Το ηχηρό μήνυμα που έδωσε η ημερίδα της Κυριακής 27 Οκτωβρίου, η οποία παρουσίασε στο Ομήρειο τα πρώτα πολύπλευρα συμπεράσματα από την έρευνα που δείχνει η ηλεκτρονική πλατφόρμα των ηχογραφήσεων του Hubert Pernot στο νησί μας τα έτη 1898-99, είναι πως πρέπει άμεσα να βρεθεί χρηματοδότηση για τη δημιουργία ενός «Εικονικού Μουσείου Hubert Pernot» εδώ, διότι εδώ έγιναν αυτά τα πράγματα, και μετά την ανακάλυψη των κυλίνδρων του Pernot, η Χίος πλέον κατέχει την πρωτιά των πρώτων ηχογραφήσεων δημοτικών τραγουδιών στη Βαλκανική.
Η Περιφέρεια είναι ο θεσμός που μπορεί να βάλει τα χρήματα και τον σχεδιασμό, όπως είπε το απόγευμα της Κυριακής στο Ομήρειο ο Γιώργος Κοκκώνης (μουσικολόγος στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), μέλος της Ερευνητικής Ομάδας των ηχογραφήσεων του Pernot. Ο Christophe Corbier (Μουσικολόγος στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών της Γαλλίας), ανακάλυψε μετά από προσπάθειες ετών τους (αμύθητης λαογραφικής, μουσικολογικής, γλωσσολογικής και ιστορικής αξίας) κυλίνδρους του φωνόγραφου του Pernot. Οι μισοί βρίσκονταν στα άδυτα του Εθνογραφικού Μουσείου της Γενεύης με τραγούδια από τον τόπο μας, και οι άλλοι μισοί στα ξεχασμένα μπαούλα της Εθνικής Βιβλιοθήκης Γαλλίας στο Παρίσι, με παραμύθια και αφηγήσεις της Χίου για ήθη και έθιμα και για την καθημερινή ζωή του 19ου αιώνα στο νησί μας.
Η ανάγκη για ένα «Εικονικό Μουσείο Hubert Pernot» στη Χίο - Ημερίδα στο Ομήρειο, για τους θησαυρούς των κυλίνδρων, του...
Δημοσιεύτηκε από Εφημερίδα Πολίτης στις Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2024
Η έρευνα και τα συμπεράσματά της
Για να μελετήσουν το περιεχόμενο αυτού του θησαυρού, συγκροτήθηκαν δύο ομάδες ερευνητών, στην Ελλάδα και στη Γαλλία. Στόχος της συνεργασίας τους είναι η μελέτη του έργου του Pernot μέσα στο ιστορικό και επιστημονικό πλαίσιο της εποχής του, για την ανάδειξη χρήσιμων συμπερασμάτων που δείχνουν την εξέλιξη της γλώσσας, της ντοπιολαλιάς, της παραδοσιακής μουσικής και της λαογραφικής φυσιογνωμίας του νησιού μας σήμερα.
Αυτή η ελληνογαλλική «συμμαχία» μπορεί και πρέπει να αξιοποιηθεί καταλλήλως και γρήγορα, γιατί η δημιουργία ενός «Εικονικού Μουσείου Hubert Pernot» στη Χίο θα αναδείξει το νησί μας, όχι μόνο πανελλαδικά, αλλά και παγκοσμίως, με πολύπλευρα οφέλη, από τον τουρισμό μέχρι την επιστημονική έρευνα της γλωσσολογίας, της μουσικής, της λαογραφίας κ.ο.κ.
Αυτή η πολύπλευρη αξία και η πολύπλευρη φύση και χρησιμότητα των συμπερασμάτων από την έρευνα των περιεχομένων των κυλίνδρων του Pernot φάνηκε και από τα πολύπλευρα θέματα των ομιλητών της ημερίδας που πραγματοποιήθηκε στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Χίου, από τις 5 το απόγευμα μέχρι τις 9 το βράδυ, της Κυριακής 27 Οκτωβρίου 2024.
Οι ομιλητές της ημερίδας
Ο Christophe Corbier μίλησε στα ελληνικά για τον ελληνιστή Hubert Pernot (1870-1946), ο οποίος ουσιαστικά αφιέρωσε τη ζωή και τις έρευνές του στη Χίο. Ταξίδεψε στο νησί μας το 1898 και το 1899 για να μελετήσει τις τοπικές διαλέκτους. Έφερε επανάσταση στην έρευνα για τις λαϊκές παραδόσεις με έναν φωνόγραφο Columbia, με τον οποίο ηχογράφησε μεγάλο αριθμό δημοτικών τραγουδιών. 114 μεταγραφές αυτών δημοσιεύτηκαν στο Παρίσι το 1903, με τον τίτλο Melodies populaires grecques de l’ile de Chio. Οι κύλινδροι των ηχογραφήσεων, οι οποίοι την εποχή εκείνη δεν μπορούσαν να αναπαραχθούν ούτε προορίζονταν προς πώληση, δεν εκδόθηκαν ποτέ και θεωρούνταν έκτοτε χαμένοι, μέχρι που το 2020 τους εντόπισαν ο C. Corbier και ο Γ. Κοκκώνης, οι οποίοι τους αναζητούσαν χρόνια.
Ο Δημήτρης Γιαννιώδης, ανθρωπολόγος (Κέντρο Έρευνας Εθνομουσικολογίας, Paris Nanterre), είναι ο πιο ισχυρός ζωντανός συνδετικός κρίκος των ερευνητικών ομάδων (Γαλλίας-Ελλάδας) των περιεχομένων των κυλίνδρων του Pernot με τη Χίο και έφερε τους πρωταγωνιστές της έρευνας και της ανακάλυψης για δεύτερη φορά στη Χίο. Ο ίδιος μίλησε την Κυριακή το βράδυ στο Ομήρειο, κάνοντας μια συγκριτική προσέγγιση στις μουσικές πρακτικές της Χίου, 125 χρόνια μετά τον Pernot.
Η Αθηνά Ζαχαρού Λουτράρη (διδάκτωρ Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΑΠΘ-φιλόλογος, πολυγραφότατη), μίλησε για τη σχέση του Hubert Pernot με τον Κωνσταντίνο Κανελλάκη (τον Καλλιμασιώτη αυτοδίδακτο, πολυτάλαντο και φιλότιμο δάσκαλο, ο οποίος περπατώντας χαρτογράφησε τη Χίο με πολλές χρήσιμες πληροφορίες για τους οδοιπόρους – πανδοχεία, αποστάσεις, νερό – και έδωσε τους πρώτους χάρτες του νησιού σε όλες τις ελληνικές δημόσιες υπηρεσίες ασφαλείας (και στον στρατό) με την απελευθέρωση του 1912). Η Αθηνά Ζαχαρού Λουτράρη, η οποία έχει μελετήσει τη ζωή και το έργο του Κωνσταντίνου Κανελλάκη και έχει συγγράψει και εκδώσει πολλούς τόμους γι’ αυτόν, περιέγραψε στο κοινό του Ομηρείου πώς αυτός ο υπέροχος αυτοδίδακτος λόγιος της Χίου πήγε τον Hubert Pernot από χωριό σε χωριό και του βρήκε τους καλύτερους για να του τραγουδήσουν παραδοσιακά τραγούδια, να του διηγηθούν ιστορίες του τόπου μας και να του παρουσιάσουν ήθη και έθιμα της Χίου. Αναφέρθηκε στην κεφαλαιοποίηση της θεματολογίας και την πολύ επιτυχημένη τιτλοδοσία που έκανε ο Κανελλάκης στο υλικό που συγκεντρώθηκε, καθώς και στα ενισχυτικά κείμενα κατανόησης του υλικού που έγραψε και έδωσε στον Pernot.
Ο Λεωνίδας Εμπειρίκος (ιστορικός), μίλησε για την ελληνική γλωσσολογία μέσα από τους θησαυρούς που προκύπτουν από τις ηχογραφήσεις του Hubert Pernot, ο οποίος κατέγραψε ντοπιολαλιές και ύφος ομιλίας, από το βορειότερο μέχρι το νοτιότερο άκρο του νησιού μας.
Ο Παντελής Μπράτης (Βιβλιοθηκονόμος στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής), παρουσίασε στο κοινό την Ηλεκτρονική Πλατφόρμα των Ηχογραφήσεων του Hubert Pernot (που έφτιαξαν οι μελετητές), η οποία θα αποτελέσει τον Πυρήνα της Δημιουργίας, ενός «Εικονικού Μουσείου Hubert Pernot»... που πρέπει να καταφέρουμε να εξασφαλίσουμε...ότι θα γίνει στη Χίο.
Δημήτρης Ζαφείρης
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
