Η νήσος Χίος, από πολλών αιώνων, σεμνύνεται για το μέγεθος, την ποιότητα και την πληθώρα των πνευματικών της ανθρώπων, που κοσμούν -στο διάβα του πανδαμάτορα χρόνου- το στερέωμα των γραμμάτων και του λόγου στη γενέθλια γη.
Πάμπολλες οι προσωπικότητες που, δίχως κανένα ατομικό συμφέρον ή υστεροβουλία, με μοναδικό κίνητρο τη συμβολή «κατά τι» στα γράμματα, την ιστορία, τη λαογραφία, τα ήθη και έθιμα, την παράδοση του τόπου, αλλά και την «θύραθεν» επιστήμη, ανάλωσαν μεγάλο μέρος της ζωής τους στην έρευνα, την καλλιέργεια του νου-σκέψης, την καταγραφή, την προβολή, την διαιώνιση των γνώσεων και πληροφοριών που έλαβαν και την μεταλαμπάδευσή τους εν τέλει στις επόμενες γενιές, μέσα από το συγγραφικό και ερευνητικό τους έργο.
Χαρακτηριστικό και επίκαιρο παράδειγμα, το τεράστιο συγγραφικό έργο του ακάματου ιστορικού σκαπανέα και δόκιμου εργάτη του μεστού λόγου, καθηγητή Φιλόλογου και επίτιμου Γυμνασιάρχη κ. Γρηγόρη Δημ. Σπανού.
Τον κ. Γρηγόρη Σπανό είχα την ευκαιρία να γνωρίζω από τα πρώτα Γυμνασιακά- μαθητικά μου χρόνια και -ομολογουμένως- ως «διψασμένη έλαφος επί τας πηγάς των υδάτων» έσπευδα να προμηθευτώ όποιο βιβλίο εξέδιδε παλαιότερα, από το κεντρικό βιβλιοπωλείο του αειμνήστου Κώστα Χαβιάρα, αλλά και αργότερα από τις εκδόσεις τόσο του Φιλοτεχνικού όσο και του Εκδοτικού Οίκου «Άλφα Πί» (και όχι μόνο).
Κάθε βιβλίο του κ. Γρηγόρη Σπανού κλείνει μέσα του μια σοφία, συνιστά ένα ιστορικό κειμήλιο έρευνας ετών, διανθισμένο με αγάπη, ζήλο, σεβασμό στα πρόσωπα και τα γεγονότα μιας αλλοτινής εποχής.
Μας έχει χαρίσει -στη Χιακή βιβλιογραφία- δεκάδες βιβλία, προσωπογραφίες Χίων εκπαιδευτικών, πολιτικών, ανθρώπων της επιστήμης, των τεχνών και των γραμμάτων, ηρώων, αγωνιστών για την ελευθερία και τη δημοκρατία. Πραγματείες για τα ήθη, έθιμα και την παράδοση περιοχών της Χίου. Χρονογραφήματα και μονογραφίες για γεγονότα, πρόσωπα, τοποθεσίες. Έχουμε μπροστά μας δεκάδες βιβλία του, ενίοτε ογκώδη και πάντοτε άρτια επιμελημένα, που έχουν εκδοθεί, όμως υπάρχουν και άλλες δυο φορές τόσα ανέκδοτα, που ευχής έργο θα ήταν να ευρεθεί κάποιος (-οι) ευπατρίδης(-δες) χορηγός (-οι) ώστε να εκδοθούν όλα. Η πράξη αυτή αποτελεί το μεγαλύτερο δώρο που μπορεί να κάνει κάποιος για τα γράμματα της Χίου, ώστε αυτά να μην χαθούν, αλλά να ψηφιοποιηθούν ηλεκτρονικά και να είναι διαθέσιμα για τον παρόντα, αλλά -κυρίως- τον μέλλοντα ερευνητή και «λάτρη» του Χιώτικου βιβλίου και της ιστορίας.
Ο κ. Γρηγόρης Σπανός, πέραν των ερευνών που έχει κάνει, ανατρέχοντας σε χιλιάδες βιβλιογραφικές πηγές (ανάλογα με το θέμα που καταπιάνεται κάθε φορά), διαθέτει ένα ικανό, προσωπικό αρχείο βιβλίων, εφημερίδων, αναφορών, δημοσιεύσεων. Ο ζήλος του ξεκίνησε πολύ νωρίς όταν, ήδη από τα πρώτα φοιτητικά του χρόνια, συνέβαλε τα μέγιστα στην έκδοση του βιβλίου που συνέγραψε ο δάσκαλος, πατέρας του, Δημήτριος Γρ. Σπανός (επίσης με πλούσιο πνευματικό έργο) για τον Εγρηγόρο της Χίου και ο κ. Γρηγόρης ανέλαβε ένα μέρος του (νομίζω για το γλωσσάρι του χωριού).
Ο ίδιος πάντοτε υπήρξε στη ζωή του λογικός, πράος, άνθρωπος δημοκρατικών αρχών και πεποιθήσεων, δίκαιος, επιεικής και οξυδερκής.
Από τα έργα του διδαχθήκαμε πολλά, καταστήκαμε κοινωνοί πολλών στοιχείων και πληροφοριών που αφορούν στη Χίο και διευκολυνθήκαμε ένεκα τούτου να εξάγουμε ασφαλή συμπεράσματα αναφορικά με γεγονότα και καταστάσεις του παρελθόντος στον τόπο μας.
Πολύτιμες δε υπηρεσίες προσέφερε σε πολλούς φορείς, με τους οποίους συνεργάστηκε ή υπηρέτησε, όπως: Τα σχολεία της Β΄/θμιας Εκπαίδευσης, η Βιβλιοθήκη «Κοραής», η Βιβλιοθήκη της Ιεράς Μητροπόλεως Χίου «Αγ. Αγαπητός», ο Φιλοτεχνικός Όμιλος Χίου, Πολιτιστικοί και Μορφωτικοί Σύλλογοι σε Χίο, Βροντάδο, Εγρηγόρο, Αθήνα, κ.α., το Μουσείο Φυσικής και Ιστορίας του 1ου Γυμνασίου Χίου, Δήμοι στη Χίο και τα Ψαρά, κ.α.
Αφορμή για τούτα τα δυο φτωχά μου λόγια, για τον μεγάλο (μα συνάμα σεμνό, ταπεινό, μετρημένο και ΄΄προσγειωμένο΄΄ στην πραγματικότητα) ιστορικό και συγγραφέα κ. Γρηγόρη Δημ. Σπανό στάθηκε η πρόσφατη εκδήλωση του δραστήριου Συλλόγου Αποφοίτων και Φίλων του «Ανδρεάδειου» Γυμνασίου Βροντάδου (που -όντως- διοργανώνει εμπνευσμένες, εύστοχες και επιτυχείς εκδηλώσεις), αναφοράς και τιμής στο πρόσωπό του, την παρελθούσα Κυριακή στο χώρο του εν λόγω σχολείου. Συγχαρητήρια στο Σύλλογο για την πρωτοβουλία του αυτή. Ας ελπίσουμε να βρει μιμητές (όπως π.χ. ο Σύλλογος Φιλολόγων Χίου, ο Σύλλογος Δασκάλων και Νηπιαγωγών, ο Σύλλογος Φίλων της Βιβλιοθήκης «Κοραής», ο Δήμος Χίου, κλπ., ξεκινώντας από τους εν ζωή (εν ενεργεία ή επί τιμή) Φιλολόγους και Ιστορικούς της Χίου, που έχουν γράψει και εκδώσει περίφημα έργα και που μέχρι σήμερα δραστηριοποιούνται και προσφέρουν (ενδεικτικά και δίχως παρεξήγηση εάν λησμονώ κάποιον άθελά μου εδώ, αναφέρω τους: Γρηγόρης Σπανός, Αθηνά Ζαχαρού- Λουτράρη, Κώστας Φραγκομίχαλος, Χριστόφορος Γατανάς, Νίκος Στουπάκης, Λεωνίδας Πυργάρης, Νίκος Φλάμος, κ.α. πολλοί). Στη συνέχεια δε να ακολουθήσουν και άλλοι εκπαιδευτικοί (Θεολόγοι, Μαθηματικοί, Φυσικοί, κ.α.) και δάσκαλοι.
Οφείλουμε τιμή, αναφορά και ευγνωμοσύνη στους εκπαιδευτικούς και ανθρώπους του πνεύματος που βρίσκονται ανάμεσά μας και εξακολουθούν να είναι ενεργοί, δραστήριοι, δυναμικοί, και παραγωγικοί, όπως ο κ. Γρηγόρης Σπανός.
Διότι, όπως είπε ο Μέγας Αλέξανδρος για τον δάσκαλό του, Αριστοτέλη: «Στους γονείς μου οφείλω το ζην, αλλά στον δάσκαλό μου το ευ ζην».-
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
