Για τον Δ. Μητροπάνο προορίζονταν τα "12+1 ηλιοτρόπια"... αλλά η ζωή τα έφερε στον Παντ. Θαλασσινό

Ο συνθέτης και ερμηνευτής μιλάει για το ελληνικό τραγούδι σήμερα, τη δίψα του κόσμου της περιφέρειας και την ιστορία της τελευταίας δισκογραφικής δουλειάς του, «12 + 1 ηλιοτρόπια», που προορίζονταν για τον Δημήτρη Μητροπάνο αλλά η ζωή τα έφερε αλλιώς…

Λίγες ημέρες πριν από την πρεμιέρα του στην κεντρική σκηνή του Σταυρού του Νότου, το Σάββατο 30 Μαρτίου, ο Παντελής Θαλασσινός αφήνει για λίγο την κιθάρα του και απαντάει στις ερωτήσεις μας.

Μοιάζει σαν να παίρνετε τους δρόμους σε κάθε ευκαιρία, μια στη Καλαμάτα σας βρίσκουμε και μια στην Καρδίτσα. Τι είναι αυτό που σας συγκινεί τόσο στο κοινό εκτός Αθήνας;
- Το κοινό πλέον είναι παντού το ίδιο. Τα μέσα που ενημερώνεται μουσικά είναι ακριβώς τα ίδια. Ακόμη και όποιο ραδιόφωνο αγαπούν το βρίσκουν πλέον στο ίντερνετ. Και τα έντυπα το ίδιο... Η δίψα του κόσμου όμως στην περιφέρεια είναι μεγαλύτερη. Στο μόνο που απορώ είναι γιατί μένει κάποιος ακόμα στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη; Όλος ο κόσμος πια είναι πιο κοντά. Μέσω του ίντερνετ. Έτσι κι αλλιώς η ανεργία χτυπάει κόκκινο παντού. Όπου κι αν είσαι άνεργος, το ίδιο είναι… Εννοώ ότι δεν έχει περισσότερες ευκαιρίες πλέον η Αθήνα όπως ήταν παλιά. Οι περισσότερες ευκαιρίες είναι στη γη και στην πρωτογενή παραγωγή.

Εμφανίζεστε σχεδόν πάντα με άλλους και μάλιστα επί ίσοις όροις, ακόμα και όταν αυτοί δεν έχουν το ίδιο αντίκρισμα από άποψη δημοφιλίας. Σας ενοχλεί η «μοναξιά» της σκηνής;
- Το να δίνεις σε κάποιον ευκαιρίες δεν σημαίνει ότι νιώθεις μοναξιά στη σκηνή η ότι θέλεις πάντα κάποιον δίπλα σου. Οι αρχές μου, μου επιβάλουν να μη χρησιμοποιώ μεγάλα και μικρά γράμματα στις ταμπέλες, γιατί όλοι έχουν την ίδια ευκαιρία να εκφραστούν. Και εξάλλου πως θα μάθουν κάποιον, αν εσύ τον κρύβεις; Πάντως όχι δεν εμφανίζομαι πάντα με παρέα. Π.χ. στον Σταυρό του Νότου, εκτός από την ορχήστρα, δεν θα έχω άλλες βοήθειες.

Η τελευταία δισκογραφική δουλειά σας είναι σε στίχους του Άλκη Αλκαίου. Τι ήταν αυτό που σας παρακίνησε σε αυτή τη δουλειά;
- Ο Άλκης Αλκαίος λίγο πριν πεθάνει το 2012 μου έστειλε μέσω της Λιζέττας Καλημέρη ένα γράμμα με 12 τραγούδια με τίτλο «12 + 1 ηλιοτρόπια». Το + 1, απ’ ό,τι έγραφε στο γράμμα του, θα μου το έδινε στο studio (για γούρι). Ακόμη μου έγραφε μέσα ότι αυτά τα τραγούδια θα ήθελε να τα φτιάξουμε μαζί για το Δημήτρη Μητροπάνο. Εγώ όμως το γράμμα το πήρα στα χέρια μου την ημέρα του θανάτου του Δημήτρη Μητροπάνου.

Πώς θα περιγράφατε τις μουσικές αναζητήσεις σας σήμερα; 
- Οι μουσικές μου αναζητήσεις δεν έχουν αλλάξει. Αυτό όμως που μπορώ να σας πω με σιγουριά είναι ότι κατά καιρούς αλλάζουν οι προτιμήσεις μου ως ακροατή. Αν υποθέσουμε ότι η μουσική που ακούμε πάντα μας επηρεάζει, σίγουρα αυτό έχει και αντίκτυπο στην σύνθεση και στη δημιουργία μου. Η ομορφιά της δημιουργίας είναι ότι ποτέ δεν ξέρεις το αποτέλεσμα. Ή μάλλον ξέρεις το «ιδεατό» αλλά δεν ξέρεις το πραγματικό αποτέλεσμα. Αυτό το βλέπεις ή το ακούς, όπως στην περίπτωση μου, όταν τελειώσει

Η ποίηση δεν κατέχει πλέον τη θέση που είχε παλιότερα στην τρέχουσα μουσική παραγωγή. Κάποια εξήγηση;
- Όλα έχουν να κάνουν με τους αναγνώστες και τους ακροατές και τις αναζητήσεις τους. Υπάρχει κρίση αναγνωστικού κοινού και ακροατικού κοινού. Νομίζω ότι η συγγένεια ποίησης και μουσικής είναι δυνατή συγγένεια. Πολλοί παίρνουν ποιήματα και μάλιστα τα αγαπημένα τους και τα μελοποιούν. Έτσι ένα ποίημα βγαίνει πιο έξω, και πολλές φορές βγαίνει πιο έξω και μία μελωδία με ένα γνωστό ποίημα. Εγώ έχω μία εξήγηση γι’ αυτό το φαινόμενο. Ότι δεν είναι πια η εποχή της ποίησης ή των σοβαρών τραγουδιών... Τη θέση τους έχουν πάρει η τηλεόραση και τα πασατέμπο έντυπα. Η ποίηση όμως δεν θα πάψει ποτέ να υπάρχει, ούτε τα σοβαρά τραγούδια. Σημασία έχει κάποιος να τα αναζητά.

Νιώθετε ποτέ την έλλειψη των δημιουργών – ογκόλιθων οι οποίοι, με τα καλά και τα κακά τους, αποτελούσαν σημείο αναφοράς και ασφαλές λιμάνι για τους ερμηνευτές;
- Αν μιλάμε για Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, Μαρκόπουλο, Μούτση, Λοΐζο, Κουγιουμτζή κι όλους αυτούς, και τους πιο παλιούς, Τσιτσάνη, Βαμβακάρη, είχαν ένα κόσμο διψασμένο που τους έψαχνε, που τους έλειπε. Νομίζω ότι θα αδικήσουμε την παλιά εποχή συγκρίνοντάς την με τον βιαστική και μεταλλαγμένη ζωή που ζούμε. Τίποτα δεν είναι όπως πρώτα. Είναι αυτό που σας είπα πριν: Ποιος νοιάζεται; Πιο παιδί σήμερα ξέρει τραγούδια του Χατζιδάκι και Θεοδωράκη και, αν τα ξέρουν, αυτοί είναι ελάχιστοι. Να είναι ένα 5%... Συνήθως ξέρουν αυτά που της προτείνει η τηλεόραση του φτηνού videoclip και των μουσικών ριάλιτι. Δηλαδή μια καθαρά μιμητική διαδικασία.

Η κατάσταση στη δικογραφία πόσο σας επηρεάζει; Νοσταλγείτε ποτέ τις παλιές «καλές» ημέρες των κραταιών εταιριών;
- Εγώ, επειδή είμαι παραγωγός των τραγουδιών μου και έχω δική μου εταιρία, θα έλεγα ότι σίγουρα με επηρεάζει αυτή η κατάσταση. Επειδή τα τραγούδια μου και τα cd μου τα βγάζω με τον παλιό τρόπο χρειάζομαι και 6.000-7.000 ευρώ για την κάθε παραγωγή που κάνω. Κι έτσι αυτό σίγουρα με επηρεάζει στην τσέπη. Οι μεγάλες εταιρίες, όσο υπήρχε χρήμα στις παραγωγές και τα τραγούδια επωλούντο σε φυσικό προϊόν, θησαύρισαν. Τώρα που δεν πωλούνται τα τραγούδια την κάνανε με ελαφρά πηδηματάκια. Αν αγαπούσαν το τραγούδι και όχι το χρήμα θα ήταν εδώ. Απομείναμε εμείς που πραγματικά αγαπάμε τα τραγούδια μας να βγάλουμε το φίδι από την τρύπα.

Τι σας λείπει από το σημερινό μουσικό τοπίο της Ελλάδας και τι εύχεστε να μην ξαναδούμε και να μην ξαναζήσουμε ποτέ (πάντα σε σχέση με τη μουσική);
- Μου λείπει μία παραγωγή σαν το «Ρεμπέτικο» του Ξαρχάκου. Μου λείπει και η πολιτική προσέγγιση στο τραγούδι. Μάλλον και εκεί μας έχουν ευνουχίσει και μας έκαναν αδιάφορους. Γενικώς μου λείπει ένα νέο ρεύμα, ένα νέο κύμα, ένα νέο αίμα ανθρώπων, που θα ταράξει τα νερά, με σοβαρά θέματα λαϊκά που θα περιγράφουν και θα τραγουδούν τα γνήσια λαϊκά πάθη. Θα ήθελα να μην ξαναδώ νέα αθώα παιδιά να πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης των «μετρίων», κρίνοντας τα, και φυτεύοντας μέσα τους έναν μεταλλαγμένο σπόρο βλαβερής καριέρας.

Τι είναι αυτό που διαφοροποιεί το πρόγραμμα που θα παρουσιάσετε στον Σταυρό του Νότου σε σχέση με προηγούμενες εμφανίσεις σας;
- Το ότι θα πω τραγούδια από τις δύο νέες μου δισκογραφικές δουλειές «12 + 1 ηλιοτρόπια» και «Φωνήεν» του Βαγγέλη Γιαννάκη. Ακόμη το ότι θα είμαι ο μόνος τραγουδιστής επί σκηνής, και θα προσπαθήσω να πω και τραγούδια μου ξεχασμένα η αδικημένα.

Τι σηματοδοτεί η αλλαγή look (αν σηματοδοτεί κάτι);
- Σηματοδοτεί το ότι η εμφάνιση μας είναι τελικώς «τρίχες»

Η Ιστορία με τα «12 +1 Ηλιοτρόπια» ξεκινάει κάπως έτσι..
Είναι μεσημέρι της 17ης Απριλίου του 2012. Απ’ το πρωί τα ραδιόφωνα παίζουν Δημήτρη Μητροπάνο και αναγγέλλουν το δυσάρεστο γεγονός. 
Χτυπάει το τηλέφωνο. Είναι η Λιζέτα
- Παντελή, πρέπει να σε δω. Να συναντηθούμε, να σου δώσω κάτι..
- Τι είναι Λιζέτα μου; 
- Θα καταλάβεις μου λέει
Συναντηθήκαμε λοιπόν το βραδάκι στη «Συλλαβή» της Κικής και του Φίλιππου, στο Παγκράτι.
- Έχω αυτό τον φάκελο για σένα. Διάβασε και θα καταλάβεις γιατί ήθελα ειδικά σήμερα, να σε δω. 
Είχε μέσα ένα γράμμα για μένα, απ’ τον Άλκη Αλκαίο, με ημερομηνία 13 Απριλίου, λίγο πριν το Πάσχα του 2012.Περιείχε δώδεκα εξαιρετικούς λαϊκούς στίχους, αριθμημένους κι αραδιασμένους, με σειρά τη δική του.

(Τη σειρά την κράτησα ως σήμερα).

Ο τίτλος «12+1 Ηλιοτρόπια», γραμμένα για τη νέα δουλειά του Δημήτρη Μητροπάνου.
Πάνω απ’ το +1 υπήρχε μια σημείωση, που μου έλεγε.. Το +1 (στο στούντιο για γούρι)
Γύρισα στο σπίτι, να τον πάρω τηλέφωνο, με την ησυχία μου.
- Άλκη μου, σήμερα πήρα το φάκελο στα χέρια μου. 
Τι ατυχία! Μας προλαβαίνει η ζωή…
- Είδες καμιά φορά η μοίρα, τι παιχνίδια παίζει Παντελή μου; 
- Ναι, Άλκη μου, όταν κάνουμε σχέδια, ο Θεός γελάει…
Μου εξήγησε ότι, συζητώντας με το Δημήτρη, έκριναν ότι αν είχα κι εγώ τον χρόνο, θα ήταν πολύ ωραίο αποτέλεσμα, μια ολοκληρωμένη δουλειά, με τους τρείς μας, ή έστω κάποιο απ’ αυτά.

Είχα ήδη συνεργαστεί με το Δημήτρη Μητροπάνο στην προηγούμενή του δουλειά, δίνοντας του ένα τραγούδι, σε στίχους του Οδυσσέα Ιωάννου, με τίτλο «Δίψα ο έρωτας κι αρμύρα».
- Νοιώθω ότι τα τραγούδια μείναν παραπονεμένα, του είπα, γιατί ήταν προορισμένα να τα βγάλει βόλτα ένας πολύ μεγάλος τραγουδιστής. 
- Να τα γράψεις τα τραγούδια Παντελή και να τα πεις εσύ, μου είπε. 
Κλείσαμε το τηλέφωνο κι είμαι σίγουρος πως κι οι δύο νιώθαμε τα ίδια. Τη ματαιότητα και την απουσία, να μας ταρακουνά. Το περαστικό μας παρόν, ήταν απαλλαγμένο από κάθε ίχνος φιλοδοξίας και υστεροφημίας.

Άρχισα να γράφω τα τραγούδια, ύστερα από λίγες εβδομάδες, παίζοντας του μερικά, απ’ το τηλέφωνο. Θυμάμαι τη χαρά του, και τα ενθαρρυντικά του σχόλια, που με προέτρεπαν να φτιάξω όλα τα τραγούδια. Του άρεσαν πολύ τα «Βότσαλα», οι «Σπαθιές στο κύμα», το «Πανέρι», «Ο δρόμος το γράμμα κι ο ταχυδρόμος», που του τα έφτιαξα ένα Cdάκι και τα άκουγε τις τελευταίες μέρες της αρρώστιας του και της ζωής του.

Τον ξεχωριστό αυτό άνθρωπο δεν τον γνώρισα από κοντά. 
Κοντά ήρθαμε από τις τηλεφωνικές συζητήσεις μας τους τελευταίους μήνες της ζωής του. Δεν ήθελε να τον δω. Κοντά μας έφεραν τα τραγούδια μας.

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.