Τη σημασία του νερού ως δημόσιου αγαθού και τη σοβαρότητα της κατάστασης που επικρατεί στα νησιά λόγω της λειψυδρίας, ανέδειξε ο Γενικός Γραμματέας Νησιωτικής Πολιτικής Μάνος Κουτουλάκης, στην παρέμβασή του κατά την ημερίδα της ΔΕΥΑΝ Χίου, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Ομήρειο με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού.
Ο Μάνος Κουτουλάκης, με σαφήνεια και πολιτική ευθύνη, τόνισε ότι η συζήτηση για το νερό δεν περιορίζεται σε τεχνικά ή τοπικά ζητήματα, αλλά αφορά το σύνολο της κοινωνίας. «Το νερό δεν είναι ιδιοκτησία κανενός. Είναι ανθρώπινο δικαίωμα, συνδεδεμένο με την ποιότητα ζωής, την κοινωνική συνοχή και την επιβίωση των τοπικών κοινοτήτων», σημείωσε, επισημαίνοντας παράλληλα ότι η Ελλάδα έχει και διεθνείς δεσμεύσεις αναφορικά με την ποιότητα και την προσβασιμότητα του νερού.
Υπογράμμισε πως, παρότι η διαχείριση των υδάτινων πόρων ανήκει τυπικά στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, η Γενική Γραμματεία Νησιωτικής Πολιτικής έχει ενεργό ρόλο, ειδικά στο πεδίο των χρηματοδοτήσεων, της τεχνικής υποστήριξης και του σχεδιασμού έργων στα νησιά, λόγω της ιδιαίτερης μορφολογίας και των σύνθετων αναγκών τους.
Σε ένα ιδιαίτερα σημαντικό σημείο της τοποθέτησής του, ο κ. Κουτουλάκης προχώρησε σε μια ουσιαστική διάκριση ανάμεσα στην ανομβρία και τη λειψυδρία. Όπως εξήγησε, «η ανομβρία είναι ένα φυσικό φαινόμενο· η λειψυδρία όμως είναι πολιτικό και οργανωτικό αποτέλεσμα. Είναι η αποτυχία να προετοιμαστούμε εγκαίρως». Σημείωσε δε ότι τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, η περιοχή του Αιγαίου συγκαταλέγεται στις πιο θερμές της Ευρώπης, με αποτέλεσμα να απαιτούνται πολύ πιο γρήγορες και στοχευμένες παρεμβάσεις.
Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι σε αρκετά νησιά η λειψυδρία εμφανίζεται ως «πολεμική κατάσταση» το καλοκαίρι, με χιλιάδες τουρίστες και ντόπιους να μένουν χωρίς νερό για ώρες ή ημέρες, υπονομεύοντας την οικονομία, τον τουρισμό αλλά και τη βασική λειτουργία της κοινωνίας.
Στο πλαίσιο της παρέμβασής του, ο Γενικός Γραμματέας ανέλυσε με ακρίβεια τα ποσοτικά δεδομένα της κατανάλωσης. Η μέση ημερήσια κατανάλωση ανά άτομο είναι περίπου 150 λίτρα, ενώ σε τουριστικές περιοχές και ξενοδοχεία 4 ή 5 αστέρων μπορεί να αγγίξει ακόμη και τα 450 λίτρα ανά επισκέπτη. Αυτά τα νούμερα –όπως ανέφερε– δεν μπορούν να καλυφθούν ούτε πρόχειρα ούτε χωρίς ολοκληρωμένο σχεδιασμό.
Παράλληλα, ανέδειξε ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα των νησιών: τις τεράστιες απώλειες στα παλαιωμένα δίκτυα ύδρευσης, που φτάνουν ακόμη και το 60% του συνολικού παραγόμενου νερού. «Δεν αρκεί να επενδύσουμε σε μονάδες παραγωγής νερού, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι το νερό φτάνει στους καταναλωτές χωρίς να χάνεται καθ’ οδόν», είπε χαρακτηριστικά.
Σημαντικό μέρος της παρέμβασης του Μάνου Κουτουλάκη αφιερώθηκε στη χρήση των αφαλατώσεων. Αν και αναγνώρισε πως πρόκειται για τεχνικά ώριμες και εν πολλοίς απαραίτητες λύσεις, σημείωσε πως είναι ενεργοβόρες, ακριβές και πρέπει να χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο ενός μεικτού μοντέλου διαχείρισης.
Αναφερόμενος στο παράδειγμα της Νισύρου, εξήγησε πως εκεί η γεωλογική ιδιαιτερότητα δεν επιτρέπει εναλλακτικές λύσεις, άρα η αφαλάτωση είναι μονόδρομος. Αντιθέτως, σε άλλα νησιά, ορθολογικό είναι να συνδυάζεται η αφαλάτωση με τη συλλογή επιφανειακών υδάτων, την αξιοποίηση υφάλμυρων πηγών και τις φιλικές προς το περιβάλλον υδρομαστεύσεις.
Ο Γενικός Γραμματέας παρουσίασε το πλαίσιο των χρηματοδοτήσεων που παρέχεται από τη Γενική Γραμματεία Νησιωτικής Πολιτικής, επισημαίνοντας ότι έχουν ήδη ολοκληρωθεί ή βρίσκονται σε φάση οριστικοποίησης 350 έργα, συνολικού ύψους άνω των 50 εκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων σημαντικό μέρος αφορά νησιά όπως η Χίος.
Παράλληλα, ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη σχεδιασμός για ένα ειδικό χρηματοδοτικό εργαλείο, αποκλειστικά για κρίσιμες υποδομές στα νησιά, με δεδομένο ότι υπάρχει χρηματοδοτικό έλλειμα 200 εκατομμυρίων ευρώ, και το οποίο θα ενταχθεί σε συνεργασία με το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ειδικά για τη Χίο, σημείωσε πως ήδη έχουν ωριμάσει μελέτες που τεκμηριώνονται από ερευνητικά ιδρύματα και σχεδιάζεται η αναβάθμιση και ενίσχυση υπαρχουσών μονάδων αφαλάτωσης με χρηματοδότηση και τεχνική στήριξη από το Υπουργείο.
Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο Μάνος Κουτουλάκης στάθηκε στην ανάγκη καλλιέργειας συλλογικής συνείδησης για τη χρήση του νερού. «Η ατομική ευθύνη είναι καθοριστική. Από το πώς χρησιμοποιούμε το καζανάκι μέχρι τη συνήθειά μας να αφήνουμε τη βρύση να τρέχει. Η εξοικονόμηση νερού ξεκινά από τον καθένα μας», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τέλος, απηύθυνε έκκληση για μακριά από τοπικισμούς και διαμάχες διαχείριση των υδάτινων πόρων, αναφέροντας ότι «δεν είναι δυνατόν να μαλώνουν ακόμα και σήμερα χωριά για το ποιος έχει δικαίωμα στο νερό».
«Το νερό δεν μπορεί να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης ούτε εργαλείο κοινωνικών ανισοτήτων. Είναι το θεμέλιο της κοινωνικής ευημερίας και της νησιωτικής ανάπτυξης. Και γι’ αυτό, χρειάζεται σχέδιο, συνεργασία και ενσυναίσθηση από όλους μας», κατέληξε ο Γενικός Γραμματέας, στέλνοντας ισχυρό μήνυμα προς κάθε αρμόδιο και κάθε πολίτη.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.