Από τις πλέον μελανές και σκοτεινές σελίδες της περιόδου 1941-1944 και του Εμφυλίου, αφού ο τελευταίος υπέβοσκε καθόλη τη διάρκεια της Κατοχής, η «εκτέλεση» του Κίτσου Μαλτέζου-Μακρυγιάννη, απασχολεί έως σήμερα ερευνητές και ιστορικούς, για τη σκοπιμότητα, ή και αναγκαιότητα κατ’ άλλους του σχεδιασμού και της εφαρμογής της. Πρόκειται για μια πράξη της Ο.Π.Λ.Α, της Οργάνωσης Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών, της γνωστής οργάνωσης του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, που αποφασίζει και διενεργεί την εκτέλεση δωσιλόγων, μαυραγοριτών και γενικώς συνεργαζομένων προσώπων με τον Γερμανό κατακτητή.
Οι πρωταγωνιστές
Πέραν του θύματος με το ένδοξο οικογενειακό παρελθόν, ως τρισεγγονού του στρατηγού Μακρυγιάννη, την τετράδα των εκτελεστών απαρτίζουν οι Γ. Αντωνόπουλος, Δ. Χλιόβας και οι αδελφοί Μικές και Νιόνιος (ή Νίκος) Κουρουνιώτης.
Οι αδελφοί Κουρουνιώτη ανήκουν στην επιφανή ομώνυμη χιώτικη οικογένεια, ανιψιοί του καταξιωμένου επιστήμονα καθηγητή της Αρχαιολογίας και ακαδημαϊκού Κωνσταντίνου Κουρουνιώτη.
Η όλη παράνοια της περιόδου πιστοποιείται από το γεγονός ότι εκτελεστές και εκτελεσμένος είναι προσωπικοί φίλοι.
Στην επιχείρηση που σχεδιάζεται από την ΟΠΛΑ εμπλέκονται τα ονόματα του Κώστα Αξελλού, του Λεωνίδα Κίρκου, της γλύπτριας Ναταλίας (Νάτας) Μελά, του συζύγου της αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη και του μετέπειτα κινηματογραφιστή Άδωνι Κύρου.
Παρά ταύτα ο ρόλος στην απόφαση και σχεδίαση του εγχειρήματος των Αξελού, Κίρκου, Μελά, Κωνσταντινίδη, δεν έχει αποδειχθεί ως βασικός και πρωταγωνιστικός.
Αντίθετα ο Άδωνις Κύρου θεωρείται ο ηθικός αυτουργός με φυσικό τον Μικέ Κουρουνιώτη. Ο τελευταίος συλλαμβάνεται από ταγματασφαλίτες, βασανίζεται, ονοματίζει ως συνεργό του τον Κύρου-σύμφωνα με τις πηγές- και παραδίδεται στους Γερμανούς για να εκτελεστεί στην Καισαριανή. Προκύπτει το θέμα της μη διαρροής στον τύπο της συμμετοχής Κύρου στην εκτέλεση, η ομολογία Κουρουνιώτη δηλαδή, γεγονός που οδηγεί το Μικέ πιο γρήγορα στο εκτελεστικό απόσπασμα.
Ο Αχιλλέας Κύρου, πατέρας του Αδώνιδος, διευθυντής της εφημερίδας ΕΣΤΙΑ, προσπαθώντας να σώσει το γιό του, προστρέχει στον κατοχικό πρωθυπουργό Ιωάννη Ράλλη, με προσωπική φροντίδα και εντολή του οποίου ο Άδωνις φυγαδεύεται στο εξωτερικό.
Για το Μικέ η Νάτα Μελά αναφέρει στο e-efimerida: «Ο Μικές Κουρουνιώτης που πάτησε την σκανδάλη ήταν βέβαιος ότι σκότωνε στο όνομα της παγκόσμιας σοσιαλιστικής επανάστασης». Όμως πουθενά στις πηγές δεν διαφαίνεται ότι είναι ο εμπνευστής. Τελικά η εκτέλεση Μαλτέζου, κατ’ άλλους δολοφονία, δημιουργεί ρήγματα, με πολλά ενεργά μέλη του ΕΑΜ, κυρίως διανοουμένων, να αποστασιοποιούνται. Από την άλλη η στάση του Κύρου πατρός δημιουργεί αμφιβολίες και πικρία, αφού η Κατοχική Κυβέρνηση δεν χαρίζεται, υπηρετώντας πιστά του κατακτητές Ναζί.
Τέλος ο Διονύσιος ή Νιόνιος Κουρουνιώτης αποφεύγει εκείνη τη στιγμή τη σύλληψη, συλλαμβάνεται, καταδικάζεται και αυτός σε θάνατο, όμως ευτυχώς δεν εκτελείται.
Οι αδελφοί Κουρουνιώτη
Κατά την περίοδο της Κατοχής, όπως ήδη αναφέρεται, ο Μικές εκτελείται, ενώ ο μικρότερος ο Αντώνιος πεθαίνει το ίδιο διάστημα από φυματίωση.
Και οι τέσσερεις αδελφοί έχουν λάβει την εγκύκλια εκπαίδευση στο Κολέγιο Αθηνών ή στη Γερμανική Σχολή Αθηνών, γεγονός που αποδεικνύει την αστική τους προέλευση. Ο πατέρας τους Ιωάννης Κουρουνιώτης έχει την εκμετάλλευση του κινηματογράφου ΑΠΟΛΛΩΝ της οδού Σταδίου.
Στο Κολλέγιο ο Μικές είναι συμμαθητής με τον Ανδρέα Παπανδρέου, με τον οποίο συνδέονται φιλικά. Το Φεβρουάριο του 1944 που συντελείται το συμβάν είναι δευτεροετής φοιτητής της Ιατρικής.
Ο Βύρων Κουρουνιώτης γεννιέται το 1924 και μένει με την υπόλοιπη οικογένεια στην Καλλιθέα.
Τελειώνει το γυμνάσιο στη Γερμανική Σχολή της Αθήνας. Όνειρό του είναι να σπουδάσει σε Γεωπονική Σχολή της Γερμανίας. Ένα όνειρο που παραμένει ανεκπλήρωτο λόγω του πολέμου και της Γερμανικής Κατοχής. Εντάσσεται και αυτός στην Αντίσταση, στην ΕΠΟΝ, στο αντάρτικο κίνημα και μετά στον ΕΛΑΣ. Μόλις 19 ετών αναχωρεί από την Αθήνα για να ενταχθεί στα ανταρτικά αντιστασιακά σώματα και να πολεμήσει στα βουνά της Ρούμελης και αργότερα της Πελοποννήσου.
Μια ζωή αγώνες του Βύρωνα
Μετά την απελευθέρωση και τα Δεκεμβριανά ο Βύρων Κουρουνιώτης συλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε θάνατο για εσχάτη προδοσία. Αν και δεν εκτελείται, από το 1945 ως το 1949 αποστέλλεται σε όλα τα νησιά-τόπους εξορίας ως πολιτικός κρατούμενος. Αίγινα, Κέρκυρα, Σύρο για να καταλήξει στη Γυάρο, όπου μαζί με συγκρατούμενούς του, ενώ ζουν σε υποτυπώδη αντίσκηνα, χτίζουν με βράχους που κουβαλούν μόνοι τους το «κολαστήριο» της Γυάρου όπως το ονομάζει λέγοντας: «όταν μπήκαμε σ’ αυτή την κόλαση νοσταλγούσαμε τις σκηνές μας…» Μετά το 1949 συνεχίζει να είναι ενεργό μέλος του ΚΚΕ και της ΕΔΑ αργότερα. Παντρεύεται τη Βασιλική Ζαχαρία και αποκτούν μια κόρη την Ουρανία.
Στη Δικτατορία του 1967 γλυτώνει τη σύλληψη αφού τον κρύβουν για ένα χρόνο, με κίνδυνο σε κάθε περίπτωση, δύο «φιλοβασιλικές» και άρα υπεράνω πάσης υποψίας θείες της γυναίκας του, που τον αγαπούν πάρα πολύ.
Καταφέρνει να διαφύγει παράνομα στην Ευρώπη όπου ζει κάποια χρόνια.
Απογοητευμένος από τη διάσπαση του ΚΚΕ το 1968 απομακρύνεται σταδιακά από την ενεργό πολιτική δράση. Παρά ταύτα, ως Έλληνας γνήσιος κομμουνιστής της γενιάς του αρνείται να αποδεχθεί τη «Συμφωνία της Βάρκιζας», χαρακτηρίζοντάς την «επαίσχυντη», η οποία εφαρμόζει τον αφοπλισμό όλων των ανταρτικών αντιστασιακών σωμάτων, τα οποία όμως κατά συντριπτική πλειοψηφία ανήκουν στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.
Όταν επιστρέφει στην Ελλάδα ασχολείται με το εμπόριο κινηματογραφικών ειδών και τον κινηματογράφο, μαζί με τον μόνο επιζήσαντα αδελφό του Διονύση.
Παρά τις κακουχίες και το δύσκολο από κάθε άποψη βίο του, καταφέρνει να αποκτήσει μια μικρή παραθαλάσσια ιδιοκτησία και ένα τρεχαντήρι στην Αίγινα, αφιερώνοντας τον ελεύθερο χρόνο του στο ψάρεμα και υπηρετώντας τη φύση και τα φυτά.
Φεύγει από τη ζωή το 2008 βαθιά πικραμένος από την «κατάντια», όπως έλεγε, και την πολυδιάσπαση του αριστερού, ελληνικού και διεθνούς, κινήματος.
ΠΗΓΕΣ: - https://el.wikipedia.org/ - https://www.ex-dsathen.gr/ (Ιστοσελίδα των αποφοίτων της Γερμανικής Σχολής Αθηνών) - https://www.protagon.gr/ - Πέτρου Μακρή-Στάικου: «Κίτσος Μαλτέζος ο αγαπημένος των θεών», 2019, εκδόσεις ΕΣΤΙΑ.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
