Με μια παρέμβαση υψηλής επιστημονικής τεκμηρίωσης και στρατηγικής αντίληψης για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα νησιά σε σχέση με το νερό, ο Αναπληρωτής Καθηγητής Τεχνολογίας Περιβάλλοντος του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, Ιωάννης Κατσογιάννης, συμμετείχε στην ημερίδα της ΔΕΥΑΝ Χίου, που πραγματοποιήθηκε στο Ομήρειο Πνευματικό Κέντρο με αντικείμενο τη λειψυδρία και τη διαχείριση των υδάτινων πόρων του νησιού.
Ο καθηγητής Κατσογιάννης παρουσίασε τέσσερις θεμελιώδεις προκλήσεις που αφορούν τη διαχείριση των υδάτων: την ανομβρία, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, τη ρύπανση και –κυρίως– την κακοδιαχείριση. Όπως επεσήμανε, «η μεγαλύτερη ίσως πρόκληση δεν είναι η έλλειψη υδάτων, αλλά η κακή χρήση όσων έχουμε», καθώς –σύμφωνα με μελέτες– σε πολλές περιοχές έως και το 60% του παραγόμενου νερού χάνεται στα δίκτυα.
Αναφερόμενος ειδικά στα νησιά και τη Χίο, ο καθηγητής υπογράμμισε την ανάγκη πολυεπίπεδης στρατηγικής λόγω της νησιωτικότητας, που δεν επιτρέπει την ανάπτυξη ενιαίων δικτύων ή την εύκολη μεταφορά υδάτων. «Η Χίος, όπως και πολλά νησιά του Αιγαίου, έχουν καταγραφεί ήδη από το 2015 στα ευρωπαϊκά μοντέλα ως περιοχές υψηλού κινδύνου λειψυδρίας», ανέφερε, προειδοποιώντας πως η Μεσόγειος κινδυνεύει από σταδιακή ερημοποίηση.
Ο Ιωάννης Κατσογιάννης τόνισε ότι η Χίος, παρά τις υπάρχουσες προσπάθειες, πρέπει να κινηθεί ταχύτερα σε πολλαπλά επίπεδα, «διότι η αύξηση του πληθυσμού το καλοκαίρι –σε πολλές περιπτώσεις έως και δεκαπλάσια– εντείνει υπέρμετρα τις ανάγκες».
Σημαντικό μέρος της τοποθέτησής του αφιερώθηκε στην τεχνολογία των αφαλατώσεων, την οποία χαρακτήρισε «μονόδρομο για ορισμένες περιοχές» αλλά και «ευκαιρία, εφόσον λειτουργεί ορθά». Εξήγησε ότι οι νέες μεμβράνες αφαλάτωσης είναι πιο αποδοτικές και μπορούν να λειτουργούν με λιγότερη ενέργεια, ειδικά όταν πρόκειται για υφάλμυρα νερά, με πολύ μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Υπογράμμισε, ωστόσο, ότι για να λειτουργήσει η αφαλάτωση ως βιώσιμη λύση, «απαιτείται εξειδικευμένο προσωπικό, τακτική συντήρηση και συνδυασμός με Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας», παραπέμποντας θετικά στην προσπάθεια της ΔΕΥΑΝ Χίου για συνεργασία με το ΚΑΠΕ και τη δημιουργία ενεργειακής κοινότητας.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε από τον καθηγητή στην επαναχρησιμοποίηση του νερού από τους βιολογικούς καθαρισμούς, σημειώνοντας ότι στην Ελλάδα χιλιάδες κυβικά μέτρα απορρίπτονται καθημερινά στη θάλασσα. «Το πλύσιμο των δρόμων, η άρδευση και άλλες μη πόσιμες χρήσεις πρέπει να μεταφερθούν σε δίκτυα ανακυκλωμένου νερού», δήλωσε, φέρνοντας ως παράδειγμα τις τεράστιες δυνατότητες που υπάρχουν ακόμη και στην Αθήνα με τη μονάδα της Ψυττάλειας.
Για τη Χίο, πρότεινε την ένταξη της επαναχρησιμοποίησης στο συνολικό σχεδιασμό διαχείρισης, με στοχευμένες επενδύσεις σε υποδομές και τοπικά δίκτυα.
Ο καθηγητής Κατσογιάννης έκανε ειδική αναφορά στο υδατικό αποτύπωμα, εξηγώντας ότι πέρα από την άμεση κατανάλωση νερού (περίπου 180 λίτρα ημερησίως ανά άτομο), υπάρχει και η έμμεση, μέσω των προϊόντων που καταναλώνουμε. «Ένα μήλο απαιτεί 125 λίτρα νερού για να παραχθεί, ενώ ένα κιλό χοιρινού κρέατος ξεπερνά τα 6.000 λίτρα», ανέφερε, εξηγώντας ότι η γεωργία καταναλώνει το 80% του συνόλου των υδάτινων πόρων.
Τόνισε πως πρέπει να υπάρξει αλλαγή και στις γεωργικές πρακτικές, με μετάβαση σε καλλιέργειες χαμηλότερης κατανάλωσης νερού, ιδίως στα νησιά όπου η χρήση αφαλατωμένου νερού για άρδευση είναι τεχνικά και οικονομικά αδύνατη.
Ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή του, ο Ιωάννης Κατσογιάννης υπογράμμισε ότι απαιτείται ολιστική διαχείριση των υδάτινων πόρων, που θα συνδυάζει:
Την αξιοποίηση όλων των υφιστάμενων πηγών: φράγματα, υπόγεια ύδατα, επιφανειακά νερά.
Τη στοχευμένη χρήση της αφαλάτωσης για την κάλυψη των πόσιμων αναγκών.
Τη διατήρηση των φυσικών υδάτων για την άρδευση.
Την επαναχρησιμοποίηση νερού για αστικές και αγροτικές μη πόσιμες χρήσεις.
Την εκπαίδευση των πολιτών και την υιοθέτηση οικιακής εξοικονόμησης.
Κλείνοντας, σημείωσε με έμφαση ότι «το νερό δεν είναι δεδομένο· είναι προνόμιο που πρέπει να προστατεύουμε συλλογικά» και εξέφρασε την πρόθεση να καταθέσει επίσημες προτάσεις για τα ελληνικά νησιά στο επόμενο Παγκόσμιο Συνέδριο του ΟΗΕ για το νερό, που θα πραγματοποιηθεί το 2026.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
