Ο καταρράκτης, δηλαδή η θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού του ματιού, στις πιο πολλές περιπτώσεις συμβαίνει στα πλαίσια της φυσιολογικής γήρανσης του οργανισμού με την πάροδο της ηλικίας. Μέχρι σήμερα, η μοναδική διαθέσιμη θεραπεία της πάθησης είναι το χειρουργείο αφαίρεσης του θολωμένου φακού. Δεν έχει αποδειχθεί ότι κάποια φαρμακευτική ουσία, είτε τοπικά είτε συστηματικά, προλαμβάνει ή αντιμετωπίζει τον καταρράκτη.
Πότε όμως είναι η ιδανική χρονική στιγμή να χειρουργηθεί κάποιος που έχει διαγνωσθεί με την πάθηση; Πολλές απόψεις ακούγονται. Συχνά λέγεται ότι ο καταρράκτης πρέπει να «ωριμάσει», άλλοι πιστεύουν ότι πρόκειται για επείγουσα κατάσταση που αν χρονίσει επηρεάζεται μόνιμα η όραση κλπ. Η αλήθεια είναι ότι με τις σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές, δεν ισχύει πλέον η παλιά αντίληψη ότι χειρουργήσιμος είναι μόνο ο ώριμος καταρράκτης. Αντιθέτως, με τη σύγχρονη τεχνική της φακοθρυψίας με υπερήχους, είναι προτιμότερο να επεμβαίνουμε προτού προχωρήσει πολύ η πάθηση. Από τη στιγμή της διάγνωσης, η απόφαση για επέμβαση εξατομικεύεται για κάθε ασθενή ως εξής: η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας έχει συνοψίσει τα συμπτώματα που προκαλεί ο καταρράκτης και την επίδρασή τους στην καθημερινότητα του ασθενούς σε τέσσερις ερωτήσεις-κλειδιά:
Επηρεάζονται οι καθημερινές σας δραστηριότητες ή η εργασία σας;
Η όραση, τόσο για μακριά, όσο και για κοντά, θολώνει και μειώνεται προοδευτικά. Τα αντικείμενα γίνονται ολοένα και λιγότερο καλά ορατά, με ασαφή περιγράμματα, εξασθενημένα χρώματα, ενώ παρατηρείται έντονη ενόχληση στην έκθεση στο ηλιακό φως και μειώνεται η ευχέρεια διαβάσματος. Σε έναν συγκεκριμένο τύπο καταρράκτη, τον πυρηνικό, μπορεί να παρατηρηθεί το παράδοξο φαινόμενο της «δεύτερης όρασης των ηλικιωμένων». Σε αυτή την περίπτωση, επειδή προκαλείται μυωπία, ένα άτομο που φορούσε προηγουμένως γυαλιά πρεσβυωπίας για το διάβασμα, μπορεί να αρχίσει να διαβάζει πλέον χωρίς αυτά, λόγω εξουδετέρωσης της πρεσβυωπίας κατά την εξέλιξη της πάθησης.
Έχει επηρεαστεί η ικανότητά σας να οδηγείτε με ασφάλεια τη νύχτα;
Συνήθη συμπτώματα της θόλωσης του φακού του ματιού είναι οπτικά φαινόμενα στη νυχτερινή οδήγηση, όπως φωτοστέφανα και ενοχλητικές λάμψεις γύρω από τα φώτα των απέναντι αυτοκινήτων. Όταν τέτοια φαινόμενα αρχίσουν να επηρεάζουν την ικανότητα οδήγησης, πόσο μάλλον όταν η όραση έχει μειωθεί αισθητά και στη διάρκεια της ημέρας, ο ασθενής επιβάλλεται να αφαιρέσει τον καταρράκτη του για την ασφάλεια του ίδιου αλλά και των άλλων.
Επηρεάζεται η συμμετοχή σε δραστηριότητες και σπορ;
Το θάμπωμα, οι λάμψεις ή αντανακλάσεις σε συνθήκες έντονου φωτός, η διαταραχή της διόφθαλμης αντίληψης του χώρου επηρεάζουν την απόδοση και την ικανότητα συμμετοχής σε χόμπι και αθλήματα.
Μπορεί ο καταρράκτης σας να αντιμετωπιστεί διαφορετικά;
Εάν ο ασθενής επιθυμεί να αναβάλλει το χειρουργείο, ενδεχομένως μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποια τρικ και βοηθήματα, όπως καλύτερο φωτισμό στο σπίτι, πολωτικά γυαλιά ηλίου με κατάλληλη διόρθωση της μυωπίας ή αστιγματισμού που έχει προκαλέσει ο καταρράκτης κά.
Βέβαια υπάρχουν και ορισμένες περιπτώσεις, όπου συντρέχουν λόγοι επίσπευσης της απόφασης για χειρουργείο. Τέτοιες συνυπάρχουσες οφθαλμολογικές οντότητες είναι πχ η δυστροφία Fuchs του ενδοθηλίου του κερατοειδούς, το φακομορφικό γλαύκωμα κλειστής γωνίας κά. Το κλειδί λοιπόν για τη σωστή απόφαση του χρόνου χειρουργείου είναι η ενδελεχής οφθαλμολογική εξέταση, σε συνδυασμό με τις επιθυμίες του ίδιου του ασθενούς. Είναι πολύ διαφορετική η υποκειμενική ενόχληση που δημιουργεί ο ίδιος βαθμός καταρράκτη στο κάθε άτομο, ανάλογα με τις απαιτήσεις της καθημερινότητάς του. Ο ασθενής με καταρράκτη λοιπόν, ανάλογα με τις ανάγκες του και τις υποδείξεις του οφθαλμιάτρου, θα αποφασίσει τον κατάλληλο χρόνο χειρουργείου, που θα εξασφαλίσει την ασφαλέστερη και βέλτιστη αποκατάσταση της όρασής του.
Μαρία Στουπάκη MD, FEBO
Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Απόφοιτος Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Ειδικευθείσα στο Οφθαλμιατρείο Αθηνών
Fellow of the European Board of Ophthalmology
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
