Η παρουσία του στο τιμόνι της διοίκησης της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου το 2015 σηματοδότησε μία νέα πορεία για τον πιο ενεργό Συνεταιρισμό του νησιού, ανοίγοντας το δρόμο για τη χρήση της μαστίχας ως φάρμακο και την περαιτέρω αναγνώρισή της στο διεθνές εμπορικό πεδίο.
Ο Γιώργος Τούμπος, μέσα από τη συνέντευξή του στον «π», αναλύει για ποιο λόγο οι νέοι θα πρέπει να επενδύσουν στην παραγωγή της μαστίχας, τα οφέλη της μαστιχοκαλλιέργειας στην τοπική οικονομία ενώ για πρώτη φορά αποκαλύπτει ότι η Ε.Μ.Χ. σχεδιάζει τη στήριξη και εξαγωγή τοπικών προϊόντων του πρωτογενούς κλάδου, που μέχρι σήμερα παρέμεναν αναξιοποίητα.
Η προσωπική πορεία και ανάμειξη με την Ε.Μ.Χ.
- Γεννήθηκα το 1967 στη Χίο. Μέχρι τη Δ’ Δημοτικού, δηλαδή μέχρι την ηλικία των 10 ετών, ήμουν στο Πυργί και μετά πήγαμε στην Αθήνα όπου και παραμείναμε μέχρι το 1991. Τότε επέστρεψαν οι γονείς μου στη Χίο και ακολούθησα εγώ το 2008. Ακόμα και στην Αθήνα που βρισκόμασταν η οικογένειά μου καλλιεργούσε μαστίχα γιατί ερχόμασταν εδώ το καλοκαίρι.
- Ερχόμενος το 2008 στη Χίο, επειδή οι σπουδές μου ήταν στα οικονομικά, είχα μία αναζήτηση από τα παιδικά μου χρόνια για τη μαστίχα και τον τρόπο καλλιέργειας. Μου δόθηκε η ευκαιρία να ασχοληθώ με τον πρωτοβάθμιο συνεταιρισμό στο Πυργί με μία ομάδα ανθρώπων ίδιας ηλικίας με τη δική μου και με τις ίδιες ανησυχίες.
- Το 2011 μπήκα στο Δ.Σ. της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών. Είχα την ευκαιρία να πληροφορηθώ πράγματα που δεν τα γνώριζα και το 2015 εκλέχθηκα πρόεδρος.
Οι στόχοι της διοίκησης
- Είμαστε μία γενιά που συνδυάζει τη γνώση από το χωράφι με την τεχνολογική γνώση και συνεπώς έχουμε την υποχρέωση απέναντι στον τόπο να προσφέρουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε. Αυτό το Δ.Σ. έχει ένα διαφορετικό πρίσμα για το χωράφι και τον τρόπο με τον οποίο αυτό το προϊόν μπορεί να εξελιχθεί. Έχουμε την υποχρέωση να προωθήσουμε τους συνεταιρισμούς ώστε να αποκτήσουν μία άλλη οργανωτική δομή και να δώσουν στο προϊόν την ώθηση που πρέπει. Εκτιμώ ότι ακόμα δεν γνωρίζουμε το μέγεθος της δυναμικής της μαστίχας. Μας δείχνει προοπτικές που ούτε εμείς αλλά ούτε και προηγούμενοι από εμάς γνώριζαν.
- Αυτό αποτελεί μία ευχάριστη πρόκληση, η οποία πολλές φορές μας οδηγεί στα επόμενα βήματα. Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι ο κόσμος πρέπει να μπει στο χωράφι γιατί η ζήτηση είναι μεγαλύτερη από την προσφορά και αυτό είναι ένα μεγάλο επίτευγμα για την Ένωση.
Οι προκλήσεις της επόμενης ημέρας
- Μέχρι τώρα γνωρίζουμε τις παραδοσιακές χρήσεις της μαστίχας που έχουν να κάνουν με την ποτοποιία τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, τη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική. Τα τελευταία όμως χρόνια, μέσα από τα κεφάλαια που έχουν επενδυθεί για την έρευνα, έχουν αποκαλυφθεί και οι φαρμακευτικές ιδιότητες της μαστίχας. Πέρα από αυτές έχουμε και τις παραφαρμακευτικές αλλά και τις ιδιότητές της ως λειτουργικό τρόφιμο.
- Η πρόκληση για εμάς, μετά την αναγνώριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκου, τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκου, τον Καναδικό και τον Κορεατικό, είναι να αντικαταστήσει η μαστίχα το χημικό φάρμακο και ταυτόχρονα να αποδειχθεί πιο επωφελής για τους ασθενείς.
- Γι’ αυτό βρισκόμαστε στη σύσταση του Οργανισμού Έρευνας και Ανάπτυξης της Μαστίχας, ενός οργανισμού που θα οδηγεί την έρευνα και την εφαρμογή της σε προϊόντα για να καρπωθούμε εμείς και οι παραγωγοί την προστιθέμενη αξία της εμπορικής δυναμικής της μαστίχας.
Η μαστίχα στην Τουρκία
- Από το 2017 ιδρύσαμε μία εταιρεία στην Τουρκία κι έχουμε ένα στρατηγικό σχέδιο για περαιτέρω ανάπτυξη της μαστίχας, μαζί με τη Mediterra, με την οποία λειτουργούμε από κοινού ως όμιλος επιχειρήσεων. Επειδή στην Τουρκική αγορά είναι ένα εξαιρετικά δυναμικό προϊόν, θεωρώ ότι έχουμε τη δυναμική και την τεχνογνωσία, εμείς να ήμαστε αυτοί που θα ηγηθούμε στην πορεία για το εμπορικό όφελος της μαστίχας.
- Ο κάθε λαός μπορεί να κάνει προσπάθειες να εκμεταλλευτεί ένα προϊόν ή να αναπτύξει τεχνογνωσίες. Εμείς, σαν Συνεταιρισμός, έχουμε μία δυναμική που δεν πρέπει να μας φοβίζουν οι έμμεσοι και άμεσοι ανταγωνιστές. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι η ανάπτυξη του προϊόντος, η καθετοποίηση της παραγωγής μας από το ράφι μέχρι το χωράφι και ο καθένας ας κάνει ό,τι θέλει στην ελεύθερη αγορά.
Αναγκαστικότητα και πωλήσεις
- Το νομικό καθεστώς για την αναγκαστικότητα, που διέπει τη λειτουργία της Ε.Μ.Χ., έρχεται από το 1938. Λειτουργούμε ωστόσο σε ένα οργανωτικό καθεστώς ελεύθερου εμπορίου. Δεν έχουμε απαγορεύσει σε κανέναν, ούτε έχουμε στερήσει σε κανέναν τη μαστίχα σαν πρώτη ύλη για να φτιάξει οτιδήποτε. Δεν υπάρχει περιοριστικό πλαίσιο για οποιονδήποτε θέλει να αναπτύξει τη μαστίχα. Το γεγονός ότι οι παραγωγοί έρχονται σε εμάς και μετά με τη σειρά μας τη δίνουμε στους μεταποιητές δεν είναι περιοριστικό.
- Η μαστίχα για να φύγει από τον παραγωγό και να πάει στο ράφι, θα πρέπει να έχει κάποια πιστοποιητικά. Αυτά τα πιστοποιητικά για να τα αποκτήσει ένας ιδιώτης από μόνος του θέλει τεράστιες επενδύσεις. Για παράδειγμα, αν θέλει κάποιος να εξάγει μαστίχα στην Αμερική, δεν θα μπορέσει. Και αυτό γιατί απαιτείται μία σειρά πιστοποιητικών που κοστίζουν πάρα πολύ ακριβά, όχι μόνο ως προς το τελικό προϊόν αλλά και ως προς την αλυσίδα παραγωγής. Δηλαδή εμείς πιστοποιούμε ότι η μαστίχα παράγεται και μεταποιείται με έναν συγκεκριμένο τρόπο και εξάγεται με ένα συγκεκριμένο τρόπο.
- Όλα αυτά είναι μία πολύ δύσκολη διαδικασία που εξασφαλίζει το προϊόν αλλά και τον παραγωγό. Ο ρόλος μας λοιπόν δεν είναι να κάνουμε το χωροφύλακα στην αγορά αλλά να κρατήσουμε σε υψηλό επίπεδο τα στάνταρ για το προϊόν.
Η εξέλιξη από το χωράφι στο ράφι
- Τα 80 χρόνια της Ένωσης έχουν επιτευχθεί πολλά σημαντικά πράγματα κυρίως στο μεταποιητικό και εμπορικό μέρος. Ένα από τα πράγματα που είχαμε πει από την αρχή είναι ότι χρειάζεται βελτίωση ο τρόπος καλλιέργειας αλλά και η τεχνογνωσία που έχει αποκτηθεί στο χωράφι. Πλέον η Ένωση, για να μπορεί να πει ότι προχωρά με τον ίδιο βηματισμό, θα πρέπει να καθετοποιήσει την παραγωγή μαστίχας. Με το Μετσόβιο είχαμε μία μακρά συνεργασία για να τους πείσουμε να ασχοληθούν με τη μαστίχα. Ο σκοπός πλέον είναι να κεφαλαιοποιήσουμε τη γνώση, να αναπτύξουμε νέες μεθόδους καλλιέργειας και επεξεργασίας του τελικού προϊόντος πριν φθάσει στην Ένωση, ώστε ο παραγωγός να φύγει από τη χειρονακτική εργασία και να πάμε σε πιο τεχνολογικά εξελιγμένες μεθόδους προς το συμφέρον του παραγωγού.
- Θα πρέπει να δώσουμε όλα τα εργαλεία στους παραγωγούς για να καλλιεργούν πιο αποδοτικά και ταυτόχρονα περισσότερο ασφαλώς για το προϊόν και την τελική του χρήση.
- Η αρχή θα γίνει το Σεπτέμβριο με την παραλαβή νέου μηχανήματος βαθμονόμησης της μαστίχας, το οποίο θα λειτουργήσει παράλληλα με το παλιό σύστημα. Μέχρι τον Οκτώβριο θα έχουμε ένα φυλλάδιο προς τους παραγωγούς που θα έχει κωδικοποιήσει όλη τη διαδικασία παραγωγής και μεταποίησης μέχρι το εργοστάσιο.
Η Ένωση ως εξαγωγέας τοπικών προϊόντων
(Πηγή φώτο: Explorechios)
- Η Ένωση έχει στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό εκτεταμένα δίκτυα πωλήσεων. Προϊόντα χιώτικα, όπως το μανταρίνι, το πορτοκάλι, το γάλα και οι χυμοί, ίσως αποτελέσουν στο μέλλον για τη Mediterra προϊόντα που θα μπορέσουν να μπουν στα δίκτυά της. Μία τέτοια περίπτωση είναι το ντοματάκι της Βολισσού, που ήδη η εταιρεία το βοηθάει. Σαν Ένωση σχεδιάζουμε να αναλάβουμε και αυτόν τον ρόλο, εφόσον προηγουμένως καθετοποιήσουμε τη διαδικασία παραγωγής της μαστίχας. Τα επόμενο βήματα είναι να μπούμε σαν αναπτυξιακός οργανισμός στο σύνολο της ανάπτυξης του νησιού σε πεδία που έχουν να κάνουν με τα τοπικά προϊόντα, τη διατροφή και τον αγροτοδιατροφικό τουρισμό.
Η συμβολή της μαστίχας στην οικονομία
- Πρωτογενώς η μαστίχα προσφέρει στην τοπική οικονομία περί τα 10,5 εκ. ευρώ. Ο τζίρος μας είναι 15 εκ. ευρώ και, αν προσθέσουμε και αυτόν της Mediterra, πάμε στα 25 εκ. ευρώ. Το δευτερογενές όμως ακαθάριστο προϊόν της μαστίχας είναι πολλαπλάσιο, γιατί στη νότια Χίο υπάρχουν κοινωνίες που ζουν από αυτό το εισόδημα. Σαφής αριθμός για το ποια είναι η συνεισφορά της μαστίχας στο ΑΕΠ του νησιού δεν υπάρχει αλλά θέλω να πιστεύω ότι αυτό θα γίνει στο μέλλον, όταν αποτυπωθεί η δυναμική της μαστίχας στο σύνολό της.
Ο γερασμένος πληθυσμός και τα αντικίνητρα
- Μας τρομάζει ότι πηγαίνοντας κανείς στα χωριά βλέπει τον πληθυσμό που ασχολείται με τη μαστίχα να γερνάει. Όμως πρέπει να γίνει κατανοητό το εξής: Σήμερα ένας νέος, αν ασχοληθεί με τη μαστίχα, έχει να πάρει πάρα πολλά και να αποκτήσει μία οικονομική αυτοδυναμία, την οποία δεν θα αποκτήσει σαν μισθωτός. Μία από τις προκλήσεις είναι να μπουν νέοι άνθρωποι στο χωράφι και να δουν διαφορετικά τη μαστίχα από ότι τη βλέπαμε μέχρι σήμερα.
- Αν δεν είχαμε το πρόβλημα με την ασφαλιστική και φορολογική νομοθεσία θεωρώ ότι ο κόσμος θα ήταν στο χωράφι και δεν θα τα συζητούσαμε σήμερα. Το μεγαλύτερο αντικίνητρο για εμάς είναι αυτά που πρέπει να πληρώνουμε. Σχεδόν το 56% του μεικτού εισοδήματος πάει για φορολογικές και ασφαλιστικές εισφορές. Αυτό είναι το μέγιστο πρόβλημα.
- Η μαστιχοπαραγωγή είναι μία διαδικασία εντάσεως εργασίας από την οποία δεν προκύπτουν μεγάλα έξοδα, κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα στα 10.000 ευρώ τζίρο, τα έξοδά μας να είναι 20, να εμφανίζουμε κέρδη 80 και να φορολογούμαστε για τα 80. Όταν η παραγωγή της πατάτας φορολογούνται στο 20%. Αυτό που προτείνουμε είναι ένας μεικτός συντελεστής φορολόγησης, που πρέπει να είναι κοντά στους άλλους των αγροτικών προϊόντων.
Ο στόχος της αύξησης της παραγωγής
- Οι πολυεθνικές ζητούν μεγάλες ποσότητες μαστίχας. Εμείς μόνο με τους υφιστάμενους πελάτες έχουμε πωλήσεις κοντά στους 169 τόνους και παράγουμε 148 τόνους. Έτσι δεν μπορούμε να ανοιγόμαστε πέρα από αυτό που μπορούμε. Άρα θέλουμε νέες μεθόδους, νέους αγρότες και αύξηση της παραγωγής. Είναι μία μεγάλη πρόκληση να φθάσουμε τους 200 τόνους και τις αντίστοιχες πωλήσεις.
Ειδήσεις σήμερα
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο.
Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
