Η ελευθερία του λόγου είναι ένα από τα σημαντικότερα δικαιώματα που έχει ένας πολίτης σε μια Δημοκρατία, αν όχι το πιο σημαντικό. Επιτρέπει στους ανθρώπους να εκφράζουν ανοιχτά τις απόψεις τους και να συμμετέχουν σε δημόσιο διάλογο, ενθαρρύνοντας τις νέες και υγιείς ιδέες να αναδύονται και να αντικαθιστούν τις παλιές κακές. Δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την καινοτομία και την πρόοδο και, ως εκ τούτου, είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη της κοινωνίας.
Ωστόσο, δεν αρκεί η ελευθερία του λόγου να υπάρχει μόνο ως νόμος. Δεδομένου ότι τα οφέλη είναι τόσο μεγάλα, πρέπει να γίνει τρόπος ζωής, μια συνήθεια, από το επίπεδο των προσωπικών μας σχέσεων (π.χ. οικογένεια, φίλοι, εργασία) σε ένα επίπεδο δημόσιων υποθέσεων (π.χ. δήμος, κοινοβούλιο). Ακριβώς όπως κάνει καλό σε ένα ζευγάρι να μιλάει ανοιχτά για τα προβλήματά του, σε μια επιχείρηση να ακούει τους υπαλλήλους της ή σε ένα παιδί να εκφράζει ελεύθερα τις σκέψεις του σε μια σχολική τάξη, κάνει επίσης καλό σε μια χώρα να μοιράζεται ανοιχτά τις ιδέες της. Όταν ακούγονται πολλές γνώμες, είτε συμφωνούμε με αυτές είτε όχι, προσφέρεται η δυνατότητα να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη άποψη όσων συμβαίνουν γύρω μας και να λαμβάνουμε καλύτερες αποφάσεις τόσο στην προσωπική μας ζωή όσο και στην πολιτική ζωή της Ελλάδας.
Ας ρίξουμε μια ματιά σε ορισμένα ιστορικά παραδείγματα από τα αρχαία χρόνια έως και σήμερα που δείχνουν γιατί η ελευθερία της έκφρασης του λόγου είναι τόσο σημαντική για την επιβίωση και την ευημερία της Δημοκρατίας.
Παραδείγματα
Η κλασική Αθήνα γνώρισε, όπως όλοι ξέρουμε, μια χρυσή εποχή, τον 5ο αιώνα π.Χ.. Η επιτυχία της Αθήνας, σε μεγάλο βαθμό, οφείλεται στο γεγονός ότι επέτρεπε στους πολίτες της, όπως τον Περικλή, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, να εκφράζουν ελεύθερα τις απόψεις τους, ανεξάρτητα από το πόσο αμφιλεγόμενες ήταν. Θυμηθείτε ότι, ενώ η Αθήνα ήταν δημοκρατική, ο σπουδαίος Πλάτων τάχθηκε υπέρ της εγκαθίδρυσης δικτατορίας υπό την καθοδήγηση ενός φιλόσοφου βασιλιά. Παρ 'όλα αυτά, ήταν ελεύθερος να μιλήσει και να επηρεάσει τα επόμενα 2.000 χρόνια πολιτικής σκέψης.
Χάρη στην ελευθερία που είχε ο Πλάτων να μιλήσει για δικτατορία, ο Αριστοτέλης είχε την ευκαιρία να ακούσει τις ιδέες αυτές και να διατυπώσει μια αντίρρηση. Δηλαδή, τη δική του θεωρία για τη σημασία της Δημοκρατίας και αξιοκρατίας, η οποία έγινε η έμπνευση του Διαφωτισμού και της Αναγέννησης, χωρίς τα οποία θα ζούσαμε ακόμα στους σκοτεινούς αιώνες του Μεσαίωνα.
Επιπλέον, στην κλασική Αθήνα υπήρχαν πολλοί ποιητές, όπως ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής, ο Ευριπίδης και ο Αριστοφάνης, οι οποίοι επέκριναν έντονα το πολίτευμα και τις τότε κυβερνήσεις μέσω των τραγωδιών τους. Όπως βλέπουμε εμείς τα νέα στην τηλεόραση σήμερα, τότε ο κόσμος πήγαινε στο θέατρο για να παρακολουθεί τις τραγωδίες. Ας θυμηθούμε ότι το δίδαγμα της τραγωδίας «Αντιγόνη» ήταν πως θα υποφέρουμε αν δεν ακούσουμε τις απόψεις και τις συμβουλές του κόσμου (όπως ο βασιλιάς Κρέων υπέφερε όταν αρνήθηκε να ακούσει τις απόψεις της Αντιγόνης και των άλλων πολιτών της Θήβας).
Πραγματικά, έτσι έρχεται η καταστροφή. Η κάθοδος της Αθήνας ξεκίνησε αφότου αποφάσισε να αρνηθεί την ελευθερία του λόγου στον Σωκράτη, όταν το αθηναϊκό δικαστήριο τον καταδίκασε σε θάνατο για την έκφραση αιρετικών απόψεων προς τη νεολαία.Χωρίς την ελευθερία του λόγου, έφτασε στο τέλος σύντομα το μεγάλο πείραμα με τη Δημοκρατία.
Δυστυχώς, από τότε και για πολλά χρόνια ακόμα δεν μάθαμε από τα λάθη του παρελθόντος. Αντί να παραχωρηθεί η ελευθερία του λόγου, συνέχισε η λογοκρισία και πλήρωσεη Ελλάδα την τελική τιμή - τον θάνατο της Δημοκρατίας.
Για παράδειγμα, μετά τον Επαναστατικό Πόλεμο του 1821, φυλακίσαμε τον Κολοκοτρώνη επειδή τόλμησε να μιλήσει για ελευθερία και αγώνα. Σκοτώσαμε τον Καποδίστρια επειδή μιλούσε για τιμιότητα και μας χαλούσε την πιάτσα. Και μετά, την δεκαετία του 1940, επιτρέψαμε να γίνει ο Εμφύλιος Πόλεμος, να πεθάνουν χιλιάδες αγνές Ελληνικές ψυχές, επειδή αρνηθήκαμε την ειρηνική έκφραση λόγου σε δεξιούς και αριστερούς. Είναι ντροπή που δεν μάθαμε απ’ τα λάθη μας!
Εάν, μέχρι στιγμής, δεν είμαι πειστικός, τότε επιτρέψτε μου ένα ακόμα παράδειγμα και ας μην είναι ελληνικό.Θα σας παραθέσω αυτό που συνέβη στην Αγγλία κατά τη διάρκεια του Β'Παγκοσμίου Πολέμου.
«Από το 1933 έως το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Winston Churchill δεν επιτρεπόταν να μιλάει στο βρετανικό ραδιόφωνο, το οποίο, φυσικά, ήταν κυβερνητικό μονοπώλιο υπό τη διαχείριση της British Broadcasting Corporation. Μιλάμε για έναν πολίτη με ηγετικές τάσεις, ένα βουλευτή, έναν πρώην υπουργό, έναν άνθρωπο που προσπαθούσε απεγνωσμένα με κάθε τρόπο να πείσει τους συμπατριώτες του να λάβουν μέτρα ώστε να αποφύγουν την απειλή της Γερμανίας του Χίτλερ. Όμως, δεν του επιτρεπόταν να μιλάει καν στο ραδιόφωνο στον βρετανικό λαό, επειδή το BBC ήταν κυβερνητικό μονοπώλιο και η θέση του ήταν πολύ αμφιλεγόμενη.» (Friedman, 1962)
Ο Churchill, δυστυχώς, στερήθηκε το δικαίωμα να μιλήσει και η Αγγλία απέτυχε να προετοιμαστεί επαρκώς για την εισβολή των Nαζί. Είναι σαφές, λοιπόν, ότι είναι και πολύ επικίνδυνο για μια Δημοκρατία να περιορίζει την ελευθερία του λόγου.
Συμπέρασμα
Όταν επιτρέπεται η ελευθερία του λόγου στους πολίτες, τα πλεονεκτήματα είναι σαφώς πολλά (π.χ. καινοτομία, πρόοδος, σεβασμός, ειρήνη). Όταν αυτή απαγορεύεται, κινδυνεύει με αφανισμό η ίδια η Δημοκρατία.
O κίνδυνος για τη Δημοκρατία είναι σοβαρός, επειδή όχι μόνο χάνουμε την ευκαιρία να ακούσουμε νέες και έξυπνες ιδέες που θα ενισχύσουν τη χώρα μας, αλλά, αν εμποδίσουμε συγκεκριμένες ομάδες, ομάδες με τις οποίες δεν συμφωνούμε, να μιλάνε ελεύθερα, μπορεί να γίνουν βίαιες. Όταν κάποιος δεν έχει νόμιμη οδό για να εκφράσει τη γνώμη του, μπορεί να στραφεί σε λύσεις βίας. Έτσι, η ελευθερία του λόγου επιτρέπει στη Δημοκρατία να παραμείνει ειρηνική. Και υποθέτω ότι η ειρήνη και η ευημερία είναι αυτό που όλοι θέλουμε πραγματικά.
Τα γράφω αυτά σε μια εποχή όπου η κυβέρνηση περιορίζει τις άδειες τηλεοπτικών καναλιών, μειώνοντας τον αριθμό των φωνών που ακούγονται, το κράτος αγνοεί το λαϊκό αίσθημα για το μακεδονικό ζήτημα και το Δημοτικό Συμβούλιο Χίου κηρύσσει μια πολιτική ομάδα, την Χρυσή Αυγή, ως ανεπιθύμητη στο νησί.
Όσο και να διαφωνούμε με τις απόψεις των άλλων, το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε για τη συνεχή ανάπτυξη της Δημοκρατίας μας είναι να επιτρέπουμε σε όλους να μιλούν ελεύθερα. Να μιλούν οι Χρυσαυγίτες, οι Νεοδημοκράτες, οι Σοσιαλιστές, οι Κομμουνιστές, οι Αναρχικοί, οι δημοσιογράφοι σε πολλά και διάφορα κανάλια της τηλεόρασης, κτλ. Και αν ακούσουμε πολλές ανόητες θεωρίες ή άχρηστες πληροφορίες, αξίζει ο κόπος, γιατί σίγουρα ανάμεσα σε αυτά θα ακούσουμε μερικά αληθινά «διαμάντια».
Η πρόταση μου είναι απλή. Ας μιλήσουν ελεύθερα όλοι οι άνθρωποι. Και μόλις ακούσετε όλες τις γνώμες, κρίνετε, με τη δική σας λογική, τι είναι σωστό και τι λάθος.Έτσι μόνο θα πάει μπροστά αυτή η χώρα, που αγαπάμε.
WHO IS WHO :
O Απόστολος Πίττας είναι Έλληνας πολιτικός επιστήμονας και οικονομολόγος, με καταγωγή από τη Χίο.. Σε μεγάλο βαθμό, η έρευνα του επικεντρώνεται στην ανάλυση των ακόλουθων ερωτημάτων: 1) Πως μπορεί να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των ανθρώπων; και 2) Πως μπορεί η Ελλάδα να ενισχυθεί πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά;
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
