Το έθιμο των Αγάδων αναβιώνεται με επιτυχία σε πολλά χωριά της νότιας Χίου την Καθαρή Δευτέρα. Αγά όμως με Χανούμα συναντάς μόνο στους Ολύμπους που ανελλιπώς από την εποχή της Τουρκοκρατίας μέχρι και σήμερα οι κάτοικοι στήνουν το λαϊκό δικαστήριο στην πλατεία του χωριού «δικάζοντας» όσους υπέπεσαν σε κάποιο αδίκημα.
«Είμαστε το μοναδικό χωριό που έχει Αγά και Χανούμα. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στο 1830 όταν η Χίος βρισκόταν υπό τον τουρκικό ζυγό και η Σουλτάνα έδειχνε εύνοια στο νησί μας. Οι Χιώτες τότε αγανακτισμένοι από τις συνεχείς ποινές των καδήδων –δικαστών ξεσηκώθηκαν αφού δεν άντεχαν να πληρώνουν άλλα πρόστιμα», δηλώνει στον «π» ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ολύμπων Νίκος Μιλιανός, εξηγώντας στη συνέχεια την διαδικασία του λαϊκού δικαστηρίου.
«Ο Αγάς, το πρωί της Καθαρής Δευτέρας, συνοδευόμενος από το επιτελείο του προσπαθεί να μπει από την παλιά σιδερένια πύλη του χωριού και εμποδίζεται σθεναρά από τους φρουρούς. Τελικά περνάει και κατευθύνεται στην πλατεία έτοιμος να δικάσει όποιον βρει μπροστά του. Δίπλα του πάντα η Χανούμα», αναφέρει ο Νίκος Μιλιανός επισημαίνοντας ότι ο Αγάς προσπαθεί να στοιχειοθετήσει κατηγορίες σε όποιον δικάζει ώστε ο κατηγορούμενος να υποστεί τις χρηματικές συνέπειες. «Οι δίκες είναι αστείες, με σεξουαλικά υπονοούμενα, σκανδαλιστικά θέματα και γενικά τραγελαφικές καταστάσεις. Ο κατηγορούμενος πάει στον Αγά συνοδεία του καλιτζή και πληρώνει το πρόστιμο που θα του επιβάλει ο Αγάς. Τα χρήματα που συγκεντρώνονται καλύπτουν τα έξοδα του εθίμου και όσα περισσέψουν ο σύλλογος τα διαθέτει για κάποιο κοινοφελές έργο στο χωριό», επισημαίνει ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ολύμπων.
Ο πρώτος χορός ανήκει πάντα στον Αγά και την Χανούμα και δεν είναι λίγες οι φορές που ο κατηγορούμενος «αναγκάζεται» να χορέψει την Χανούμα.
Κατά την διάρκεια της δίκης τα μέλη του συλλόγου κερνούν τους παρευρισκόμενους ξηρούς καρπούς, παστελαριές και διάφορα νηστίσιμα εδέσματα ενώ δεν λείπει η σούμα και το κρασί. «Κατά την διάρκεια του Αγά το χορευτικό τμήμα του συλλόγου ντυμένο με παραδοσιακές στολές χορεύει τον αντικριστό, τον αλβανίτικο και στο τέλος τον δετό όπου ολοκληρώνεται και το έθιμο του Αγά. Παλαιότερα μάλιστα χόρευαν υπό τους ήχους της τσαμπούνας και του τουμπιού», εξηγεί ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Νίκος Μιλιανός.
Μετά το έθιμο του Αγά ακολουθεί η Κηδεία του που συνήθως γινόταν την επόμενη ημέρα " Η Κηδεία του Αγά θα πραγματοποιηθεί την επόμενη Κυριακή επειδή η Τρίτη είναι εργάσιμη και δεν θα μπορεί ο κόσμος να έρθει να παρακολουθήσει το έθιμο". Κατά την διάρκεια της Κηδείας του Αγά οι άντρες του χωριού τραγουδούν σκωπτικά δίστιχα
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.