H Σμύρνη κατά την τριετία 1919-1922 ζει μέσα σ’ έναν πολεμικό παροξυσμό, ίδιο με αυτόν που βίωσε η Θεσσαλονίκη μερικά χρόνια πριν (1912), όταν η «Νύμφη του Θερμαϊκού» κατακλύζεται από τα συμμαχικά στρατεύματα με τις χιλιάδες των ανδρών τους και τις στρατιές από εκδιδόμενες γυναίκες που αναζητούν οι τελευταίες το χρήμα σε όλες τις παραβαρδάριες περιοχές.
Είναι η περίοδος του δικού μας εθνικού ενθουσιασμού, που στη συνείδηση όλων των Ελλήνων χαρακτηρίζεται ως «Απελευθέρωση της Σμύρνης», ενώ το ανερχόμενο τότε Κεμαλικό ιδεώδες των Οθωμανών χαρακτηρίζει ως «Ελληνική Κατοχή». Ας είναι. Η Ιστορία έγειρε προς την μεριά των Γειτόνων, με όλες τις τραγικές γνωστές συνέπειες σε εθνικό, κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο.
Η παρουσία χιλιάδων Ελλήνων στρατιωτών αλλά και ναυτών του συμμαχικού στόλου στη Σμύρνη έχει ως αποτέλεσμα, στις ήδη υπάρχουσες κοινές γυναίκες κάθε ηλικίας και φυλής που ενδημούν στους πολυάριθμους και σχεδόν ανεξέλεγκτους οίκους ανοχής, να προστεθούν εκατοντάδες καινούργιες, κυρίως από τα γειτονικά ελληνικά νησιά.
Την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1919, από την Ευρώπη, τα λιμάνια της Μεσογείου, αλλά και από την ενδοχώρα, συρρέουν στη Σμύρνη ποικίλες γυναικείες υπάρξεις χωρίς ιατρική φροντίδα και έλεγχο. Από αυτές άλλες διοχετεύονται σε κρυφούς ή φανερούς οίκους ανοχής, με ημιφωτισμένα σαλόνια και μυρωδιά από λιβάνι και όπιο κι άλλες σε πολυτελή κέντρα διασκέδασης, σε ξενοδοχεία, μπαρ, καφέ αμάν, όπου εκτός από την επαγγελματική εργασία της καλλιτέχνιδας, της αοιδού ή της χορεύτριας εξασκούν κι εκείνη της «Ιέρειας της Αφροδίτης».
Η συνοικία «Χιώτικα» και τα «Γαλλικά Παράσημα»
Η πολυπολιτισμικότητα, το πολυσύχναστο λιμάνι και ο τεράστιος αριθμός των εκδιδόμενων γυναικών καθιστούν τη Σμύρνη ιδιαίτερα ευάλωτη και ανοιχτή και σε έναν άλλο μεγάλο κίνδυνο, που είναι τα πάσης φύσεως αφροδίσια νοσήματα. Από τα ελαφρά ως τα πλέον βαριά και αγιάτρευτα. Ενδιαφέροντα είναι τα όσα παραθέτει ο συγγραφέας Θανάσης Bαλτινός στο μυθιστόρημά του «Το Συναξάρι του Aνδρέα Kορδοπάτη», διά στόματος του ήρωά του:
«… Mε το νοσοκομείο συνόρευαν τα λεγόμενα «Xιώτικα». Συνοικία με κοινές γυναίκες. Ονομαζόταν «Χιώτικα» εκ του τόπου καταγωγής αυτών των γυναικών. Προέρχονταν κατά πλειονότητα από τα νησιά Xίο, Mυτιλήνη, Σάμο. Υπήρχαν φυσικά και Σμυρνιές και Τουρκάλες. Το μικροβιολογικό εργαστήριο της στρατιάς το διηύθυνε κάποιος από το Άργος. Δεν θυμάμαι το όνομά του... Κάθε εβδομάδα είχαμε το λιγότερο είκοσι θετικές συφιλιδικές εξετάσεις. Στρατιώτες και πολίτες. Ήταν βεβαίως το προηγούμενο του Μακεδονικού μετώπου. Τα «γαλλικά παράσημα». Αλλά στη Σμύρνη υπήρχε μεγάλη ελευθεριότης των γυναικών. Εθεωρείτο προσβολή για μια κοπέλα να μην έχει φίλο. Δεν ήταν άξια. Υπήρχε η Tερψιθέα. Εκεί πήγαιναν για περίπατο οι αζευγάρωτες. Έφτανε μια ματιά – έτσι γινόταν η επιλογή. Υπήρχαν τα χοροδιδασκαλεία επίσης. Πήγαιναν οι στρατιώτες, όλα τα κορίτσια ήθελαν να χορέψουν μαζί τους. Yπήρχε η εθελουσία προσφορά υπηρεσιών στα νοσοκομεία των Σμυρναίων γυναικών.... Εκτός των νοσοκομείων υπήρχε το Υγειονομικό Κέντρο. Αυτό κατά κάποιο τρόπο είχε ειδικευτεί στα αφροδίσια. Έστειλα εκεί έναν στρατιώτη, είχε αρπάξει βλεννόρροια. Αρκάς, ερχόμενος από Θράκη, και είχε κάνει μόνος του θεραπεία με γαλαζόπετρα. Πρακτικός τρόπος, γύρευε ποιος του τον είχε υποδείξει. Είχε κάψει τον βλεννογόνο της ουρήθρας. Πρέπει να πέθαινε από τους πόνους».
Προστασία από τα αφροδίσια
Ως μέσα προφύλαξης από τα αφροδίσια νοσήματα οι γιατροί συνιστούν τα προφυλακτικά της εποχής, που δεν είναι άλλες από τις «μπεμπέκες», με την αμφίβολη βέβαια ποιότητα και αντοχή τους. Για τη διάγνωση της σύφιλης χρησιμοποιείται το τεστ Βάσερμαν, που έπρεπε να βγαίνει αρνητικό, και ως αγωγή και θεραπεία το θρυλικό «606», το οποίο συμπληρώνεται με μία δόση υδράργυρου. Το «606» είναι φάρμακο που διαφημίζεται κατά κόρον στις εφημερίδες από τον ίδιο τον διευθυντή του Νοσοκομείου ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΥΓΓΡΟΣ της Αθήνας Γεώργιο Φωτεινό, αλλά η ενδοφλέβια θεραπεία του είναι οδυνηρή, επικίνδυνη και απαιτεί μεγάλη προσοχή, ώστε να μην καταστρέφει τα νεφρά του ασθενή.
Το καλοκαίρι του 1920 ο Γεώργιος Φωτεινός, σε έκθεσή του προς τον υπουργό των Εσωτερικών Κωνσταντίνο Pακτιβάν, καταγγέλλει την έλλειψη «των αναγκαιούντων προφυλακτικών μέτρων», τονίζοντας ότι αυτή δημιουργεί κατάσταση «επικίνδυνη διά το μέλλον του έθνους ημών», που δεν θ’ αργούσε να καταστεί «πολύ δυσχερής ώστε να διορθωθεί». Για την απάλειψή της προτείνει «προς άμεσον εφαρμογήν» μία σειρά από μέτρα ώστε να καταστεί δυνατή η περιστολή και η διάδοση των αφροδισίων «ιδία εν τη πρωτευούση του βασιλείου». Κι όταν από τα αφροδίσια νοσήματα κινδυνεύει άμεσα η «πρωτεύουσα του βασιλείου», δηλαδή η Αθήνα, εύκολα συμπεραίνει κανείς πόσο μεγάλος κίνδυνος υπάρχει για τον πληθυσμό της Σμύρνης και τους Έλληνες στρατιώτες, όταν εκεί, ο «ύμνος της ζωής και του έρωτα» αποτελεί συνήθη και δεδομένη πρακτική του καθημερινού βίου, με τον πόλεμο σε εξέλιξη.
Διάσταση Αθηναϊκού Κέντρου και εμπολέμου Σμύρνης
Για μια πιο ολοκληρωμένη ιδέα ως προς το τι συμβαίνει πραγματικά στη νεοαποκτηθείσα πρωτεύουσα της Ιωνίας, σχετικά με την ελεύθερη ερωτική της ζωή, ακόμα και λίγο πριν από την Καταστροφή παρατίθεται ένα απόσπασμα από επιστολή που αποστέλλει στην αθηναϊκή εφημερίδα ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ένας από τους κατοίκους της, με την υπογραφή Θ. A. Mησαριανός. Στην πολυσέλιδη επιστολή του ο επιστολογράφος κατηγορεί ανοιχτά τους Σμυρνιούς για την ηθική τους έκλυση και την αδιαφορία τους προς τον «εθνικόν αγώνα», όπως σημείωνει στον πρόλογό της η εφημερίδα, ενημερώνοντας το αναγνωστικό κοινό ότι βρίσκει το κείμενο της επιστολής τόσο «βαρύ», ώστε το δημοσιεύει αφού, προηγουμένως, η διεύθυνσή της αφαιρεί «τας δριμυτέρας των εκφράσεων».
...H Μικρασιατική Άμυνα πολεμάει με προκηρύξεις να τονώσει το φρόνημα και να εμψυχώσει τους Έλληνες ποικιλοτρόπως. Προς καταπολέμηση της επάρατης εκείνης νόσου που ταλαιπώρησε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλη την υφήλιο ο Γ. Θ. Φωτεινός αναφέρει την «ευρυτάτης εφαρμογής σαλβαρσάνη, νεοσαλβαρσάνη και νοβαρσενοβενζόλη», την επονομαζόμενη ως «φάρμακο του Ehrlich», που χορηγείται στο νοσοκομείο Α. Συγγρός στην Αθήνα. Σύμφωνα με τον ίδιο, «μέχρι νεωτέρων παρατηρήσεων... η σύφιλις ιάται μόνον διά του νέου φαρμάκου» και πρέπει να υπάρχει συνδυασμός της παλιάς με τη νέα θεραπεία.
«…Nαι!», συνεχίζει ο Α. Μησαριανός το λίβελό του. «…Ως την ώρα μόνο με προκηρύξεις και με συνεδριάσεις δυστυχώς. Mέσα σε κάθε εκκλησία της Σμύρνης ψάλλονται τα πάθη του Χριστού και μέσα εκεί κάτω από το φως των πολυελαίων, Σμυρνιοί και Σμυρνιές τσιμπιούνται και εκμυστηρεύονται χυδαίους έρωτες και σχεδιάζουν σαρκικές ηδονές μέσα εις τον ιερό εκείνο χώρο, όπου η πόρνη που μετάνιωσε για την ανηθικότητά της ηύρε τη σωτηρία. Και όσοι δεν βρίσκονται στις εκκλησίες είναι στους κινηματογράφους, στα θέατρα, στην προκυμαία, στα προστυχόσπιτα και οργιάζουν αληθινά. H νεολαία διασκεδάζει στα ανήθικα κέντρα, στα ουζοπωλεία, στα χαρτοπαίγνια. Πίσω από τις δύο πόρτες στενάζουν και τα δύο φύλα από τα αφροδίσια πάθη των. H πολυτέλεια δίνει και παίρνει· και οι καλόγηροι θέλουν να βρουν χρήματα για τον εθνικό αγώνα από το ξεπούλημα των εκκλησιών μονάχα. Άνδρας θέλει ο μικρασιατικός αγών και δώδεκα χιλιάδες Σμυρνιοί έγιναν ξένοι υπήκοοι για να αποφύγουν τη στρατολογία ...Μέσα σε αυτού του είδους τον καταιγισμό της ασύδοτης διασκέδασης, ο Αριστείδης Στεργιάδης είχε αντισταθεί στεγνώνοντας το κορμί και την ψυχή του από όλες τις καθημερινές και επίγειες κοσμικές χαρές και διασκεδάσεις, αποφεύγοντάς τες όπως ο διάβολος το λιβάνι…».
Ο αμφιλεγόμενος Στεργιάδης
O Ύπατος Αρμοστής της Σμύρνης είναι, παρά ταύτα, ίσως ο μοναδικός Έλληνας πολιτικός που δεν ερμηνεύεται, ούτε έχει αποσαφηνιστεί ποτέ ο ρόλος του στην ιστορία του μικρασιατικού εγχειρήματος. Πρόκειται για αμφιλεγόμενη προσωπικότητα και τέτοια παραμένει μέχρι τη μέρα του θανάτου του. Η φυγή του στο εξωτερικό αποτελεί έναν από τους λόγους να έλκει κεραυνούς και κατηγορίες, που τον θέλουν δεινό γυναικά, που διατηρεί τάχα ερωτικές σχέσεις με πέντε Τουρκάλες και μια Ιταλίδα. Οι σχέσεις του με τον ηρωικό Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομο είναι από την αρχή εκρηκτικά συγκρουσιακές, χωρίς ποτέ να αμβλυνθεί αυτή η διάσταση, αφού ο Ιεράρχης τον κατηγορεί και σύμφωνα με τα στοιχεία έως σήμερα δικαίως, ανοιχτά για προκλητική μεροληψία εις βάρος του ποιμνίου του και υπέρ των Τούρκων. Κατηγορείται για τουρκοφιλία, αλλά οι ανεπιβεβαίωτες και μάλλον κακόβουλες φήμες, τον θέλουν με ερωτικές σχέσεις μ’ έναν Ιταλό, τον Bιτάλη, έναν κατάσκοπο που δουλεύει για λογαριασμό των Τούρκων. Τον κατηγορούν ακόμη ως συχνό επισκέπτη του τουρκικού μαχαλά για να συντρώγει σε τουρκόσπιτα φίλων του, προκειμένου να δείξει την από μέρους του καλή διάθεση.
Πηγές:
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
