Κατά τη διάρκεια του χρόνου, οι γονείς συχνά ανησυχούν για την υγεία του παιδιού τους, ειδικά όταν φαίνεται να παθαίνει την μία ίωση μετά την άλλη. Ιοί όπως ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV), ο κορονοιός, η γρίπη και οι ρινοϊοί κυκλοφορούν ευρέως αυτή την εποχή, και οι χώροι όπως τα σχολεία, οι παιδικοί σταθμοί και άλλοι δημόσιοι χώροι εκθέτουν τα παιδιά σε αυτούς τους ιούς. Η αλληλεπίδραση με άλλα παιδιά και οι κοινές δραστηριότητες αυξάνουν τον κίνδυνο μετάδοσης λοιμώξεων.
Η ικανότητα των παιδιών να αρρωσταίνουν διαδοχικά, μερικές φορές χωρίς να έχουν αναρρώσει πλήρως από την προηγούμενη ασθένεια, είναι μια κατάσταση που απασχολεί πολλούς γονείς. Και ενώ είναι φυσιολογικό να θέλουμε να προστατεύσουμε τα παιδιά, ο κοινός μύθος ότι το κρύο ή η εποχική ένδυση προκαλεί ασθένειες χρειάζεται να καταρριφθεί.
Τι συμβαίνει λοιπόν με τα παιδιά και τις ιώσεις;
Μερικά παιδιά φαίνεται να έχουν συνεχώς μύξες. Παθαίνουν απανωτά κρυολογήματα, και πολλοί γονείς αναρωτιούνται: «Μήπως το παιδί μου παθαίνει υπερβολικά πολλές ιώσεις; Έχει κάποιο πρόβλημα με το ανοσοποιητικό του σύστημα;». Συνήθως τα παιδιά αρχίζουν να παθαίνουν κρυολογήματα μετά τους έξι μήνες, όταν η ανοσία που έχουν από τη μητέρα τους αρχίζει να μειώνεται και πρέπει να αναπτύξουν το δικό τους ανοσοποιητικό σύστημα.
Τα βρέφη, τα νήπια και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας παθαίνουν περίπου 7-8 κρυολογήματα τον χρόνο. Κατά τη σχολική ηλικία, ο μέσος όρος μειώνεται σε 5-6 ιώσεις τον χρόνο. Οι έφηβοι φτάνουν τελικά στο επίπεδο των ενηλίκων, δηλαδή γύρω στα 4 κρυολογήματα τον χρόνο.
Επιπλέον, τα παιδιά παθαίνουν και γαστρεντερίτιδες με διάρροια, με ή χωρίς εμετούς, 2-3 φορές τον χρόνο. Κάποια παιδιά εμφανίζουν υψηλό πυρετό με τα περισσότερα κρυολογήματα ή έχουν κοιλιαλγία και μαλακές κενώσεις μαζί με τα συμπτώματα του κρυολογήματος.
Ο κύριος λόγος που το παιδί παθαίνει τόσες λοιμώξεις είναι επειδή εκτίθεται σε νέους ιούς συνεχώς. Οι ιοί είναι παντού, ανεξάρτητα από το πόσο καθαρίζουμε και απολυμαίνουμε. Υπάρχουν τουλάχιστον 200 διαφορετικοί ιοί κρυολογήματος που μεταλλάσσονται συνεχώς.
Το σώμα του παιδιού αναπτύσσει άμυνες έναντι αυτών των ιών με την έκθεση σε αυτούς, αλλά αυτό παίρνει χρόνο. Χρειάζονται πολλά χρόνια για να αναπτύξει ανοσία. Το παιδί σας εκτίθεται σε περισσότερους ιούς αν πηγαίνει σε βρεφονηπιακό σταθμό ή σχολείο. Τα μεγαλύτερα αδέρφια είναι επίσης εξαιρετικοί φορείς ιών από το σχολείο. Οπότε τα δεύτερα και τρίτα παιδιά τείνουν να αρρωσταίνουν συχνότερα και σε πιο μικρές ηλικίες.
Τα κρυολογήματα είναι πιο συχνά σε μεγάλες οικογένειες, καθώς οι ιοί κυκλοφορούν στο σπίτι και επιστρέφουν. Μαζί με τα παιδιά, συχνά κολλάνε και οι γονείς, δυσκολεύοντας την κατάσταση ακόμα πιο πολύ. Ο ρυθμός των κρυολογημάτων τριπλασιάζεται τον χειμώνα, όχι λόγω του κρύου αέρα, αλλά επειδή οι άνθρωποι τείνουν να περνούν περισσότερο χρόνο σε κλειστούς χώρους, όπου αναπνέουν τον ίδιο αέρα. Το κάπνισμα στο σπίτι επίσης αυξάνει την ευαισθησία του παιδιού στις λοιμώξεις του αναπνευστικού.
Αν το παιδί σας είναι άνω των δύο ετών, φτερνίζεται συχνά, τρίβει τη μύτη του και έχει καταρροή που διαρκεί πάνω από έναν μήνα χωρίς πυρετό, μπορεί να έχει αλλεργίες και όχι ίωση. Αυτό είναι ιδιαίτερα πιθανό αν τα συμπτώματα εμφανίζονται κατά την εποχή της γύρης, την άνοιξη ή το φθινόπωρο. Ανάλογα με το αλλεργιογόνο, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανίζονται οποιαδήποτε εποχή του χρόνου. Ο παιδίατρος μπορεί να σας βοηθήσει να διακρίνετε αν πρόκειται για αλλεργίες ή κρυολογήματα.
Συχνά, οι γονείς αναρωτιούνται αν το παιδί αρρωσταίνει λόγω έλλειψης βιταμινών ή επειδή κάνει κρύο. Ωστόσο, τα κρυολογήματα δεν προκαλούνται από κακή διατροφή ή από έλλειψη βιταμινών. Δεν προκαλούνται από τον κακό καιρό, τα κλιματιστικά, τα βρεγμένα πόδια ή μαλλιά, ούτε από το παιχνίδι χωρίς μπουφάν. Τα κρυολογήματα είναι αναπόφευκτο μέρος της ανάπτυξης του παιδιού και δεν μπορούν να προληφθούν, ανεξάρτητα από όσα βλέπουμε στην τηλεόραση ή διαβάζουμε στο διαδίκτυο.
Επίσης, αν το παιδί παθαίνει συχνές ωτίτιδες, αυτό δεν σημαίνει ότι έχει σοβαρό πρόβλημα υγείας. Είναι μία κατάσταση η οποία συνήθως βελτιώνεται καθώς μεγαλώνει το παιδί. Αν είναι πάρα πολύ συχνές, συζητήστε με τον παιδίατρο αν χρειάζεται παραπομπή σε ωτορινολαρυγγολόγο.
Αρχικά, κοιτάξτε τη γενική κατάσταση της υγείας του παιδιού σας. Αν το παιδί είναι ζωηρό και έχει φυσιολογικό βάρος, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε. Τα παιδιά ξεπερνάνε μόνα τους τις ιώσεις. Αν και μπορείτε να μειώσετε τα συμπτώματα, δεν μπορείτε να μειώσετε τη διάρκεια κάθε κρυολογήματος.
Το παιδί σας θα αντιμετωπίσει τις ιώσεις, όπως κάθε άλλο παιδί, και η μακροπρόθεσμη προοπτική είναι καλή. Ο αριθμός των κρυολογημάτων θα μειώνεται καθώς το σώμα του παιδιού αναπτύσσει ισχυρά αντισώματα στους ιούς. Μέχρι να φτάσουν στο δημοτικό σχολείο, τα σώματά τους θα ξέρουν να αντιμετωπίζουν τους ιούς πολύ πιο αποτελεσματικά.
Στείλτε το παιδί σας πίσω στο σχολείο το συντομότερο δυνατό, εφόσον ο πυρετός έχει υποχωρήσει για τουλάχιστον 24 ώρες (χωρίς να παίρνει αντιπυρετικά) και τα συμπτώματα δεν είναι πολύ έντονα ή ενοχλητικά για τους συμμαθητές του. Συνήθως, οι πρώτες πέντε μέρες είναι οι χειρότερες, αλλά τα συμπτώματα μπορεί να παραμείνουν για δύο έως τρεις εβδομάδες, ιδίως ο βήχας και οι μύξες.
Δεν υπάρχουν άμεσες θεραπείες για τα συχνά κρυολογήματα ή άλλες ιογενείς λοιμώξεις. Τα αντιβιοτικά δεν βοηθούν, εκτός αν το παιδί έχει αναπτύξει επιπλοκές, όπως ωτίτιδα, παραρρινοκολπίτιδα ή πνευμονία. Επομένως, αν δεν το συστήσει ο παιδίατρος, δεν πρέπει να καταφεύγετε στην λήψη τους, ελπίζοντας ότι μαγικά θα εξαφανίσουν τα συμπτώματα.
Είναι δυνατόν ένα παιδί να κολλήσει διαφορετικούς ιούς σε σύντομο χρονικό διάστημα. Για παράδειγμα, αν κυκλοφορούν διάφορα στελέχη γρίπης στην κοινότητα, υπάρχει πιθανότητα το παιδί να μολυνθεί από περισσότερες από μία παραλλαγές του ίδιου ιού.
Αυτό το φαινόμενο είναι ιδιαίτερα σύνηθες στα παιδιά που ξεκινούν τον παιδικό σταθμό ή το σχολείο για πρώτη φορά. Μπορεί να εκδηλώσουν από 8 έως 12 ιογενείς λοιμώξεις αναπνευστικού κατά το πρώτο ( και ίσως και το δεύτερο) έτος της σχολικής τους ζωής, κάτι που αποτελεί φυσιολογική αντίδραση καθώς το ανοσοποιητικό τους σύστημα αναπτύσσεται. Με την πάροδο του χρόνου, οι λοιμώξεις αυτές συνήθως μειώνονται.
Υπάρχουν ορισμένα συμπτώματα που μπορεί να υποδεικνύουν ότι η ασθένεια του παιδιού απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα. Αυτά περιλαμβάνουν:
Δυσκολία στην αναπνοή
Αδυναμία πρόσληψης υγρών ή τροφής
Πυρετός που δεν υποχωρεί μετά από 3-4 ημέρες ή επιδεινώνεται
Αλλαγές στη νοητική κατάσταση
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η επίσκεψη στο γιατρό είναι αναγκαία για την αξιολόγηση της κατάστασης του παιδιού.
Η ταυτοποίηση του συγκεκριμένου ιού που προκαλεί την ασθένεια του παιδιού δεν είναι πάντα απαραίτητη. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις στις οποίες μπορεί να κριθεί χρήσιμη η διενέργεια τεστ.
Για παράδειγμα, αν ένα παιδί εμφανίζει συμπτώματα γρίπης όπως πυρετό, βήχα, συμφόρηση, πονοκέφαλο, μυαλγίες και κόπωση μέσα στις πρώτες 48 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων, ο παιδίατρος μπορεί να συστήσει τεστ και ενδεχομένως θεραπεία με αντιικά, για να μειωθεί η διάρκεια των συμπτωμάτων.
Στην περίπτωση του COVID-19, οι γονείς μπορούν να επιλέξουν τη διενέργεια τεστ για διάφορους λόγους, κυρίως για την προστασία ευάλωτων ατόμων που το παιδί έρχεται σε επαφή.
Η απάντηση δεν βρίσκεται στα συμπληρώματα διατροφής και τις βιταμίνες. Το έργο αυτό αναλαμβάνουν τα εμβόλια, όπως το εμβόλιο για τον COVID-19 και τη γρίπη, τα οποία μπορούν να προσφέρουν προστασία και να μειώσουν τη διάρκεια των συμπτωμάτων.
Από το φθινόπωρο του 2024, το εμβόλιο της γρίπης μπήκε επίσημα στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών και Εφήβων και για παιδιά 6 μηνών έως 5 ετών, επιπλέον των παιδιών που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως είναι τα παιδιά με χρόνια νοσήματα αναπνευστικού ή παχυσαρκία.
Η γρίπη και ο RSV (αναπνευστικός συγκυτιακός ιός) αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για βρέφη κάτω των 6 μηνών, και ενώ τα μωρά δεν μπορούν να εμβολιαστούν, υπάρχουν επιλογές για την πρόληψη της σοβαρής νόσησης. Οι μητέρες μπορούν να κάνουν τα εμβόλια κατά αυτών των ιών στην εγκυμοσύνη, και να περάσουν τα αντισώματα στα παιδιά τους. Τα βρέφη υψηλού κινδύνου μπορούν να λάβουν προληπτικά ανοσοποίηση με έτοιμα αντισώματα έναντι του RSV.
Παράλληλα, μια ισορροπημένη διατροφή και ο καλός ύπνος μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της καλής υγείας του παιδιού, προσφέροντας τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και την ξεκούραση που χρειάζεται το σώμα για να αντιμετωπίσει τις ασθένειες.
Η συχνή αρρώστια των παιδιών αυτή την εποχή είναι φυσιολογική, ειδικά όταν επιστρέφουν σε χώρους με πολυάριθμες επαφές, όπως τα σχολεία, τα πάρτι και οι παιδότοποι. Οι γονείς αρχικά χρειάζεται να δείχνουν ψυχραιμία και να καθησυχάζουν τα παιδιά τους όταν πρόκειται για ήπια κρυολογήματα. Πρέπει να ενθαρρύνουν την καλή υγιεινή, να ακούνε τις οδηγίες του παιδιάτρου τους, να μην δίνουν αντιβιοτικά χωρίς ιατρική συνταγή και να κάνουν τα εμβόλια που μπορούν να βοηθήσουν.
Εφοδιαστείτε λοιπόν με χαρτομάντιλα, αντιπυρετικά και υπομονή. Πάρτε αγκαλιά, παρηγορήσετε το αρρωστούλι σας και ευχηθείτε να μην κολλήσετε και εσείς.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.