Τον βρήκαμε στο αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης «Κοραής» «χωμένο» στα ιστορικά βιβλία.
Κάθε Πάσχα και καλοκαίρι που έρχεται στη Χίο ο πανεπιστημιακός καθηγητής και ερευνητής της Ιστορίας μας Στέριος Φασουλάκης αφιερώνει τα πρωινά «στο σπίτι του», όπως αποκαλεί τη Βιβλιοθήκη. Αυτή την περίοδο ερευνά κάποιες λεπτομέρειες για τα έργα του Κοραή, αλλά παράλληλα προσπαθεί να αποκρυσταλλώσει την εικόνα της κατάστασης που βρέθηκε η Χίος μετά τις σφαγές του 1822. Ο Φιλοτεχνικός Όμιλος Χίου, μάλιστα, του είχε προτείνει να οργανώσει μια εκδήλωση με θέμα «τα νομικά προβλήματα που προέκυψαν μετά τις Σφαγές, όταν άρχισε να επιστρέφει ο κόσμος στο νησί», αλλά δεν επανήλθε και το θέμα έχει παγώσει, παρά το ότι ο Στέριος Φασουλάκης έχει τα απαιτούμενα στοιχεία.
«Από τη Σφαγή σώθηκαν κυρίως δύο κατηγορίες κατοίκων, αυτοί που έφυγαν στην Ελλάδα και αυτοί που εξισλαμίσθηκαν δια της βίας. Μετά το 1832 άρχισε η επιστροφή με πολύ αργό ρυθμό. Οι περιηγητές περιγράφουν ότι έως τότε ακόμη η Χώρα και τα χωριά ήταν γεμάτη διάσπαρτα πτώματα, τα κτίρια ήταν πυρπολημένα».
Ακολούθησε ο σεισμός του 1881, μέσα σε διάστημα μικρότερο του ενός αιώνα, το νησί γνώρισε δύο καταστροφές. «Από ανθρώπινο χέρι και από τη φύση δυστυχώς δεν σώθηκε αρχειακό υλικό για τα χρόνια που προηγήθηκαν, δεν έχουμε σαφή εικόνα. Σώθηκαν μόνο νοταριανοί κώδικες (συμβολαιογραφικές πράξεις) που ανήκαν σε ιδιώτες προ του 1822», λέει.
Υπάρχει πλούσιο υλικό στη Βιβλιοθήκη της Γένοβας, ένα μέρος του έχει εκδοθεί σε αρκετούς τόμους, αλλά δεν έχει αξιοποιηθεί.
«Μετά το 1839 αποφάσισαν οι Χιώτες να ξαναστήσουν την εκπαίδευση. Το 1840 άρχισε να λειτουργεί το Αρρένων με δύο τάξεις ως γυμνάσιον Χίου. Το 1862 ο Γεώργιος Σουρίας άρχισε να συντάσσει απολογισμό έργου χρονιάς και τον ακολούθησε ο Γεώργιος Ζολώτας, που οργάνωσε τα σχολεία και την εκπαίδευση», προσθέτει.
Κοινωνικά είχε παραμείνει ένα μέρος του Ιωνικού στοιχείου αλλά στη συνέχεια ο πληθυσμός εμπλουτίσθηκε με άλλα μέλη που ήλθαν κυρίως από Μικρά Ασία, Πελοπόννησο, Βοιωτία και Θεσσαλία, επειδή είδαν ότι μπορούσαν να καλύψουν το δημογραφικό κενό.
«Ακολούθησε και μια τρίτη καταστροφή των αρχείων την περίοδο της γερμανική κατοχής. Οι σελίδες των αρχείων της Βιβλιοθήκης έγιναν τσιγαρόχαρτα, γιατί ήταν από ψιλό χαρτί και ήταν δυνατή η χρήση τους για τσιγάρα, που τότε είχαν εκλείψει».
Τα προβλήματα Ως καλός οικοδεσπότης, αφού δηλώνει ότι η Βιβλιοθήκη είναι το σπίτι του, γνωρίζει καλά τα προβλήματα της και καλεί αυτούς που μπορούν να βοηθήσουν να λυθούν.
«Έχει μεγάλα προβλήματα οικονομικών πόρων, έλλειψης προσωπικού και χώρων, τα οποία δεν μπορεί να λύσει το κράτος με την σημερινή οικονομική κρίση. Πρέπει να προσληφθούν σπουδαγμένοι βιβλιοθηκονόμοι, να προστεθούν λειτουργικοί χώροι, αλλά μόνο οι ευαίσθητοι ευκατάστατοι Χιώτες ομογενείς χορηγοί μπορούν να βοηθήσουν, κανείς άλλος», τονίζει.
Το όνομα γρίφος
Στέριος Φασουλάκης. Το όνομα του δεν προέρχεται από το Στέργιος, Αστέριος, Σέργιος. Προέρχεται από το Στερεός, όπως συνήθιζαν αρκετοί γονείς να ονομάζουν τα υγιή νεογέννητα παιδιά μετά από ατυχείς γέννες. Η ευχή ήταν «να στεριώσει» και αρκετοί γονείς τους έδιναν αυτό το όνομα.
Ο Στέρεος Φασουλάκης γεννήθηκε το 1933 στους Βαβύλους και από τις εργασίες που έχει δημοσιεύσει αποκτήσαμε στέρεες γνώσεις για την ιστορία του νησιού μας.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.