«Ο πολιτισμός είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας»

 
Με τίτλο «Ο πολιτισμός είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας» δημοσιεύτηκε στο ναυτιλιακό περιοδικό «ELNAVI» συνέντευξη της ιστορικού Τέχνης Φωτεινής Ξυλά-Φαφαλιού, προέδρου της επιτροπής για την ίδρυση του Ναυτιλιακού Μουσείου Καρδαμύλων.
Στη θεματική ενότητα του περιοδικού «Γυναίκες στη ρότα της ναυτιλίας», η κ. Φαφαλιού τοποθετείται με τη γνωστή μαχητική της πεποίθηση, όσον αφορά τον πολιτισμό και τη συμβολή του στην ανάπτυξη και την πρόοδο της χώρας μας, αλλά και της ιδιαίτερης πατρίδας της, της Χίου και των Καρδαμύλων, πεποίθηση που είναι και στάση ζωής, με τη δημόσια παρουσία της να είναι έντονη, συνεχής και σταθερή, σε αυτόν και μόνο τον άξονα.
Αυτά τα χαρακτηριστικά παρουσιάζονται στο εν λόγω περιοδικό, από τη συνεργάτιδά του, συνάδελφο Θεανώ Καλαποθαράκου, τώρα που το Ναυτιλιακό Μουσείο Καρδαμύλων έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ και η εκταμίευση των πιστώσεων για την υλοποίησή του ως έργου, θα προχωρήσει αμέσως μετά τις εκλογές, ένα έργο για το οποίο η Φωτεινή Ξυλά-Φαφαλιού αγωνίζεται αδιάλειπτα σχεδόν δυο δεκαετίες.
Αν και η έκδοση του περιοδικού «ELNAVI» απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό, είναι πάντως ευρύτερα γνωστό στους ναυτιλιακούς κύκλους και την πόλη του Πειραιά, όπου ως συνδρομητικό, αποστέλλεται σε όλα τα ναυτιλιακά γραφεία και τις σχετικές επιχειρήσεις στο πρώτο λιμάνι, αλλά και τον κόσμο ολόκληρο, διαθέτοντας 3500 συνδρομητές και πάνω από 20000 αναγνώστες.
Για τη φιλοσοφία της έκδοσης, με τα Καρδάμυλα βρίσκονται στην κορυφή της παγκόσμιας ναυτιλίας, μια συντονισμένη προσπάθεια, όπως το Ναυτιλιακό του Μουσείο, αποτελεί προτεραιότητα στην παρουσίαση των θεμάτων του, αφού πρόκειται για ένα εντελώς σύγχρονο μουσείο, που δεν θα περιορίζεται στη «στεγνή» παρουσίαση εκθεμάτων, αλλά θα δίνει τη δυνατότητα της διαδραστικής συμμετοχής των επισκεπτών του, κυρίως των παιδιών της περιοχής και ολόκληρου του Αιγαίου:
 «Η ψυχή του Ναυτικού Μουσείου Καρδαμύλων, ονομάζεται Φωτεινή Ξυλά – Φαφαλιού», ξεκινά την παρουσίασή της η κ. Καλαπαθαράκου, για να συνεχίσει και να μπει στον κύκλο των ερωτήσεων, «πρόκειται για µια κυρία υπερδραστήρια, ζωντανή, επιτυχημένη µε ότι καταπιάνεται. Μια γυναίκα της οποίας η αισθητική είναι αναπόσπαστο μέρος του χαρακτήρα της και αυτό φαίνεται στις γεμάτες χάρη κινήσεις των χεριών της, στον αρμονικό τρόπου που περπατάει, στη θηλυκότητα που εκπέμπει το γέλιο ή το βλέμμα της».

- Είναι η ελληνικότητα αίσθημα ή συνείδηση;
Ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Για µας που έτυχε να γεννηθούμε Έλληνες, είναι κληρονομιά που άλλοι την εξυψώνουν και άλλοι την καταρρακώνουν µε τις πράξεις τους. Για όσους την επιλέγουν από τα φιλελληνικά τους αισθήματα να είναι Έλληνες, είναι µια συνειδητή και αξιοθαύμαστη απόφαση που µας κάνει υπερήφανους.
 
- Η υπέροχη εκδοχή των Ελλήνων;
Όλοι εκείνοι που µας έκαναν υπερήφανους µε τα επιτεύγματα τους και κυρίως µε το έργο που µας άφησαν κληρονομιά. Ξεχωρίζω τους εθνικούς ευεργέτες του 19ου αιώνα, γιατί τα κληροδοτήματά τους ομορφαίνουν και καλυτερεύουν την Ελλάδα μέχρι και σήμερα.
 
- Παράγει πολιτισμό ο σημερινός Έλληνας ή είναι προσκολλημένος σε µια ρητορική ελληνικότητα;
Η έννοια του πολιτισμού, τόσο πολυσυζητημένη, τόσο κοινή, αλλά και τόσο άγνωστη, παραμένει το ζητούμενο για τη σύγχρονη κοινωνία. Στις παγκοσµιοποιημένες κοινωνίες µας ή ώσμωση των πολιτισμών, οι τεχνολογικές εξελίξεις, οι νέες προτάσεις δεν εκφράζουν πάντα και την ποιότητα της ζωής µας. Η παγίδα στην οποία έχουμε πέσει ως λαός και ως έθνος είναι ότι θεωρούμε τον «πολιτισμό» µας, δεδομένο.  Η Ελλάδα ήταν το λίκνο της Δημοκρατίας, και υπήρξε και ένα από τα λίκνα του πολιτισμού δημοκρατία, αλλά αυτό έχει πια µόνο ιστορικές επιπτώσεις στη ζωή µας. Η απόσταση από τον Όμηρο και τους τραγικούς δεν μετριέται µόνο σε αιώνες, αλλά κυρίως σε επιτεύγματα. Μια «χώρα πολιτισμού» δεν διατηρείται ως τέτοια παρά µόνο αν παλεύει διαρκώς – το χαρακτηριστικό όμως της σύγχρονης Ελλάδας είναι ο γενικός εφησυχασμός.
 
-  Η οδός της Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την
Για µένα «ο πολιτισμός είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας», παρόλα αυτά οι ελληνικές πολιτιστικές επιτυχίες απουσιάζουν από το εσωτερικό χάρη της σημερινής κουλτούρας, και πυκνώνουν στον παγκόσμιο.
Η σύγχρονη ελληνική καλλιτεχνική δημιουργία αφήνει µια γεύση νίκης των πλαστικών επί των διανοητικών τεχνών, της εικόνας,  επί του περιεχόμενου, του σώματος επί του πνεύματος. Επιθυμώ περισσότερο πολιτισμό μέσα στα πλαίσια του ελληνικού κράτους.
 
Το Ναυτικό Μουσείο Καρδαμύλων
- Πείτε µας δύο λόγια για την ίδρυση του Ναυτικού Μουσείου Καρδαμύλων. Γιατί είναι τόσο σημαντικό για εσάς;
Το Ναυτικό Μουσείο Καρδαμύλων άνοιξε τα πανιά του µε άνεμους ούριους και θάλασσες ανοιχτές, για ταξίδια που προορισμό έχουν να επιστρέψουν σε λιμάνι ασφαλές, τους θησαυρούς της μνήμης μέσα από τη μεγάλη παράδοση της εμπορικής ναυτιλίας του τόπου µας.
Το ξεκίνημα όμως για ένα τέτοιο έργο πνοής και προόδου είναι δύσκολο και απαιτητικό, ιδιαίτερα αν στοχεύει κανείς σε ένα αποτέλεσμα ποιότητας και υψηλών προδιαγραφών.  Τα Καρδάμυλα, σαν μεγάλος ναυτότοπος δικαιούται να έχει μουσείο. 
Όμως για να γίνουν αυτοί οι οραματισμοί πραγματικότητα είναι απαραίτητο να πιστέψουμε όλοι µας στην αναγκαιότητα του έργου και κατόπιν να ενστερνιστούμε την ιδέα της συσπείρωσης μιας δυνατής ομαδικής προσπάθειας που θα είναι καθοριστική όχι µόνο για την δημιουργία του μουσείου, αλλά και για την μετέπειτα λειτουργία του.
Από αυτή την χρονική στιγμή είναι καθήκον όλων µας να αντιμετωπίσουμε την διαφύλαξη της ναυτικής µας ιστορίας σαν µια δική µας προσωπική υπόθεση που χρειάζεται να υποστηριχθεί ένθερμα µε δύο σημαντικές παραμέτρους:
1) Την γενναιόδωρη προσφορά υλικού για τη συλλογή των εκθεμάτων του μουσείου.
2) Την οικονοµική δραστηριοποίηση όλων των φορέων και παραγόντων της ναυτιλιακής µας οικογένειας, µε την μορφή μεγάλων χορηγιών ή δωρεών για τις ανάγκες του μουσείου.
- Το μουσείο έχει σχεδιαστεί χωρίς φειδώ χρημάτων και παρ’ ότι η εποχή είναι απαγορευτική, ωστόσο το μουσείο είναι πολύ εντυπωσιακό.
Η αρχιτεκτονική είναι τέχνη κατ’ ανάγκην αισιόδοξη.  Την αρχιτεκτονική δημιουργικότητα κινητοποιεί εκ’ βάθους ένα κριτήριο ποιότητας, για την οικοδόμηση βέλτιστου περιβάλλοντος διαβίωσης των αποδεκτών της. Οι αρχιτέκτονες παράγουν οράματα, σχέδια, αποβλέποντας πάντα στο καλύτερο.
Έτσι θελήσαμε το Μουσείο αυτό να δώσει πνευματική και ψυχική ανάπαυλα στα κακώς κείμενα της σημερινής κατάστασης της χώρας µας. Άλλωστε το μουσείο θα ζήσει για πολλά χρόνια μετά – κρίσης εποχής.
Στόχος µας είναι η ομαλή μετάβαση της αρχιτεκτονικής που υπηρετεί την ανάπτυξη σε µια αρχιτεκτονική επικοινωνίας µε τον κόσμο. Έτσι οραματιστήκαμε το Μουσείο των Καρδαμύλων.
 
- Τέλος, µε ποια ταυτότητα εσείς ως Ελληνίδα περιδιαβαίνετε τον σύγχρονο κόσμο;
Με την ταυτότητα που δημιούργησα και συνεχίζω να δημιουργώ µε την πορεία µου και τις πράξεις µου, τις επιλογές και τα θέλω µου. Είναι ατομική ταυτότητα και δεν επιθυμώ να χαρακτηρίζεται αυτόματα από τα παροιμιώδη «προτερήματα» της φυλής µας, αλλά από το έργο που ο καθένας αφήνει πίσω του, και το οποίο αξιολογείται.

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.