Ήταν σίγουρα δυσανάλογη η δημόσια συζήτηση για τη συνεισφορά του τουρισμού στην πραγματική τοπική οικονομία μέχρι και την περασμένη πενταετία. Γίνονταν περισσότερο ως τιμή των όπλων, γιατί το νησί είχε προσανατολιστεί στην παραγωγή εισοδημάτων εκτός τουριστικού κλάδου, ενώ παρατηρούσε γειτονικά νησιά να θησαυρίζουν από κάτι που εμείς, επειδή δεν τον κατείχαμε, το σνομπάραμε. Πόσες φορές δεν συλλάβαμε τους εαυτούς μας να μονολογούμε «ε, όχι και να γίνουμε Σαντορίνη…», λες και θα μας κακόπεφτε.
Σταδιακά, βέβαια, και εν μέσω οικονομικής δυσπραγίας, το διαρκώς μειούμενο ναυτιλιακό εισόδημα απ’ όλες τις πτυχές του (της ναυτικής συντάξεως περιλαμβανομένης), η επίσης μειωμένη ροή ομογενειακού συναλλάγματος καθώς οι δεσμοί διαρκώς αδυνατίζουν αλλά και οι ορατοί κίνδυνοι δραστικού περιορισμού του εισοδήματος της μαστίχας άρχισαν να στρέφουν μια νέα γενιά στα αχαρτογράφητα ύδατα του τουρισμού. Η Χίος συνειδητοποιεί πως δίχως τουριστικό εισόδημα πολύ δύσκολα θα κρατήσει τους προγενέστερους δείκτες ευημερίας της, ακόμα δυσκολότερα θα πετύχει να κρατήσει τον αναγκαίο αριθμό νέων ανθρώπων στα χώματά της.
Η υποχρεωτική στροφή σε τουριστικές αναζητήσεις συνέπεσε με την ιστορική χρονική συγκυρία ταύτισης του νησιωτικού χώρου μας με το προσφυγικό. Αρχικά επικράτησε ο ρομαντισμός. Να αντιστρέψουμε τις συνθήκες και να μετατραπούμε ως τόποι υποδοχής ευαίσθητων ανθρωπιστών. Κάπου ζηλέψαμε μάλιστα τη γειτόνισσα Λέσβο για την προτίμηση που της έδειξαν Ατζελίνα Τζολί, Πατριάρχης Βαρθολομαίος, Πάπας Φραγκίσκος, Μπαν Κι Μουν… Ποιες άλλες διεθνείς προσωπικότητες να της προσφέρουν δημοσιότητα;
Η πραγματικότητα αδυσώπητη. Ούτε η προβολή από πρόσωπα παγκόσμιας ακτινοβολίας είναι αρκετή για να απενεργοποιήσει τις συνέπειες του προσφυγικού. Τα επίσημα στοιχεία Μάιου – αυτά προς το παρόν διαθέτουμε ως δείκτες – κατέγραψαν πτώση 60% των βορειοευρωπαίων τουριστών στη Λέσβο. Ένα νησί το οποίο την περασμένη τριετία πετούσε από άνοδο σε άνοδο. Μοιραία για την φθίνουσα εδώ και μια δεκαετία τουριστικά Χίο οι απώλειες το Μάιο έφτασαν το 74%, αγγίζοντας αυτό που λέμε μηδενικά νούμερα, μόλις 210 τουρίστες για έναν ολόκληρο μήνα στο νησί! Για να το καταλάβουμε μόλις 7 τουρίστες ανά ημέρα πατούν πια στο νησί μας το μήνα Μάιο!
Κοντολογίς αποδείχθηκε πως καμία απολύτως καμπάνια δεν είναι σε θέση να απαλύνει τις συνέπειες του προσφυγικού στον τουρισμό. Ο επισκέπτης επιλέγει τον προορισμό του με βάση κυρίως την προσδοκία μιας ευχάριστης, ξέγνοιαστης διαμονής κι η προσφυγιά ιστορικά είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με βάσανα και πόνο. Την ευρωπαϊκή αγορά την ξεχνάμε, επομένως, για την περίοδο κατά την οποία το νησί θα παραμένει χώρος υποδοχής ή παραμονής προσφύγων. Ή τουλάχιστον μέχρι να πετύχει την κοινωνική τους ενσωμάτωση ως πλήρη μέλη του.
Είναι αλήθεια εφικτός ο στόχος προσέλκυσης Ελλήνων επισκεπτών; Ας έρθουμε στη θέση ενός μέσου Έλληνα δέκτη μηνυμάτων. Εκείνου που πριν λίγες μέρες παρακολούθησε τα ρεπορτάζ για τα εγκαίνια του Μουσείου Μαστίχας και μόλις χθες τα αντίστοιχα για τη στυγερή δολοφονία πρόσφυγα από ομοεθνή του στο κέντρο της πόλης μας. Ποια από τις δυο ειδήσεις θα καθορίσει την επιλογή του; Κοντός ψαλμός αλληλούια αν θα αποδώσουν στρατηγικές διπλασιασμού των ημερών διαμονής του κοινωνικού τουρισμού ή της μείωσης κατά 30% των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων. Προσωπικά δεν τρέφω ιδιαίτερες αυταπάτες.
Οι τουριστικές επιχειρήσεις του νησιού θα ζήσουν την έντονη πίεση από τις 20 Ιουλίου ως τις 20 Αυγούστου χάρη στην απόβαση των Χιωτών της διασποράς. Ένα διάστημα όμως αμελητέο πια για να τους οδηγήσει σε επιβίωση όλο τον υπόλοιπο χρόνο. Οι οικονομικές υποχρεώσεις προς το Δημόσιο δεν επιτρέπουν να αφήσεις «λίπος» το μήνα της έντονης κίνησης, οπότε το φλερτ με τη σκληρή απόφαση να εγκαταλείψουν τον κλάδο θα ενταθεί τους επόμενους μήνες.
Πρακτικά το νησί με τις λιγότερες αναλογικά τουριστικές επιχειρήσεις συγκριτικά με τον πληθυσμό του θα βρεθεί τα επόμενα χρόνια με ακόμα λιγότερες. Η νέα τουριστική αφετηρία θα είναι, επομένως, κατά πολύ δυσκολότερη.
Το 2016 θα κλείσει με πολύ λιγότερες τουριστικές επιχειρήσεις από όσες ξεκίνησε. Είναι μαθηματικά βέβαιο. Το 2017, για να μην αφανιστούν εντελώς, σαν τους ευρωπαίους επισκέπτες μας, οι εναπομείνασες θα πρέπει να πάψουν να κινούνται μοιραία κι άβουλα. Οι στρατηγικές τουρισμού χαράσσονται παντού από τον ιδιωτικό τομέα. Με εκείνον κινητήριο μοχλό συμπαρίστανται οι κρατικοί κι αυτοδιοικητικοί φορείς. Με την ολοκλήρωση του Σεπτέμβρη όσοι πιστεύουν ακόμα στην τουριστική προοπτική του νησιού έχουμε χρέος να συμφωνήσουμε στον Ιδιωτικό Φορέα Τουριστικής Στρατηγικής της Χίου. Να αποδεχτούμε τη σκληρή πραγματικότητα του προσφυγικού και να επικεντρωθούμε σε κινήσεις απλής διάσωσης και επιβίωσης του κλάδου για τα επόμενα 2-3 χρόνια. Ενεργοποιώντας αρχικά τις συμμαχίες που μπορούμε να διαθέτουμε. Τον αναρίθμητο πληθυσμό ομογενών. Συμφωνίες με τα υπόλοιπα νησιά της Περιφέρειας για τουριστικές ανταλλαγές. Εμείς ξέρουμε ότι εδώ δεν κινδυνεύουμε. Δεν χρειάζονται στρατηγικές να το επικοινωνήσουμε στη Λέσβο ή στη Σάμο. Και να δημιουργούμε… Να δημιουργούμε διαρκώς μικρά ή μεγάλα ερεθίσματα επισκεψιμότητας του νησιού μας. Ελπίζοντας πως σε βάθος χρόνου, όσοι έχουμε αντέξει, θα μπορούμε να σχεδιάσουμε με ορίζοντες κι άλλες αγορές.
Αλήθεια κρύβεται η πραγματικότητα;
Μόνιμος σάκος του μποξ όσων δεν ακούν το τηλέφωνο να χτυπά για κρατήσεις τα επαγγελματικά τοπικά Μέσα Ενημέρωσης. Εκείνα θεωρούν ότι συμβάλλουν στη δυσφήμιση του νησιού από τις επιπτώσεις του προσφυγικού.
Για να μην τρελαθούμε κιόλας, ειδήσεις σαν τη χθεσινή, της δολοφονίας πρόσφυγα από ομοεθνή του, δεν κρύβονται. Ίσως μάλιστα είναι προτιμότερο να αναμεταδίδονται από επαγγελματίες του είδους, παρά από κάθε λογής διαρροή μέσω fbή αμφιβόλου φερεγγυότητας ιστοσελίδες. Αντιλαμβάνεσθε τη διαφορά…
Η πραγματικότητα δεν κρύβεται. Φτιασιδώνεται ίσως, πάντως δεν κρύβεται, να εξηγούμαστε για να μην παρεξηγούμαστε.
Το απαραίτητο νερό στο κρασί μας
Σε συνθήκες εκτάκτου ανάγκης ο αναπροσανατολισμός της τιμολογιακής μας πολιτικής είναι απαραίτητος. Μολονότι κρατήσεις δεν διαφαίνονται στον ορίζοντα, οι τιμές, ιδιαίτερα για τη διαμονή και τη σίτιση, είναι άκαμπτες, σε επίπεδα προγενέστερων ετών. Η αντοχή τους αποδίδεται σε «παράπλευρες» του προσφυγικού επιπτώσεις, ιδιαίτερα για τις τουριστικές επιχειρήσεις του κέντρου. Στελέχη Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων ή της Frontexκι άλλων διακρατικών οργανισμών αναπληρώνουν κάπως τα κενά κρεβάτια και διατηρούν μια κάποια κινητικότητα. Δεν συνιστούν όμως τουρισμό, με κάθε αναλογούσα επίπτωση. Διαφορετικά ξοδεύει ένας τουριστικός επισκέπτης, διαφορετικά ένα επαγγελματικό στέλεχος.
Νερό στο κρασί μας απαραίτητα λοιπόν, ως δική μας ελάχιστη συμβολή στο ξεπέρασμα της κρίσης.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.