Αρμόλια. Το χωριό ταυτόσημο της μακρόχρονης παράδοσης της Χίου στην κατασκευή κεραμικών σκευών. Ο Χριστόφορος Σφηκάκης είναι απόγονος μίας οικογένειας που πάππου προς πάππου ασχολούνταν με την κεραμική και τη δημιουργία χρηστικών σκευών.
Ο τελευταίος των… χειροτεχνών, θυμάται τον παππού του να του λέει ότι κάποτε σχεδόν όλες οι οικογένειες του χωριού έφτιαχναν τις δικές τους στάμνες και τραμπούκες, προκειμένου να βάζουν μέσα την πραμάτεια τους και να τη μεταφέρουν ευκολότερα. Σήμερα οι Αρμολούσοι τεχνίτες, που κάποτε ο πηλός αναστέναζε στα χέρια τους, στερεύουν και το επάγγελμα τους κινδυνεύει να εξαφανιστεί.
«Νέοι άνθρωποι, που να πιστέψουν και να κρατήσουν ζωντανή τη Χίο, ακόμη και μέσα από τα προϊόντα που βγάζουν τα χώματα της», η προτροπή του Χριστόφορου για να βγούμε από την κρίση.
Αγγειοπλάστης… από κούνια
Κάπου εδώ εμφανίζεται ο 23χρονος Χριστόφορος Σφηκάκης, πεισμωμένος να μην αφήσει το επάγγελμα της οικογένειας του να χαθεί. Αν χρειαστεί θα απομείνει ο τελευταίος τεχνίτης του νησιού, γιατί το αγαπάει.
Για τον ίδιο δεν είναι ένα απλό επάγγελμα… Είναι η ιστορία του τόπου του, είναι η οικογένεια του, το χωριό του, η παράδοση του.
«Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου βρίσκομαι στο εργαστήρι του μαστρο- Γιώργου, του πατέρα μου. Έμαθα από μικρός να φτιάχνω σκεύη στον πηλό και το αγάπησα. Όταν με ρωτούσαν στο σχολείο τι επάγγελμα θα ακολουθήσω μεγαλώνοντας, απαντούσα αγγειοπλάστης. Τελείωσα τα σχολείο και ήξερα ακριβώς τι θέλω να κάνω… Εκπλήρωσα τα στρατιωτικά μου καθήκοντα και κατευθείαν ήρθα στο μαγαζί», περιγράφει την πορεία του ο Χριστόφορος.
Αυτό που του διέγειρε την περιέργεια από μικρός, όπως λέει, είναι ο τρόπος που το απλό και αδιάφορο σε πολλούς χώμα μπορούσε να μεταμορφωθεί στο πιάτο που θα φας…
Η εξέλιξη και η αντίφαση με τον πατέρα
Ο νεαρός κατάφερε να πάει την οικογενειακή επιχείρηση ένα βήμα παραπέρα, διατηρώντας ωστόσο το παραδοσιακό στοιχείο, που τόσο αγαπά. Ο Θεός του δώρισε απλόχερα ταλέντο και εκείνος το αξιοποιεί καθημερινά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Μπορεί να σχεδιάσει πάνω σε σκεύη, λογότυπα μαγαζιού λόγου χάριν, απλά κοιτώντας τα. Όχι, δεν είναι εύκολο καθόλου, όπως εξηγεί, μα είναι πανευτυχείς όταν ο πελάτης του χαμογελά συγκαταβατικά με τα μάτια και του λέει «αυτό ακριβώς είχα σκεφτεί».
«Είναι δύσκολη και πολύωρη η διαδικασία του χαράγματος πάνω στο κεραμικό σκεύος. Φτιάχνεται το σκεύος και όντας ακόμη νωπό, το χαράζεις . Διαρκεί ώρες ολόκληρες αυτό, γιατί ταυτόχρονα παρατηρείς προσεκτικά αυτό που σου έχει δώσει ο πελάτης να αποτυπώσεις στο πήλινο. Έπειτα μπαίνει στο φούρνο, ψήνεται και στο τέλος, αναλόγως με την εκάστοτε επιλογή, βάφεται. Ένα λάθος είναι αρκετό για να πάει χαμένο ολόκληρο το πιθάρι», τονίζει ο νεαρός αγγειοπλάστης.
Ο κύριος Γιώργος, ο δάσκαλος του Χριστόφορου, δεν έχει την αντίστοιχη υπομονή με το γιο του, αν και το δικό του χέρι «πιάνει», αλλά με τα χρόνια απέκτησε τέτοια πείρα, που μπορεί να παράγει 300 κομμάτια του ίδιου προϊόντος, σαν εργοστασιακό, κάτι που ο 23χρονος δεν μπορεί ακόμη να υλοποιήσει.
Η απλόχερη στήριξη
Οι Χιώτες επιχειρηματίες γνωρίζουν τη δουλειά του εργαστηρίου Σφηκάκη και το προτιμούν για αρκετές μαζικές παραγωγές. Εστιατόρια, ταβερνάκια και ξενοδοχεία παραγγέλνουν μεγάλες ποσότητες χρηστικών ειδών (πιάτα, ποτήρια, κανάτες) για να είναι ξεχωριστά και μοναδικά για τους πελάτες τους. Είναι μία επιλογή που τους βγάζει από τη διαδικασία επιλογής τυποποιημένων σκευών. Ζήτηση υπάρχει επίσης από επιχειρήσεις της πρωτεύουσας, αλλά και νησιών της Ελλάδας.
Οι τουρίστες, σύμφωνα με τον Χριστόφορο, παραμένουν πιστοί στη στάση τους στα Αρμόλια για αναμνηστικό. «Κυρίως επιλέγουν σκεύη που έχουν άμεση σχέση με τη Χίο. Τους αρέσει να έχουν τη ζωγραφιά του νησιού ή κάτι πανομοιότυπο».
Οι δυσκολίες, οι απολαβές και … ο δίδυμος
«Σαν όλα τα επαγγέλματα έτσι και αυτό έχει τα αρνητικά του. Το ωράριο του είναι δύσκολο και απαιτητικό, ωστόσο τα θετικά που λαμβάνεις είναι τόσα, που σε κάνουν να ξεχνάς τις όποιες δυσκολίες. Η δική μου απολαβή έρχεται τη στιγμή που ικανοποιείται ο πελάτης, όταν έρχεται να πάρει αυτά που έχει παραγγείλει και του αρέσουν», υπογραμμίζει ο Χριστόφορος.
Είναι το τελευταίο μαγαζί που έχει μείνει στο χωριό και έχει διατηρήσει τον τροχό, φτιάχνοντας τα πάντα από το μηδέν. Ο δίδυμος αδερφός του Χριστόφορου δεν επέλεξε να ακολουθήσει το επάγγελμα του πατέρα, παρόλο που του άρεσε. Συμπερασματικά καταλήγουμε στο γεγονός ότι αν κάτι δεν το κάνεις με την καρδιά σου, καλύτερα να μην το κάνεις καθόλου.
Η λύση του Χριστόφορου
Για να μπει μπροστά από το όνομα σου το επίθεμα «μάστορας» απαιτούνται θυσίες χρόνων και σκληρή δουλειά. Είναι δύσκολο να αποτυπωθείς στο μυαλό του κόσμου σαν «καλός τεχνίτης», μα, όταν το καταφέρεις, έχεις κερδίσει. Ρωτώντας τον ανερχόμενο μάστορα, λοιπόν, τι είναι αυτό που θεωρεί ότι λείπει από το νησί μας και δεν προχωρά σαν τα άλλα ή τί θα άλλαζε ώστε να βελτιωθεί και η Χίος, εκείνος έδωσε μία αποστομωτική απάντηση.
«Το έχουμε βρει το αντίδοτο στην κατρακύλα και πραγματικά αν συνεχίσουμε έτσι θα τα καταφέρουμε. Εσείς δεν προβάλετε συνέχεια νέα παιδιά που ασχολούνται με παραδοσιακά προϊόντα εξελίσσοντας τα και φέρνοντας τα πιο κοντά στη σύγχρονη εποχή; Ε, αυτός είναι ο τρόπος, κατά την ταπεινή μου γνώμη, για να βοηθήσουμε τη Χίο μας. Νέοι άνθρωποι, που να την πιστέψουν και να την κρατήσουν ζωντανή, ακόμη και μέσα από τα προϊόντα που βγάζουν τα χώματα της», καταλήγει.
Ο «μικρός» το έπιασε το νόημα και έχει δίκαιο. Τώρα που άρχισε να γίνεται κατανοητό το αντίδοτο της μιζέριας, μας και τα νέα παιδιά αντιλαμβάνονται με τον καιρό ότι είναι ωραία τελικά η στροφή στην παράδοση, περιμένουμε πότε θα το αντιληφθούν και αυτοί που πρέπει, μπας και μας ξημερώσει η πολυπόθητη «άσπρη μέρα».
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
