Με αυτήν ακριβώς την ερώτηση απαντώ στον εαυτό μου όταν βλέπω το έργο των φιλόζωων εθελοντών που αφιερώνουν αν όχι ολόκληρη ένα σημαντικό μέρος της ζωής τους στην παροχή βοήθειας σε κάθε αδέσποτο ζώο. Η περίπτωση αυτή, της «Κιβωτού του Θοδωρή» αποδεικνύει τα μεγάλα κενά που έχουν δημιουργηθεί ως προς την διαχείριση του προβλήματος των αδέσποτων ζώων. Ο εθελοντισμός υπάρχει αλλά το να επαναπαύεται κανείς στο έργο τους και στην ανιδιοτελή προσφορά τους θα έλεγα ότι είναι λάθος.
Ο Γιώργος Χριστάκης είναι ένας από αυτούς που αρκετές φορές καλείται να φέρει εις πέρας αυτό το δύσκολο έργο. Ευτυχώς το δεξί του χέρι είναι η Πλουμή, που όπως εξηγεί, ο ένας συμπληρώνει τον άλλον στην διαχείριση των αδέσποτων ζώων.
Το πρόβλημα των αδέσποτων στη Χίο δεν είναι αθέατο απλά υπάρχουν λίγοι εθελοντές, με πολύ δύναμη -κυρίως ψυχική- που φροντίζουν για την εξάλειψη αυτού του προβλήματος.
Γιώργο πως προσδιορίζεται η «Κιβωτός του Θοδωρή»;
Η Κιβωτός του Θοδωρή, ιδρύθηκε ως σωματείο το 2014 και το όνομα το πήρε από τον ιδρυτή της, τον κ. Θοδωρή. Ωστόσο η παραμονή του στην Κιβωτό δεν ξεπέρασε τον ένα χρόνο και αποχώρησε για διάφορους λόγους και έτσι το όνομα της διατηρήθηκε κυρίως για λόγους τιμής ένεκεν. Έχει σημασία να διευκρινίσουμε ότι πρόκειται για ένα σωματείο και όχι για μια κερδοσκοπική επιχείρηση. Οι εθελοντές που την αποτελούν σε καμία περίπτωση δεν είναι υπάλληλοι και δεν αμείβονται για αυτό που κάνουν. Στην αρχή ο χώρος βρίσκονταν στο χωριό των Θυμιανών και πλέον έχει μετεγκατασταθεί σε περιοχή μακριά από τον αστικό ιστό.
Ο Γιώργος ξεκίνησε τον εθελοντισμό καταγγέλλοντας την κακοποίηση
Πως ξεκίνησες να είσαι ενεργό μέλος στο Σωματείο;
Πάντα είχα αυτή την ευαισθησία με τα ζώα. Στο Σωματείο μπήκα τυχαία και με είχε παραξενέψει το γεγονός ότι δεν είχα δει αρκετά αδέσποτα ζώα και αναρωτιόμουν ποιοι κρύβονται πίσω από όλο αυτό. Όλα ξεκίνησαν με έναν συγχωριανό μου που κακοποιούσε παθητικά το σκυλί του έχοντας το δεμένο συνέχεια. Τότε πήρα την απόφαση να επικοινωνήσω με κάποιον αρμόδιο ωστόσο τότε λανθασμένα με παρέπεμψαν στα φιλοζωικά σωματεία καθώς αρμόδια για αυτό είναι η αστυνομία.
Ποια ήταν η πρώτη σου εντύπωση;
Δεν θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη φορά που πήγα στον πρώτο χώρο της Κιβωτού στα Θυμιανά όπου είχα πραγματικά και καλές αλλά και κακές εντυπώσεις. Οι κακές ήταν ότι υπήρχαν πάρα πολλά αδέσποτα ζώα και με στεναχώρησε αυτό και κάπως έτσι ξεκίνησε το δικό μου ταξίδι μέχρι και σήμερα. Οι καλές εντυπώσεις φυσικά ήταν οι εικόνες των εθελοντριών που με τόσο αγάπη και ανιδιοτέλεια φρόντιζαν εκεί τον χώρο.
Το να μπει κανείς σε ένα σωματείο δεν σημαίνει ότι είναι απαραίτητα και ένας ενεργός εθελοντής.
Όλοι μας έχουμε ακούσει για το έργο σας καθώς αναλάβατε την προσωρινή φιλοξενία αδέσποτων ζώων. Πες μου λίγα λόγια για την συγκεκριμένη δράση.
Το 2016(2015-2016) η Κιβωτός διαχειρίστηκε το πρόβλημα των αδέσποτων ζώων… τότε οι περιπτώσεις εγκατάλειψης ζώων ήταν πολλές ( σε σημείο να βρίσκονται παρατημένα παραπάνω από 30 σκυλιά κάθε εβδομάδα).Τότε τα περισσότερα ζώα ήταν μικρόσωμα και τα κρατούσαμε στον χώρο μας στα Θυμιανά, μέχρι να βρεθεί ο νέος ιδιοκτήτης. Ωστόσο τα πράγματα άλλαξαν γιατί οι ιδιοκτήτες τα άφηναν επίτηδες σε εμάς και δεν τα πήραν ποτέ πίσω ή οι περισσότεροι τα εγκατέλειπαν έξω από τον χώρο χωρίς ποτέ να τιμωρηθούν αφού δεν μπορούσαμε να βρούμε ποιοι είναι .Από το 2015 έως το 2019 η Κιβωτός είχε σε ένα ποσοστό 95% επωμιστεί το βάρος της φιλοξενίας. Συγκεκριμένα όποιο ζώο δεν είχε καταφύγιο το φιλοξενούσαμε εμείς. Η τακτική αυτή αποδείχθηκε λάθος, γεγονός που αποδεικνύεται από την σημερινή εξέλιξη της κατάστασης. Εμείς κάναμε ένα έργο που δεν το κάνουν πολλά σωματεία και αυτό δεν εκτιμήθηκε ποτέ από τους αρμόδιους. Ο χώρος που έχουμε πλέον φιλοξενεί μόνο ενήλικα σκυλιά και όχι κουτάβια όπως παλαιότερα. Το μάξιμουμ που έχουμε φτάσει σε φιλοξενία είναι 150. Πριν από 3 χρόνια αναγκαστήκαμε να φύγουμε από τα Θυμιανά διότι αρκετός κόσμος άφηνε τα σκυλιά του έξω από το καταφύγιο θεωρώντας έτσι ότι τα βοηθάει.
Ο Γιώργος μου περιέγραψε τα αμέτρητα περιστατικά εγκατάλειψης ζώων στο καταφύγιο γεγονός που οδήγησε το Σωματείο να μετεγκατασταθεί.
Μπορείς να μου αναφέρεις μερικά περιστατικά εγκατάλειψης ζώων;
Υπάρχουν και μερικοί που έχουν ρίξει ζώα απ’εξω πετώντας τα μέσα και το συγκεκριμένο ζώο ήταν κρεμασμένο με το πόδι για ώρες μέχρι να πάμε με αποτέλεσμα να υποφέρει φρικτά Έχει τύχει ένας κύριος να δέσει το σκυλί απ’ εξω την στιγμή που ήμουν εγώ μέσα και να φύγει τρέχοντας. Έχει τύχει να δέσουν ένα θηλυκό σκυλί ακριβώς στο καταφύγιο και να γεννήσει εκείνη την στιγμή από το άγχος της εγκατάλειψης ή να παρατήσουν κούτες με κουτάβια παραμονή Χριστουγέννων.
Τι πρέπει να κάνει κανείς όταν αντικρίζει παθητική ή ενεργητική βία προς ένα ζώο;
Πρέπει να καλέσει επί τόπου την αστυνομία. Ο κόσμος σκέφτεται δειλά να κάνει καταγγελία αλλά πρέπει να πούμε ότι δεν κοστίζει κάτι. Πρόκειται για μια διαδικασία αυτεπάγγελτη κυρίως όμως επώνυμα καθώς ανώνυμα η αστυνομία θα πάει αλλά χρειάζονται μάρτυρες για το συμβάν. Σε περίπτωση εγκατάλειψης ζώου επίσης πρέπει να καλέσει κανείς την αστυνομία επώνυμα. Τα περισσότερα περιστατικά κακοποίησης ζώου αφορούν περιπτώσεις όπου τα σκυλιά είναι μονίμως δεμένα π.χ. σε μπαλκόνια ή ζουν σε κακές συνθήκες διαβίωσης. Πρέπει να καταλάβει ο κόσμος ότι πρώτα ενημερώνουμε την αστυνομία και μετά το όποιο σωματείο ή φιλοζωικό σύλλογο κυρίως για να τους καθοδηγήσουν για την διαδικασία και το νομικό πλαίσιο και όχι για να καταγγείλουν οι ίδιοι το συμβάν.
Η αστυνομία είναι υποχρεωμένη να επέμβει;
Ναι από τον νόμο, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για αυτό. Πρέπει η ίδια με αυτοψία να βρει τον ιδιοκτήτη, τους μάρτυρες και τις συνθήκες διαβίωσης του ζώου. Ο κόσμος νομίζει ότι η αστυνομία θα πάρει το σκυλί για παράδειγμα… Αυτό δεν μπορεί να το κάνει… Μόνο με άδεια από εισαγγελέα μπορεί να πάρει τον σκύλο από τον ιδιοκτήτη. Όταν βεβαιωθούν τα πρόστιμα με παρέμβαση εισαγγελέα ο Δήμος αναλαμβάνει το ζώο και όχι τα φιλοζωικά σωματεία. Η αστυνομία σε πολλές περιπτώσεις προσπαθεί σε πρώτο στάδιο να κάνει μερικές συστάσεις.
«Δεν μπορούμε οι εθελοντές να είμαστε οι αστυνόμοι των ζώων»
Πολλοί είναι οι πολίτες φοβούνται να κάνουν μια επώνυμη καταγγελία με τον φόβο ότι ο γείτονας π.χ. μπορεί να τον εκδικηθεί. Ωστόσο δεν μπορούμε εμείς οι εθελοντές να γίνουμε μάρτυρες στην θέση τους. Δεν επιτρέπεται κάποιος εθελοντής να κάνει τον αυτόπτη μάρτυρα για κάποιο περιστατικό που δεν ήταν παρόν. Ένας πολίτης και ένας εθελοντής είναι το ίδιο ακριβώς, δεν μας προστατεύει κάτι απέναντι στον νόμο.
Ποια περιστατικά δεν θα ξεχάσεις ως εθελοντής;
Τα περιστατικά είναι αναρίθμητα. Προσωπικά έχω κουραστεί πάρα πολύ τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Στο νησί ως εθελοντές έχουμε δεχθεί ύβρεις, απειλές και υπήρξαν απόπειρες σωματικής βλάβης. Θα σου περιγράψω ένα περιστατικό… είχαμε κληθεί να βοηθήσουμε ένα σκυλάκι για μια οικογένεια που απ’ ότι κατάλαβα δεν το ήθελε. Η Κιβωτός επενέβη με πολύ καλή διάθεση προς τους ιδιοκτήτες προκειμένου να το φιλοξενήσουμε. Εμείς κατορθώσαμε να βρούμε μια πάρα πολύ καλή οικογένεια στην Αθήνα. Ο γιός του ιδιοκτήτη έφερε το σκυλί στο κτηνιατρείο και ήρθε ο πατέρας του και μας απείλησε με μαχαίρι μέσα στο κτηνιατρείο για να πάρει πίσω το σκυλί. Εκεί τρομάξαμε πάρα πολύ όλοι.
«Το όνειρο μου να μην χρειάζεται να υπάρχει καταφύγιο ζώων»
Πως ακριβώς χαρακτηρίζεται ο χώρος σας;
Ο όρος καταφύγιο αδέσποτων ζώων δεν υπάρχει ουσιαστικά. Ο δικός μας χώρος είναι ένας χώρος προσωρινής διαμονής αδέσποτων ζώων. Στόχος μας δεν είναι η περισυλλογή και η μόνιμη διαμονή τους στον χώρο μας. Κάθε Δήμος κανονικά οφείλει να διαθέτει έναν χώρο προσωρινής διαμονής αδέσποτων ζώων όπως ορίζει η νομοθεσία.
Ο Δήμος αναζητά χώρο οι κάτοικοι των περιοχών απορρίπτουν το αίτημα
Γιατί δεν έχουμε χώρο προσωρινής διαμονής στον Δήμο Χίου;
Σε ολόκληρη την Ελλάδα είναι αρκετοί οι Δήμοι που δεν διαθέτουν χώρο προσωρινής διαμονής. Το θέμα είναι περίπλοκο κυρίως γιατί χρειάζεται να καθοριστεί ένας συγκεκριμένους χώρος. Επίσης πρέπει κάποιοι να αναλάβουν το έργο με αίσθημα ευθύνης. Πρέπει επίσης να υπάρχει πρόβλεψη για την φροντίδα των ζώων. Για εμένα είναι πολύ σημαντικό να βρεθεί επιτέλους ένας χώρος. Είχαμε κάνει κάποιες επαφές με τον Δήμο και μπορώ να πω ότι ο Δήμος επιδιώκει να βρει λύση. Το πρόβλημα είναι ότι αρκετοί είναι κάτοικοι που έχουν απορρίψει την περιοχή τους.
Υπάρχουν κάποιες προδιαγραφές που πρέπει να πληροί ένας χώρος;
Οι χώροι αυτοί οφείλουν να πληρούν αρκετές προδιαγραφές όπως για παράδειγμα να στεγάζεται εκεί το Δημοτικό Κτηνιατρείο, να υπάρχει βιολογικός, χώρος προαυλισμού των ζώων κτλ. Το κόστος όλων αυτών επίσης είναι αρκετά μεγάλο. Ο Δήμος έκανε μια προσέγγιση να μπει στο επιδοτούμενο πρόγραμμα Φιλόδημος ΙΙ και δυστυχώς από ότι έχω καταλάβει το πρόβλημα εντοπίζεται στον καθορισμό του χώρου.
Πως θα ήταν το νησί χωρίς εσάς και τον Φιλοζωικό Σύλλογο Χίου;
Τρομάζω να σκεφτώ πως θα ήταν το νησί χωρίς το σωματείο μας και τον Φιλοζωικό Σύλλογο Χίου. Ο Δήμος και γενικά η πολιτεία έχει επαναπαυτεί στην ιδέα ότι έχουμε αναλάβει ένα σημαντικό έργο, αυτό της φροντίδας των αδέσποτων ζώων. Ευτυχώς με τον Φιλοζωικό Σύλλογο Χίου έχουμε αρκετά καλή συνεργασία εάν όμως δεν υπήρχε αυτή η συνεργασία δυστυχώς σήμερα θα ήταν διαφορετική η εικόνα, πολύ χειρότερη…
Τι θα έλυνε οριστικά το πρόβλημα για εσένα Γιώργο;
Θα σου μιλήσω σαν Γιώργος και σαν εθελοντής. Σαν εθελοντής θα ήθελα να μην υπάρχει κανένα καταφύγιο. Το ιδανικό για εμένα θα ήταν η Κιβωτός να κλείσει σαν καταφύγιο. Ως Γιώργος πιστεύω το κυνοκομείο και το καταφύγιο δεν αποτελούν λύση. Πιστεύω ότι ακόμα και αν δημιουργηθούν όλα αυτά εάν ο κόσμος συνεχίσει να παρατάει τα ζώα του εκεί το πρόβλημα θα συνεχίσει να υπάρχει. Κανένα Κυνοκομείο δεν θα λύσει το σημαντικότερο πρόβλημα: την παιδεία των πολιτών. Η ρίζα του προβλήματος είναι η παιδεία, πρέπει να ενημερωθεί ο κόσμος και να ευαισθητοποιηθεί. Η Κιβωτός του Θοδωρή πλέον στρέφεται στο κομμάτι της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Η λύση σε καμία περίπτωση δεν είναι μόνο η περισυλλογή.
Η υιοθεσία είναι ευθύνη σωστά;
Ναι πολύ σωστά… Εγώ προτείνω τα παιδιά και οι πολίτες να γνωρίσουν από κοντά την προσπάθεια μας αλλά και την σημασία και το χρέος που έχουν να σέβονται τα ζώα. Η υιοθεσία ενός ζώου και όχι η αγορά είναι μια τεράστια ευθύνη. Θα σου πω ένα παράδειγμα, εγώ τόσα χρόνια έχω συμβάλλει στην προσπάθεια της Κιβωτού 7 χρόνια και δεν έχω υιοθετήσει σκύλο, γιατί ξέρω την ευθύνη.
Επειδή γνωρίζεις καλά το πρόβλημα τι προτείνεις;
Αίτημα δικό μου και πιστεύω και των εθελοντών είναι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς να συνεργαστούν προκειμένου να βρεθεί μια λύση για τα αδέσποτα στο νησί όχι μόνο βραχυπρόθεσμα αλλά κυρίως μακροπρόθεσμα. Τα προηγούμενα χρόνια η Χίος στη διαχείριση των αδέσποτων ζώων και γενικότερα η όλη κατάσταση με αυτό το θέμα ήταν τριτοκοσμική. Με έπαιρναν τηλέφωνο από Αθήνα και Θεσσαλονίκη και μου έλεγαν ότι δεν μπορεί η Χίος να έχει περισσότερα αδέσποτα από ολόκληρες πόλεις… Δεν μπορεί ένα νησί να έχει τόσα παρατημένα και κακοποιημένα ζώα.
Πρακτικά με ποιόν τρόπο μπορούν να περιοριστούν να αδέσποτα;
Πρακτικά έχει σημασία να δημιουργηθούν περισσότερα προγράμματα για στειρώσεις. Η στείρωση είναι το Α και το Ω για την επίλυση του προβλήματος. Εμείς θέλουμε να πραγματοποιούνται σταθερά στειρώσεις σε γάτες και σκύλους και οι ιδιοκτήτες να αναλάβουν την ευθύνη τους και να στειρώνουν τα ζώα τους. Όλα αυτά τα ζώα που έχουμε στο καταφύγιο δεν ήρθαν από τον ουρανό αλλά από γέννες δεσποζόμενων ζώων και αυτό πρέπει να καταλάβει επιτέλους ο κόσμος.
Κατανοεί ο κόσμος την σημασία των στειρώσεων;
Δεν είναι δυνατόν σε μια χώρα με παραπάνω από 2 εκ. ζώα να σκέφτεται να ζευγαρώσει το ζώο του εγωιστικά λόγω λανθασμένων αντιλήψεων π.χ. να κάνει πρώτα μια γέννα το σκυλί μου, θέλω έναν ίδιο απόγονο από το κατοικίδιο μου, είναι η φύση τους να γεννάνε και θα χαθεί η παραγωγικότητα ή δεν θέλω να χάσει το ζώο μου το χαρακτήρα του από την στείρωση.
Αναρωτήθηκε ποτέ κανείς που πάνε όλες αυτές οι γέννες των δεσποζομένων ζώων; Μα φυσικά και καταλήγουν στον δρόμο αφού δεν μπορούν να βρεθούν οικογένειες για όλα αυτά σκυλιά. Έχουμε στον χώρο μας σκυλιά ηλικίας 7-8 χρονών που ακόμα περιμένουν ένα σπίτι μέσα από ένα κλουβί και είναι αποτέλεσμα μιας τέτοιας κατάστασης αφού ήρθαν στα χέρια μας κουτάβια και ποτέ δεν στάθηκαν τυχερά.
Σήμερα στο χώρο προσωρινής διαμονής αδέσποτων ζώων που είναι ιδιωτικός και έχει αγοραστεί από το ίδιο το σωματείο πληρώνοντας δάνειο. Η όποια οικονομική στήριξη λαμβάνει είναι από τις δωρεές του κόσμου που τους ευχαριστεί θερμά η Κιβωτός και το τελευταίο διάστημα και από τον Δήμο σε κάποια βασικά της έξοδα. Η Πλουμή και ο Γιώργος φροντίζουν συνολικά 35 σκυλιά και όχι μόνο. Αίτημα τους είναι να συνεργαστούν αρμονικά όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς όπως είναι η πολιτική εξουσία, οι κτηνίατροι του νησιού και η αστυνομία σε συνεργασία πάντα με τα φιλοζωικά σωματεία.
Η Χίος ως νησί εκτός από πολιτισμό, έργα και ανάπτυξη αν το πιστέψει μπορεί να δώσει μια οριστική λύση. Προϋπόθεση; Η συνεργασία και οι συντονισμένες προσπάθειες. Γιατί κάθε αδέσποτο ή περιστατικό κακοποίησης ζώου μας κάνει λιγότερο περήφανους για το νησί.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.