Ο χαρακτηρισμός αυτός δεν είναι δικός μου. Χρησιμοποιούνταν ευρέως την εποχή του Περικλή τον 5ο αιώνα π.χ. και περιέγραφε εκείνον που δεν συμμετείχε στα κοινά!
Ως «κοινά» την περίοδο που περιγράφουμε εννοούσαν την Εκκλησία του Δήμου, το όργανο δηλαδή όπου ελάμβανε τις σημαντικές αποφάσεις για την πορεία της πόλης.
«Άχρηστος» θεωρούνταν εκείνος που δεν συμμετείχε στις διαδικασίες της συναπόφασης και της συζήτησης επί των θεμάτων της εποχής, εκείνος που δεν νοιάζονταν για τον πρόοδο και την ευημερία της πόλης.
«Άχρηστος»... κι όπως μπορεί να φανταστεί ο καθένας, ο χαρακτηρισμός για την ήταν βαρύς και το στίγμα όπως θα λέγαμε σημαντικό για την κοινωνία.
Φυσικά η Αθήνα του Περικλή δεν έχει καμιά σχέση με την Αθήνα του σήμερα. Γενικότερα, μόνο τις έννοιες και τα επιτεύγματα κληρονομήσαμε και αυτά τα προσαρμόσαμε στα νεοελληνικά μας δεδομένα φροντίζοντας να τα βιάσουμε με το χειρότερο τρόπο.
Όμως μπορεί κάποιος σήμερα να κατηγορήσει κάποιον που δεν ασχολείται με τα κοινά ως άχρηστο, είτε δημόσια, είτε ιδιωτικά;
Η μεταπολιτευτική Ελλάδα και όχι μόνο φρόντισε να δημιουργήσει ειδικές κατηγορίες πολιτών. Τους «αδιάφορους» και τους «ωχαδερφιστές».
Εκεί που η δημοκρατία του Περικλή θεωρούσε απόλυτα δεδομένο την συμμετοχή, η σημερινή δημοκρατία φρόντισε να... κρατήσει αποστάσεις.
Ζούμε λοιπόν με τους «αδιάφορους» και τους «ωχαδερφιστές». Αυτές οι δυο κατηγορίες που αναφέρω παραπάνω περιγράφουν την πλειονότητα του σημερινού πληθυσμού. Είναι ξέρετε εκείνοι οι τύποι που έχουν άποψη για οτιδήποτε κινείται, ασκούν κριτική σε οποιοδήποτε θέμα, έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις, όμως από προσφορά στην κοινωνία... αφήστε το καλύτερα. Προτιμούν μια ιδιωτική συζήτηση από μια δημόσια. Προτιμούν να κρίνουν εκ του ασφαλούς παρά να κριθούν για όσα πρεσβεύουν. Προτιμούν να παρακολουθούν αλλά όχι να παρακολουθούνται. Προτιμούν γενικά... την ησυχία τους.
Προσωπικά, δεν θα μπορούσα ποτέ να ανεχτώ μια τόσο μίζερη και άβολη ζωή... Προφανώς όμως θα υπάρχει μια κάποια εξήγηση. Ο κόσμος για κάποιους λόγους αντί να συσπειρώνεται και να απαιτεί περισσότερη συμμετοχή και περισσότερη συν- απόφαση, απομακρύνεται από κάθε τι κοινό και δεν διστάζει να εκφράζει αποτροπιασμό για οτιδήποτε αφορά το κοινό- κοινωνικό- συνολικό μέλλον. Δημοκρατική κατάντια δηλαδή...
Οι καιροί είναι δύσκολοι και οι προκλήσεις μεγάλες. Ο κάθε δημότης οφείλει να βγει λίγο από το καβούκι του και να προβληματιστεί. Να απορρίψει την μέχρι σήμερα αποστροφή που δείχνει για τα κοινά και να τολμήσει.
Στο κάτω – κάτω δεν έχει να φοβηθεί τίποτα απολύτως, παρά μόνο τον ιστορικό του μέλλοντος που μπορεί να τον αποκαλέσει μετά από αιώνες... άχρηστο.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.