«H Χίος αποτελεί το τέλειο παράδειγμα αστικής πόλωσης»

«Στο εξωτερικό τα αναπτυξιακά συνεδρία αποτελούν τους πυλώνες της περιφερειακής ανάπτυξης. Ας κάνουμε το ίδιο και στη Χίο».

«Υπάρχει καταγεγραμμένη δυναμική του κλάδου των τοπικών προϊόντων της Χίου που σχετίζονται με τρόφιμα και ποτά».

 «Η αστικοποίηση της Χίου μέσα στα επόμενα χρόνια θα ενταθεί αλλά είναι στο χέρι μας να την ανακόψουμε»

Το όνομά του ταυτίστηκε με την προσπάθεια του Πανεπιστημίου Αιγαίου να διοργανώσει το πρώτο αναπτυξιακό συνέδριο, τον προσεχή Οκτώβριο, τα αποτελέσματα του οποίου θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση των διεκδικήσεων της Χίου για την προγραμματική περίοδο 2021- 2027.

Από τη Χίο στα σκαλοπάτια του Πανεπιστημίου Αθηνών

• Γεννήθηκα στη Χίο τον Οκτώβριο του 1969. Η καταγωγή του πατέρα μου είναι από τα Κουρούνια και της μητέρας μου από τις Αμάδες. Οι δεσμοί αυτοί έχουν ενισχυθεί διότι και η γυναίκα μου είναι από το Βίκι. Με τη βόρεια Χίο πάντα είχαμε επαφές, αν και μεγάλωσα μέσα στην πόλη.
• Στη συνέχεια έφυγα για σπουδές στο Οικονομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών και ακολούθησαν μεταπτυχιακά στην περιφερειακή ανάπτυξη και διδακτορικό καθώς και η συνεργασία με το London School of Economics.
• Από το 2004 ακολούθησα ακαδημαϊκή πορεία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στο Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης όπου έμεινα μέχρι το 2015 και κατόπιν ήρθα στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Αιγαίου με το οποίο διατηρούσα επαφές και συνεργασίες από παλιά.
• 

Η ιδέα του επιστημονικού συνεδρίου

• Το Επιστημονικό Συνέδριο ήρθε μέσα από την Επιτροπή Διασύνδεσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου με την τοπική κοινωνία. Σε αυτή την επιτροπή προΐσταται ο εκάστοτε Κοσμήτορας. Μέσα από τις συναντήσεις, στις οποίες συμμετείχαν βασικοί οικονομικοί και κοινωνικοί φορείς της Χίου, προέκυψε η ιδέα για τη διοργάνωση ενός συνεδρίου προς την κατεύθυνση της στενότερης διασύνδεσης της επιστημονικής έρευνας με την τοπική αναπτυξιακή διαδικασία. Θεωρήσαμε ότι αυτά που είναι αυτονόητα στο εξωτερικό,  θα πρέπει να γίνουν και εδώ. Πρέπει να δημιουργηθεί ένας δίαυλος επικοινωνίας με τους οικονομικούς και κοινωνικούς εταίρους. Υπάρχουν σημαντικά ερευνητικά προγράμματα, υπάρχουν εργασίες, διατριβές και διδακτορικά όπου ένα μεγάλο μέρος εστιάζει σε ζητήματα όπως η επιχειρηματικότητα, η νησιωτικότητα, η τουριστική ανάπτυξη κλπ.

Μπούσουλας για το νέο ΕΣΠΑ

• Η συγκυρία που γίνεται αυτό το επιστημονικό συνέδριο είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή σε σχέση με τον αναπτυξιακό σχεδιασμό, γιατί έρχεται μία νέα προγραμματική περίοδος, δηλαδή το ΕΣΠΑ 2021 -2027. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος θα ξεκινήσει σε λίγο καιρό η διαδικασία διαμόρφωσης της περιφερειακής αναπτυξιακής στρατηγικής. Έτσι, το συνέδριο θα μπορούσε να θέσει τις βάσεις και τις κατευθύνσεις ώστε να διαμορφωθούν οι νέες διαστάσεις της τοπικής ανάπτυξης. Αυτή προσδοκούμε να είναι και η κυριότερη συνεισφορά αυτού του συνεδρίου στην τοπική κοινωνία.
• Μέσα από το συνέδριο προσπαθήσαμε να καλύψουμε όλες τις διαστάσεις της τοπικής ανάπτυξης θέτοντας διάφορες θεματικές ενότητες.  Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να προκύψουν στρατηγικές χωρικής και κλαδικής ανάπτυξης ως αντίβαρο της πόλωσης που υπάρχει γύρω από την πόλη. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αξιοποιηθούν όλοι οι κλάδοι που παρουσιάζει συγκριτικά πλεονεκτήματα μία περιοχή καθώς και όλες οι περιοχές οι οποίες μπορούν να αξιοποιήσουν τέτοιους κλάδους. Στη Χίο υπάρχει ο πόλος που λέγεται πόλη και υπάρχει και η περίμετρος η οποία συγκεντρώνει διαφορετικά αναπτυξιακά χαρακτηριστικά.

Οι συνέργειες είναι το όπλο των μικρών

• Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι το όπλο των μεγάλων επιχειρήσεων είναι η οικονομία κλίμακας και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι οι συνέργειες, αυτό δηλαδή που αποκαλούμε τοπικά παραγωγικά συστήματα και οικονομίες συγκέντρωσης στο μέτρο του δυνατού.

Η πόλη «καταπίνει» την ύπαιθρο

• Οι Γάλλοι λένε τη φράση: «Παρίσι και γαλλική έρημος». Αυτή η φράση ταιριάζει και σε τοπικό επίπεδο με την έννοια ότι έχουμε ένα μεγάλο αστικό κέντρο το οποίο έχει τάσεις διόγκωσης συγκεντρώνοντας 35.000 πληθυσμού και απομυζεί δυνατότητες και δραστηριότητες από την ενδοχώρα του νησιού. Είναι δεδομένο ότι δεν υπάρχει ένα αντίβαρο που να μπορεί να συγκεντρώσει κάποιες δραστηριότητες και να συγκρατήσει κάποιο πληθυσμό στα χωριά ώστε να ανακοπεί αυτή η αφαίμαξη που δημιουργείται.
• Η Χίος δεν έχει ούτε ένα ημιαστικό κέντρο, δηλαδή έναν άλλο οικισμό που να είναι μεγαλύτερος από 5.000 κατοίκους, που να μπορεί να αποτελέσει τη βάση για να συγκεντρωθούν εκεί κάποιες δραστηριότητες. Ακόμα και ο Βροντάδος, που έχει έναν ειδικό ρόλο, ανήκει πια στην πόλη και δεν μπορεί να λειτουργήσει αποκομμένα από αυτή. Η δυναμική του χώρου είναι τέτοια που είτε το θέλουμε, είτε όχι εκεί ωθούνται τα πράγματα. Δείτε την εικόνα της Χίου από το αεροπλάνο. Έχουμε μία ενιαία οικιστική ενότητα που έχει σαν βάση την πόλη και τριγύρω σε μεγάλη απόσταση διάσπαρτα χωριά.
• Ενδεχομένως σε μερικά χρόνια κάποιοι οικισμοί της Χίου να μην έχουν καθημερινή λειτουργία. Μέσα όμως από μία συντονισμένη στρατηγική να υπάρξουν κάποιες προωθητικές δραστηριότητες, που ίσως να μπορούν να στηρίξουν την ενδογενή ανάπτυξη. Κι εδώ πρέπει να δούμε ποιες είναι αυτές οι δραστηριότητες που θα λειτουργήσουν ως πυρήνες διασύνδεσης διαφόρων άλλων συμπληρωματικών δραστηριοτήτων.
• 

Βόρεια και νότια Χίος

• Η νότια Χίος ξέρουμε ότι έχει μία προωθητική δραστηριότητα που λέγεται μαστίχα. Η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο προωθώντας τη μεγαλύτερη δικτύωση διαφόρων άλλων δραστηριοτήτων που θα μπορούν να λειτουργούν συμπληρωματικά με βάση το κύριο αντικείμενο της. Κάποιες δραστηριότητες που έχουν σχέση με τον κλάδο των τροφίμων και των ποτών και τον αγροτουρισμό.
• Στη βόρεια Χίο θα πρέπει να δούμε ποια θα είναι η κεντρική δραστηριότητα και πως οι υπόλοιπες δραστηριότητες θα δικτυωθούν. Πως δηλαδή θα αναπτύξουν κοινές δράσεις, θα διαμορφώσουν συνέργειες και θα ρίξουν το κόστος παραγωγής μέσα από κοινούς πελάτες, κοινούς προμηθευτές, κοινά δίκτυα διανομής και κοινές πρώτες ύλες. Πριν από αυτό πρέπει να διαμορφωθούν οι δομές που σήμερα δεν υπάρχουν.
• 
• 

Άνοδος στον κλάδο των τοπικών προϊόντων

• Τα τελευταία χρόνια στη Χίο ο κλάδος των τροφίμων και των ποτών έχει μία ιδιαίτερη δυναμική. Αυτό μπορεί να το δει κανείς και στην πράξη βλέποντας επιχειρήσεις όπως ο Αριούσιος, το Κτήμα Κεφάλα, η ποτοποιία Στουπάκη. Η τάση δείχνει ότι στα τοπικά προϊόντα υπάρχει μία ιδιαίτερη δυναμική, καθώς υπάρχουν πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αυτές οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν να συνεργαστούν και να διαμορφώσουν ένα τοπικό παραγωγικό σύστημα μειώνοντας αντίστοιχα και το κόστος λειτουργίας τους.

Για πρώτη φορά όλοι μαζί

• Μία καινοτομία του συνεδρίου είναι ότι έχουμε φέρει κοντά όλους τους φορείς που εμπλέκονται στην τοπική αναπτυξιακή διαδικασία. Το Πανεπιστήμιο, το Επιμελητήριο, το ΤΕΕ, το Δήμο, την Περιφέρεια, τη Διαχειριστική Αρχή. Όλοι αυτοί θα καθίσουν σε ένα κοινό τραπέζι. Αυτό είναι ένα από τα βασικά βήματα για τη διαμόρφωση της συνοχής, της κοινής πολιτικής και των στόχων.
• Επιπλέον, παρά τη διστακτικότητα που υπήρχε στην αρχή, συμμετέχουν και εκπρόσωποι φορέων των δύο μεγάλων κομμάτων εξουσίας. Μέχρι τώρα έχουν δείξει θέληση για συνεργασία και αυτό είναι πρωτόγνωρο. Άρα μιλάμε για τοπική συναίνεση, κάτι που εμφανίζεται για πρώτη φορά.
• Ευελπιστούμε αυτός ο δίαυλος επικοινωνίας που ανοίγει να έχει μόνιμα χαρακτηριστικά, που θα μπορεί να λειτουργεί σε τακτική βάση ώστε να ανατροφοδοτούνται όλα όσα θα συζητηθούν στο συνέδριο και να αποκτήσουν μία πιο πρακτική διάσταση μέσα από πολιτικές παρεμβάσεις. Αυτή είναι και η διαφορά αυτού του συνεδρίου σε σχέση με όλα τα άλλα.

Η Χίος των επόμενων ετών και το στοίχημα

• Η Χίος τα επόμενα χρόνια θα ακολουθήσει την παγκόσμια και ευρωπαϊκή τάση. Αυτό σημαίνει ότι αναμένεται να ενταθεί η αστικοποίηση και αντίστοιχα η αποδυνάμωση της περιφέρειας. Σίγουρα δεν μπορούμε να προβλέψουμε την εικόνα της Χίου τα επόμενα 10 ή 20 χρόνια. Υπάρχουν οι τάσεις που δείχνουν κάποια φαινόμενα συγκέντρωσης μεγαλύτερα ή μικρότερα. Σε κάποιες περιπτώσεις, μέσα από συγκεκριμένες στρατηγικές, ίσως μπορέσουμε να ανακόψουμε αυτές τις τάσεις και να έχουμε διάχυση της ανάπτυξης από τον πόλο στην ευρύτερη περιφέρεια. Αυτό εξαρτάται βέβαια και από τις συγκυρίες και από τον αναπτυξιακό σχεδιασμό που θέτει κανείς.
•  

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.