Δημήτριος Φραγκόπουλος: Ο Άσβεστος Φάρος της Ρωμιοσύνης

Στο τέλος του Σεπτέμβρη συμπληρώνονται επτά χρόνια από την αναχώρηση του «Φάρου» του Ελληνισμού της Πόλης, του «Δασκάλου του Γένους» όπως τον αποκαλούσαν εκεί, αλλά και εδώ στην Ελλάδα, του επί τριαντακονταπενταετία διευθυντή του Ζωγραφείου Λυκείου Δημήτρη Φραγκόπουλου. Είναι αυτός ο Φάρος που στη μνήμη των εναπομεινάντων Ρωμιών παραμένει άσβεστος καθοδηγητής και πηγή άντλησης δύναμης στην επιβίωση που ούτως ή άλλως η τουρκική διοίκηση προσπαθεί να κάνει δυσκολότερη. Το 2011 σε πανηγυρική συναυλία της Χορωδίας Χίου στο Ζωγράφειο, το σχολείο που εξακολουθεί να αποτελεί μαζί με τη Μεγάλη του Γένους Σχολή και το Ζάππειο Παρθεναγωγείο, τις τρεις ζωντανές εστίες προαγωγής του Ελληνισμού, πέραν του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο αείμνηστος Φραγκόπουλος ήταν εκεί, δυναμικά παρών, αξιοσέβαστος όπως πάντα. «Είναι αλήθεια ότι πριν λίγα χρόνια επισκέφθηκα τη Χίο με την ελπίδα να συναντήσω ανθρώπους συγγενείς, να βρω τις ρίζες μου. Δυστυχώς δεν μπόρεσα να βρω κανέναν, ίσως αυτό το ταξίδι να έπρεπε να γίνει πολύ νωρίτερα» μας δήλωνε με έκδηλο το παράπονο στη μορφή του.

Από τη Χίο στην Πόλη

Από τις επιφανείς χιακές οικογένειες η οικογένεια Φραγκοπούλου, αποτελεί και αυτή, σε βάθος αιώνων, έναν από τους συνδετικούς κρίκους της Χίου με την Κωνσταντινούπολη. Ο πατέρας του Δ. Φραγκόπουλου γεννημένος στο νησί, με το πατρικό του στον Κάμπο, μεταναστεύει για ένα καλύτερο μέλλον στη Βασιλίδα των Πόλεων κοντά σε συγγενείς, σε μια εποχή που η Ρωμιοσύνη εκεί μεγαλουργεί. Ο Δημήτριος γεννιέται το 1928 στην Πρίγκηπο, ένα από τα καταπράσινα νησιά θέρετρα του Βοσπόρου, απολύτως ελληνικά στην ανθρωπογεωγραφία τους πριν τους διωγμούς του 1955 και του 1964. Ολοκληρώνει τη βασική εκπαίδευση στο νησί του. Τελειώνει το Γυμνάσιο στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, ένα από τα καλύτερα ελληνικά εκπαιδευτήρια που διατηρεί έως σήμερα το κύρος και τη δυναμική του, παρά τις αντιξοότητες. Συνεχίζει τις σπουδές του με υποτροφία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει την ευκαιρία να συνεχίσει με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ελβετία, όμως εκείνος επιστρέφει το 1954 στην αγαπημένη του Πόλη όπου διορίζεται καθηγητής στη Σχολή του, τη Μεγάλη του Γένους. Από εκεί ξεκινά μια λαμπρή πορεία υπηρεσίας στα ελληνικά γράμματα και την εκπαίδευση της ομογένειας. Τα Σεπτεμβριανά του 1955 τον βρίσκουν στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών στη Σμύρνη. Μετά το στρατό επιστρέφει στη Σχολή του και επιπρόσθετα αναλαμβάνει κάποιες ώρες μαθημάτων στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης και στο Ιωακείμιο Παρθεναγωγείο της Πόλης.

Τριάντα πέντε χρόνια Διευθυντής

Το Σεπτέμβριο του 1958 διορίζεται διευθυντής στο Ζωγράφειο Λύκειο της Πόλης, θέση στην οποία παραμένει επί τριαντακονταπενταετία, αφυπηρετεί το 1993 και ως εκ τούτου προς τιμήν του η μεγάλη αίθουσα τελετών του Λυκείου φέρει το όνομά του. Το 1962 με την καθοδήγησή του, γίνεται ριζική ανακαίνιση στην κτιριακή υποδομή της Σχολής. Προστίθενται δύο όροφοι, εγκαθίσταται κεντρική θέρμανση, δημιουργούνται νέες αίθουσες διδασκαλίας και την σχολική χρονιά 1962 -1963 λειτουργούν 21 τμήματα. Ο Δημήτρης Φραγκόπουλος, νέος και δυναμικός λυκειάρχης, κατορθώνει να τροφοδοτήσει με τους ίδιους ενθουσιασμούς όλες τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Η ζημιά που προκαλούν οι βανδαλισμοί του Σεπτεμβρίου του ’55 και η αναχώρηση από την Πόλη ενός αριθμού Ρωμιών δεν επιφέρουν σοβαρό κλυδωνισμό. Το «Εμπορικό Τμήμα» και η «Νυκτερινή Σχολή», που έχουν ιδρυθεί το 1948, όπως και τα λοιπά τμήματα λειτουργούν με αυξημένο αριθμό μαθητών. Πολλές τάξεις λειτουργούν με δύο τμήματα. Το Ζωγράφειο επιζητεί χώρους και οδηγεί την Εφορεία στην ιδέα της ανέγερσης και προσθήκης των δύο επιπλέον ορόφων. Το 1964 όμως, με την έκρηξη του Κυπριακού και τις απελάσεις των Ελλήνων υπηκόων, συν τους συστηματικούς διωγμούς που υφίσταται η ελληνική παιδεία, ωθούν στην αρχή της αντίστροφης μέτρησης. Ο αριθμός των μαθητών και οι ώρες διδασκαλίας των ελληνικών μειώνονται συνεχώς. Παρόλα αυτά ο Δ. Φραγκόπουλος κατορθώνει την περίοδο 1990 – 1991 να ιδρύσει ένα ειδικό «Μαθηματικό Τμήμα», όπως ονομάστηκε, για να καταρτίζονται οι μαθητές στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Χάρη σ’ εκείνον σήμερα το Ζωγράφειο, παρ’ όλους τους διωγμούς και τις στερήσεις διαθέτει ειδική αίθουσα διδασκαλίας και χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών, όπως και ειδική αίθουσα εκμάθησης ξένων γλωσσών με οπτικοακουστικά μέσα. Οι απόφοιτοι του Ζωγραφείου εξακολουθούν να έχουν σημαντικές επιτυχίες στις εισαγωγικές εξετάσεις των πανεπιστημιακών σχολών. Βέβαια, οι μαθητές έχουν υποστεί καταλυτικές συνέπειες της μείωσης των ωρών διδασκαλίας ελληνικών μαθημάτων, των ελλείψεων ελληνικών βιβλίων, της επέλασης της τουρκικής τηλεόρασης στα σπίτια και τη συνύπαρξη με τουρκόφωνους ορθόδοξους. Ο Φραγκόπουλος στο τέλος του ’93 συνταξιοδοτείται, αφού η τουρκική πολιτεία δεν κάνει δεκτή την αίτηση παράτασης της θητείας του.

Ψυχή της Ομογένειας

Ο Δ. Φραγκόπουλος δημοσιεύει καθ' όλο το βίο του μελέτες και παραθέτει πολλές ομιλίες στην Πόλη, την Αθήνα και στο εξωτερικό, για την ελληνική παιδεία στην Κωνσταντινούπολη. Οι αγώνες του για το μέλλον της Ελληνικής Ομογένειας, που αποφασίζει συνειδητά να μείνει στα πάτρια εδάφη, δικαιώνονται το 2006 με το Συνέδριο στην Κωνσταντινούπολη «Συνάντηση στην Πόλη: το Παρόν και το Μέλλον». Οι αγώνες του για την ελληνική παιδεία στην Κωνσταντινούπολη, ιδίως τις «πέτρινες εποχές» των ελληνοτουρκικών σχέσεων και ιδιαίτερα η αγάπη του για το Ζωγράφειο Λύκειο αφήνουν το στίγμα του ανεξίτηλο στον ελληνισμό της Πόλης έως σήμερα. Η εμβληματική του προσωπικότητα, το ήθος που διδάσκει στους μαθητές του, αλλά και το όραμα που έχει για την παιδεία, τον καθιερώνουν στη συνείδηση όλων διαχρονικά, ακόμη και σήμερα μετά τον θάνατό του, ως «Δάσκαλο του Γένους». Για την προσφορά του τιμάται από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο με το οφίκιο του Άρχοντος Διδασκάλου του Γένους, όπως και από τον αείμνηστο επίσης τέως πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια. Έλληνες και Τούρκοι τον σέβονται το ίδιο και τον προσφωνούν αμφότεροι «Δάσκαλο», αφού έχει αναλώσει τη ζωή του με «όχημα» την ελληνική παιδεία στη διατήρηση της Ρωμιοσύνης της Πόλης. Μετά τη συνταξιοδότησή του, όταν μιλά για το Ζωγράφειο Λύκειο και για τον αριθμό των μαθητών και βουρκώνει, όπως συνέβη σε εκπομπή του Παύλου Τσίμα, λέγοντας «Σαν να βαστάς μια μπάλα χιόνι στο χέρι σου και να λιώνει». Ο δε Νίκος Βατόπουλος της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ , με ρίζες ο ίδιος και δεσμούς στην Κωνσταντινούπολη τον αποχαιρετά με το δικό του ιδιαίτερα ευαίσθητο τρόπο: «….Γι’ αυτό και ήταν σπάνιος. Το μαρτυρεί η διαδρομή του, ένας συνδυασμός πίστης και σταθερότητας. Γέννημα θρέμμα της Πόλης, ο Δημήτρης Φραγκόπουλος εκπροσωπούσε τους φωτισμένους Ρωμιούς, με την καλή παιδεία από το σπίτι, με τα καλά σχολεία, με την αγάπη στην ιδέα της Ελλάδος και με την αδιατάρακτη, από την αρχή ως το τέλος, κυτταρική σχέση με την Κωνσταντινούπολη. Είναι στερεότυπο να πει κανείς ότι ο Δημήτρης Φραγκόπουλος ήταν ο τελευταίος μιας φρουράς, γιατί θα αδικήσει όσους είναι εκεί στην Πόλη και διδάσκουν αφοσιωμένοι. Αλλά, σαφώς, ο Δημήτρης Φραγκόπουλος, που πήγε σχολείο στην Πρίγκηπο και στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, που αφιερώθηκε στο Ζωγράφειο, που κηδεύθηκε στην Αγία Τριάδα και που ετάφη στο Σισλί, είχε μία συγκινητική μοναδικότητα. Τον ευχαριστούμε».

Πηγές:

1. «Η Ρωμιοσύνη αποχαιρετά τον δάσκαλό της, Δημήτρη Φραγκόπουλο»Protagon.gr 29 Σεπτ. 20217.
2. https://www.kathimerini.gr/ Νίκος Βατόπουλος «Δημήτρης Φραγκόπουλος, ο Αγαπητός δάσκαλος της Πόλης».
3. Ιστοσελίδα Ζωγραφείου Λυκείου Κωνσταντινούπολης https://www.zografeio.gr/
4. https://www.thetoc.gr/

Ειδήσεις σήμερα

Μπείτε στην ομάδα μας στο Viber και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Ακολουθήστε μας στο Google News. Σχολιάστε στην σελίδα μας στο Facebook.

Ο Πολίτης είσαι εσύ. Γίνε συνδρομητής της εβδομαδιαίας έντυπης έκδοσης.