Μία εκτενής και πολυσχιδής συζήτηση εξελίχθηκε στον αέρα του politischios.gr, με τον βουλευτή Χίου της Νέας Δημοκρατίας, Νότη Μηταράκη, να παραχωρεί συνέντευξη στον δημοσιογράφο Παντελή Φύκαρη, σε μια εκπομπή που – όπως φάνηκε – τα περιελάμβανε όλα· από την εσωκομματική συνοχή και τα τοπικά ζητήματα έως τις μεγάλες εθνικές αποφάσεις για τον τόπο. Τα δύο βασικά θέματα που τέθηκαν επί τάπητος ήταν, αφενός, η πιθανή αναβάθμιση της ΒΙΑΛ στη Χίο και, αφετέρου, το ζήτημα των εξορύξεων αντιμονίου, που έχει προκαλέσει ανησυχία στην τοπική κοινωνία. Οι αναφορές του κ. Μηταράκη ήταν σαφείς, ενώ ο ίδιος δεν δίστασε να αναλάβει την πολιτική ευθύνη των επιλογών του, ιδίως ως πρώην Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου.
Η κουβέντα άνοιξε σε φιλικό τόνο, με τον δημοσιογράφο να σχολιάζει σκωπτικά την εκδήλωση για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας της Νέας Δημοκρατίας στη Χίο, κάνοντας λόγο για «δέκα οικογένειες, δέκα φαμίλιες» εντός του κόμματος. Ο Νότης Μηταράκης, ωστόσο, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη μεγάλη προσέλευση:
Νότης Μηταράκης: «Είχε πάρα πολύ κόσμο, παρότι αλλάξαμε τελευταία στιγμή την ημερομηνία από Σάββατο σε Παρασκευή. Σε μία ώρα που ήταν ανοιχτή η αγορά, ήταν ανοιχτά τα ιατρεία, είχε πίτα ο Δικηγορικός Σύλλογος. Είδαμε πολύ περισσότερο κόσμο απ’ ό,τι είχα δει σε προηγούμενες εκδηλώσεις, ευχαριστώ πάρα πολύ τον κόσμο που ήρθε και κυρίως για το πάρα πολύ ζεστό κλίμα που υπήρχε. Πράγματι ήταν το όλον της Νέας Δημοκρατίας εκεί· είμαστε κόμμα, έχουμε ενότητα».
Αναγνωρίζοντας ότι ενδέχεται να υπάρχουν τοπικές διαφορές, ο κ. Μηταράκης υπογράμμισε την εθνική συστράτευση που διακρίνει τη Ν.Δ., επισημαίνοντας πως οι επιμέρους πολιτικές διαφωνίες δεν αναιρούν την κομματική συνοχή.
Το πρώτο μεγάλο θέμα που συζητήθηκε ήταν η πιθανή «αναβάθμιση» της ΒΙΑΛ, με τον Π. Φύκαρη να ζητά διευκρινίσεις για τη δήλωση του Υπουργού κ. Παναγιωτόπουλου περί «ώρας αναβάθμισης» της δομής. Ο Νότης Μηταράκης, ξεκαθαρίζοντας πως δεν υπάρχει κάποια επίσημη πρόταση από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, τόνισε τα ακόλουθα:
Νότης Μηταράκης: «Η πραγματικότητα είναι ότι έχουμε αφήσει μία σημαντική εκκρεμότητα στο Χαλκειός. Έχουμε αφήσει μία ανοιχτή δομή μέσα στον αστικό ιστό. Ως Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, έλεγα ξεκάθαρα από την πρώτη στιγμή αυτό που μας ζήτησαν οι δήμαρχοι των νησιών το 2019· ότι πρέπει να κλείσουν οι παλιές δομές και να δημιουργηθούν νέες κλειστές δομές εκτός αστικών ιστών. Όπως έγινε στη Σάμο, στην Κω, στη Λέρο και στη Λέσβο. Στη Χίο, λόγω της δικής μου εντοπιότητας, έγινε μέγιστο πολιτικό ζήτημα».
Ο πρώην υπουργός υπενθύμισε ότι, στο διάστημα της δικής του θητείας, η ΒΙΑΛ άδειασε σε πολύ μεγάλο βαθμό, πέφτοντας από τα 7.000 άτομα (που είχε φτάσει κάποτε) σε λίγες εκατοντάδες. Επανέλαβε ότι η αρχική πρόθεση ήταν να κλείσει οριστικά η δομή στο Χαλκειός, εφόσον θα δημιουργούνταν η νέα δομή στο Θόλος:
Νότης Μηταράκης: «Εγώ είχα υποσχεθεί ως Υπουργός ότι θα αδειάσει η ΒΙΑΛ και τελικά αδειάστηκε, για να κλείσει με τη δημιουργία της νέας δομής στο Θόλος. Κάτι για το οποίο πήρα πολύ μεγάλο προσωπικό πολιτικό κόστος και το οποίο ακόμα πιστεύω ότι είναι η σωστή λύση. Όμως, πλέον δεν είμαι στο Υπουργείο και το θέμα θα πρέπει να συζητηθεί με τον νέο Υπουργό και τη νέα Δημοτική Αρχή, αν και είναι ζήτημα εθνικής αρμοδιότητας».
Στη διαπίστωση του δημοσιογράφου ότι η ΒΙΑΛ, ως «μικρότερης χωρητικότητας δομή», ανταποκρίνεται επαρκώς στις τωρινές ανάγκες, ο κ. Μηταράκης υπογράμμισε πως η νέα δομή στο Θόλος δεν θα ήταν αναγκαστικά μεγαλύτερη σε χωρητικότητα, αλλά πιο σύγχρονη, ασφαλής και κλειστή, προσφέροντας καλύτερες συνθήκες φιλοξενίας και αποφεύγοντας τα προβλήματα που παρουσιάζει η ΒΙΑΛ, η οποία βρίσκεται σε κατοικημένη περιοχή χωρίς τις αναγκαίες δικλίδες ασφαλείας:
Νότης Μηταράκης: «Οι σύγχρονες δομές έχουν πολύ περισσότερο χώρο αναωφελούμενο, όχι γιατί θέλουμε να βάλουμε περισσότερους ανθρώπους, αλλά γιατί διαθέτουν ενισχυμένα μέτρα ασφαλείας, περίμετρο κενού, διπλές περιφράξεις και κοινόχρηστους χώρους».
Κομβικό σημείο της συνέντευξης ήταν η διένεξη περί «εθνικής ευθύνης» έναντι «τοπικής αρμοδιότητας» σε ζητήματα όπως το μεταναστευτικό. Ο Παντελής Φύκαρης εξέφρασε τη διαπίστωση των Χιωτών, οι οποίοι αισθάνονται ότι η κυβέρνηση παραγκωνίζει τις τοπικές κοινωνίες, θεωρώντας ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται κεντρικά, χωρίς ουσιαστική διαβούλευση:
Νότης Μηταράκης: «Προφανώς οι τοπικοί άρχοντες και οι τοπικές κοινωνίες παίζουν καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση των δεδομένων της περιοχής τους. Αλλά, στα θέματα εθνικής ευθύνης, το κράτος πρέπει να προστατεύσει το γενικό συμφέρον του ελληνικού λαού. Για παράδειγμα, αν στο μεταναστευτικό ακούγαμε μόνο τις τοπικές κοινωνίες, η Χίος θα είχε δεκάδες χιλιάδες αιτούντες άσυλο, γιατί καμία άλλη περιοχή της Ελλάδας δεν θα δεχόταν να γίνει αποσυμφόρηση».
Παράλληλα, ο κ. Μηταράκης παρατήρησε πως, παρά τις έντονες αντιδράσεις, το γεγονός ότι η Χίος βρέθηκε με σημαντικά μικρότερο αριθμό μεταναστών σήμερα, σε σύγκριση με το πρόσφατο παρελθόν, οφείλεται σε μια κεντρική πολιτική που αποσκοπούσε στη φύλαξη των συνόρων και στην αποσυμφόρηση των νησιών.
Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα που απασχόλησε τη συνέντευξη ήταν η ενδεχόμενη εξόρυξη αντιμονίου στη βόρεια Χίο. Ο δημοσιογράφος έθεσε ευθέως το ερώτημα γιατί προχωρά διεθνής διαγωνισμός, παρά τις έντονες αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας και χωρίς να έχει προηγηθεί λεπτομερής διαβούλευση. Ο κ. Μηταράκης αναφέρθηκε αναλυτικά στα βήματα που έχουν ήδη γίνει:
Νότης Μηταράκης: «Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ήρθε στη Χίο, ήρθε η ίδια η Υφυπουργός, οι αρμόδιοι Γενικοί Γραμματείς, διάφοροι ειδικοί και έκαναν μια ανοιχτή συγκέντρωση. Συζητήθηκε το θέμα στο Δημοτικό Συμβούλιο, τέθηκαν πάρα πολλά ερωτήματα και απαντήθηκαν όλα γραπτώς από το Υπουργείο. Το Δημοτικό Συμβούλιο δεν δέχτηκε το ψήφισμα εναντίον της προκήρυξης του διαγωνισμού για την έρευνα. Άρα, σε θεσμικό επίπεδο, η τοπική κοινωνία είπε ότι πρώτα πρέπει να γίνει η έρευνα, να δούμε αν υπάρχει ή όχι αντιμόνιο, και μετά να αποφασίσουμε τι θα γίνει».
Σύμφωνα με τον βουλευτή, η διαδικασία προβλέπει ότι αρχικά θα ερευνηθεί αν όντως υπάρχει αξιοποιήσιμο κοίτασμα και σε ποιο σημείο, προτού κατατεθεί η όποια συγκεκριμένη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Για τον ίδιο, η αξιοποίηση του «εθνικού πλούτου» είναι μια πατριωτική υποχρέωση, σε μια εποχή όπου η εξάρτηση από εισαγόμενες πρώτες ύλες – ιδίως από την Κίνα – εγκυμονεί γεωπολιτικούς κινδύνους. Ο δημοσιογράφος ωστόσο αντέτεινε ότι πολλοί φοβούνται τυχόν αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου σε ένα νησί ήδη επιβαρυμένο, καθώς το αντιμόνιο θεωρείται δυνητικά επικίνδυνο:
Νότης Μηταράκης: «Εγώ δεν λέω ότι ξέρουμε από τώρα πώς θα είναι η εξόρυξη, αν υπάρχει, πού ακριβώς θα είναι ή αν θα είναι υπόγεια ή υπέργεια. Πρέπει να δούμε τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων· αν δεν υπάρχει κοίτασμα, δεν υπάρχει και ζήτημα. Μακάρι να υπάρχει, να δούμε πώς θα αξιοποιηθεί σωστά και με ασφάλεια. Στη Χαλκιδική, παλιότερα υπήρξαν διαμαρτυρίες για τον χρυσό, και τελικά δε διαλύθηκε ο τουρισμός όπως φοβόντουσαν κάποιοι. Στη Μήλο, όπου λειτουργούν ορυχεία, το νησί θεωρείται τουριστικός προορισμός και δεν καταστράφηκε. Πρέπει να μιλήσουμε με δεδομένα, όχι με φήμες».
Στην ερώτηση γιατί δεν αναλαμβάνει το κράτος να προχωρήσει στην έρευνα, υπογράμμισε ότι το κόστος είναι πολύ υψηλό, οπότε το Δημόσιο δεν επιθυμεί να ρισκάρει τεράστια ποσά εάν τελικά το κοίτασμα αποδειχθεί ασύμφορο. Από την άλλη, παραδέχτηκε ότι σε μία χώρα με αδύναμη εμπιστοσύνη στους θεσμούς, ο κόσμος ανησυχεί εντονότερα:
Νότης Μηταράκης: «Στην Ελλάδα η εμπιστοσύνη προς το κράτος ιστορικά δεν ήταν ποτέ πάρα πολύ μεγάλη. Όμως είμαστε πλέον μια σύγχρονη ευρωπαϊκή δημοκρατία, με ανεξάρτητες αρχές και πολύ πιο οργανωμένο κράτος από ό,τι πριν 50 χρόνια. Παρ’ όλα αυτά, είναι λογικό να γίνονται συζητήσεις και να υπάρχουν αμφιβολίες· γι’ αυτό χρειάζεται η διαδικασία της έρευνας και ύστερα η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων».
Στο πλαίσιο της συζήτησης για την αξιοπιστία του κράτους, ο Παντελής Φύκαρης έφερε το παράδειγμα του δυστυχήματος στα Τέμπη, που έπληξε σοβαρά την εμπιστοσύνη της κοινωνίας στους θεσμούς. Ο Νότης Μηταράκης έκανε λόγο για ένα τραγικό συμβάν που ερευνάται ακόμα διεξοδικά από τη δικαιοσύνη:
Νότης Μηταράκης: «Ήταν ένα τραγικό δυστύχημα, με μια πολύπλοκη ιστορία που έχει χιλιάδες σελίδες δικογραφίας. Ο κ. Καραμανλής ανέλαβε την πολιτική ευθύνη, παραιτήθηκε από υπουργός. Η δικαιοσύνη θα αποφασίσει πού υπάρχουν ποινικές ευθύνες. Προφανώς ήταν ένα γεγονός που αμαύρωσε τη σύγχρονη ιστορία μας και όλοι μας θέλουμε να μάθουμε ακριβώς τι συνέβη».
Ο δημοσιογράφος κατέθεσε τη διαπίστωση ότι σε ορισμένα δημόσια έργα στο νησί, από το φράγμα Κόρης Γεφύρι έως το δικαστικό μέγαρο, «δεν κουνιέται φύλλο». Ο Νότης Μηταράκης, χωρίς να αρνηθεί ότι το 2024 υπήρξαν δυσκολίες, περιέγραψε αναλυτικά την τωρινή κατάσταση:
Νότης Μηταράκης:
- Για το αεροδρόμιο: «Το νέο κτίριο παραδίδεται πιθανόν και μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου. Ο διάδρομος προχωράει κανονικότατα· αν δεν υπάρξει κάποια εμπλοκή με τις δικαστικές εκκρεμότητες, θα έχουμε ολοκληρωμένο έργο το 2026-27».
- Για το δικαστικό μέγαρο: «Έχουν ξαναστηθεί σκαλωσιές· το εργοτάξιο είχε σταματήσει λόγω διαφωνιών, αλλά τώρα φαίνεται πως λύθηκαν ώς έναν βαθμό. Ελπίζω σύντομα να τελειώσει».
- Για το φράγμα Κόρης Γεφύρι: «Βρέθηκαν 5 εκατομμύρια ευρώ, που είναι μάλιστα περισσότερα απ’ ό,τι χρειάζονται, ώστε να υπογραφεί συμπληρωματική σύμβαση με τον εργολάβο και να ολοκληρωθεί το έργο το 2027».
- Για το τελωνείο της Χίου: «Περιμένουμε μία αδειοδότηση από την Αποκεντρωμένη. Μόλις αυτή εκδοθεί, ξεκινά ο διαγωνισμός, ώστε το έργο να προχωρήσει».
Παράλληλα, ο κ. Μηταράκης εκτίμησε ότι έργα όπως το νέο αρχαιολογικό μουσείο ή η ιδιωτική τουριστική επένδυση στη Μαρίνα θα συμβάλουν σε μια συνολική ανάπτυξη του νησιού, βοηθώντας και μικρότερους επενδυτές να εμπλακούν σε τουριστικές υποδομές.
Ο Νότης Μηταράκης χαρακτήρισε σημαντική την τουριστική ανάσα που προσφέρει στην οικονομία της Χίου η γειτονική Τουρκία. Αν και ο δημοσιογράφος επισήμανε τον κίνδυνο μονομερούς εξάρτησης από τουριστικές ροές που μπορεί να διακοπούν ξαφνικά, ο πρώην υπουργός απάντησε πως οι Τούρκοι επισκέπτες έρχονται 12 μήνες τον χρόνο, κάτι που δεν συμβαίνει με τα τσάρτερ της θερινής σεζόν, και βοηθούν να αναπτυχθεί σταδιακά το τουριστικό προϊόν του νησιού.
Κληθείς να κάνει πρόβλεψη για τις επόμενες βουλευτικές εκλογές, ο κ. Μηταράκης απέκλεισε το ενδεχόμενο πρόωρης κάλπης, σημειώνοντας:
Νότης Μηταράκης: «Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ξεκάθαρος σε αυτά· οι κυβερνήσεις εκλέγονται για τέσσερα χρόνια και δεν θα αλλάξει τους κανόνες ή τον εκλογικό νόμο. Άρα εκλογές πάλι το 2027».
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.