-me-tin-proothisi-sto-fek-ependytikon

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.