Μία από τις πολλές προκλήσεις που μας άφησε ο προηγούμενος αιώνας είναι και η ομαδικότητα μας. Ποτέ άλλοτε στις δυτικές κοινωνίες η ομαδικότητα δεν είχε τόσο μεγάλη σημασία σαν αυτή που έφτασε να έχει σήμερα, αλλά και ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο δύσκολη και στοχοποιημένη. Από την μία πλευρά, η ικανότητα να συνυπάρχουμε, να χειριζόμαστε τις δυσκολίες που προκύπτουν και να συνεργαζόμαστε με τους άλλους σε μία ομάδα είναι απαραίτητη για τις περισσότερες πτυχές της ζωής μας, αλλά και για την επίλυση των μεγάλων προβλημάτων της ανθρωπότητας. Από την άλλη, η αποθέωση του ατομικισμού, μαζί με μία τρομακτική αδιαφορία για τον πλησίον, ο τρόμος του άλλου που όταν είναι ξένος γίνεται ξενοφοβία και ρατσισμός, καθώς και η χαλάρωση των παραδοσιακών ομαδικών και κοινωνικών δεσμών ( οικογενειακών, συγγενικών, φιλικών ή συναδελφικών) διαβρώνουν σταθερά την εμπειρία του «μαζί».
Κοιτώντας από τη θεραπευτική πλευρά, η Ομαδική Ανάλυση (Group Analysis) διεύρυνε το θεραπευτικό πλαίσιο από το άτομο-θεραπευόμενο και τον αναλυτή του, σε μια ομάδα θεραπευόμενων, οι οποίοι συνθέτουν ένα θεραπευτικό πλαίσιο. Η βασική ιδέα ξεκινάει από την αναγνώριση ότι το αναπτυσσόμενο ανθρωπάκι, ένα βρέφος, μπορεί να μεγαλώσει και να ενηλικιωθεί μόνο μέσα στο πλαίσιο της πρώτης του ομάδας, της οικογένειας του. Κανένα παιδί δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς την παρουσία της βασικής κοινωνικής ομάδας, που είναι η οικογένεια. Ο εαυτός διαμορφώνεται μέσω των ανθρώπινων αλληλοεπιδράσεων, μέσω των εικόνων που μας εκπέμπουν σημαντικά πρόσωπα της πρώιμης παιδικής μας ζωής και αυτό είναι μία διαδικασία που μπορεί να συνεχίζεται σε όλη μας τη ζωή. Και αν η ομάδα είναι το περιβάλλον που η αρχική αναπτυξιακή διαδικασία λαμβάνει χώρα, τότε δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μπορεί να είναι επίσης το περιβάλλον το οποίο ο επαναπροσδιορισμός του ατόμου μπορεί να λάβει χώρα.
Είναι βοηθητική, λοιπόν, η ομαδική ψυχοθεραπεία; Κι αν ναι, με ποιο τρόπο το κάνει; Όλο και μεγαλύτερος αριθμός ερευνών δείχνει πως η ομαδική θεραπεία είναι πολύ αποτελεσματική, όσο τουλάχιστον είναι και η ατομική. Η θεραπευτική αλλαγή αποτελεί μια εξαιρετικά σύνθετη διαδικασία που προκύπτει από μια περίπλοκη συνάρτηση ανθρώπινων εμπειριών, τους θεραπευτικούς παράγοντες. Η διατήρηση και ενστάλαξη ελπίδας, η διορθωτική επαναβίωση οικογενειακών προτύπων σχέσεων, η παροχή πληροφοριών και συμβουλών, ο αλτρουισμός, η βιωματική αναγνώριση των κοινών εμπειριών, προκλήσεων και υπαρξιακών ζητημάτων όλων των ανθρώπων, η ανοιχτή έκφραση των συναισθημάτων, η μιμητική συμπεριφορά, καθώς και η διαπροσωπική μάθηση αποτελούν κάποιους από τους πολλαπλούς παράγοντες που επιδρούν θεραπευτικά. Και αυτό σταδιακά οδηγεί στην ψυχοθεραπευτική αλλαγή, καθώς καταφέρνουμε να βγούμε από τα στενά όρια της απομόνωσης και ατομικότητας, να αναπλαισιώσουμε και να επαναπροσδιορίσουμε τα προβλήματά μας αλλά και την ίδια μας την ύπαρξη, μέσα σε μία ομάδα και στην ιστορία.
Η Ηλιάνα Φύλλα, Ψυχίατρος, εκπαιδευόμενη Ομαδική Αναλύτρια συντονίζει θεραπευτικές ομάδες Ομαδικής Ανάλυσης, στο Τμήμα Ψυχικής Υγείας Ενηλίκων του ΚΠΕ. Για περισσότερες πληροφορίες και συμμετοχή στις ομάδες μπορείτε να επικοινωνήσετε στα εξής:
Τμήμα Ψυχικής Υγείας Ενηλίκων
Κέντρο Παιδιού και Εφήβου
Εγκρεμού 30, Χίος
τηλ. 22710-20000 (εσωτ. γραμ. 3)
tpsye@kpechios.org, www.kpechios.org
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.