Η υπερβολή και η μεγαλομανία τείνουν να γίνουν πάγια χαρακτηριστικά περιγραφής των στόχων του τόπου μας, την ίδια ώρα που τα προβλήματα ξεχειλίζουν παντού.
Σε όσα τραγελαφικά έχουμε δει τα τελευταία χρόνια, ας συμπληρωθεί πλέον και το αίτημα μας να εντάχθουν τα Μαστιχοχώρια ως αρχιτεκτονικό και παραδοσιακό σύμπλεγμα οικισμών στα Μνημεία Προστασίας της UNESCO, μετά από αίτημα που κατέθεσε η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, μετά από εισήγηση της Περιφερειακής Ενότητας Χίου.
Στη βάση αυτών των επιδιώξεων, που και θεμιτές είναι και για καλό σκοπό προφανώς γίνονται, θα πρέπει αναπόφευκτα να ανατρέξουμε στα όσα μέχρι σήμερα έχουμε διδαχθεί από αντίστοιχες και παρόμοιες περιπτώσεις.
Στη Χίο για παράδειγμα και μάλιστα από το 1990, μνημείο της UNESCO έχει ανακηρυχθεί και η Νέα Μονή, το γνωστό σε όλους μας μοναστήρι στην κεντρική Χίο με χρονολογία ανέγερσης το 1054 και με ψηφιδωτά που πραγματικά αποτελούν πολιτιστικό θησαυρό.
Φαντάζομαι ότι η αίγλη και η ιστορία του μοναστηριού δεν περίμενε την UNESCO για να επιβεβαιωθεί, αλλά προφανώς η περίληψη του μνημείου σε κάποιους παγκόσμιους καταλόγους και μπροσούρες, σε κάποια διαφημιστικά και τραπέζια διανοούμενων, ενδεχόμενα συνετέλεσαν στην μέχρι σήμερα λιγοστή επισκεψιμότητά του μοναστηριού.
Η UNESCO δεν είναι πανάκεια. Περισσότερο δε, δεν είναι φορέας που ασχολείται εμπεριστατωμένα και διεξοδικά με την προώθηση των μνημείων. Λειτουργεί αν το θέλετε περισσότερο ως «ομπρέλα» διανόησης και αναγνώρισης πολιτιστικού πλούτου, όμως ελάχιστα συνεισφέρει, κατά την άποψή μου, στην προώθηση, την ανάδειξη και την προσέλκυση επισκεπτών στα μνημεία όπου θέτει υπό την προστασία της. Το παράδειγμα της Νέας Μονής είναι ολοφάνερο. Χωρίς τις προσπάθειες της τοπικής κοινωνίας και της Εφορίας Βυζαντινών Μνημείων, το μνημείο πραγματικά θα είχε υποστεί σήμερα ανυπολόγιστη ζημιά. Χωρίς τις πιστώσεις του ΠΕΠ, των ευρωπαϊκών χρημάτων δηλαδή και την πρότασης για την ανάγκη συντήρησης της, η Νέα Μονή θα είχε δεδομένα άλλη εικόνα σήμερα.
Ειλικρινά, δεν είδα όσα χρόνια διήρκεσαν οι επισκευές συντήρησης κάποιον από την UNESCO να έρθει και να ενδιαφερθεί. Τουλάχιστον θα το είχαμε ακούσει. Ειλικρινά, δεν γνωρίζω πόσο συνέβαλε ο παγκόσμιος πολιτιστικός φορέας στην ανάδειξη του μοναστηριού που νομίζω ότι ακόμη και σήμερα δεν κατέχει τη θέση που του πρέπει ανάμεσα στα «must» σημεία επίσκεψης του νησιού.
Ειλικρινά λοιπόν δεν γνωρίζω ποιος φωστήρας επιδιώκει με παρόμοιο τρόπο να συμβεί κάτι αντίστοιχο και στα Μαστιχοχώρια. Άλλο οι Δελφοί, άλλο η Ακρόπολη, άλλο ο Μυστράς και άλλο η ξεχασμένη από όλους Νέα Μονή. Όλα τους είναι μνημεία της UNESCO.
Πραγματικά όμως και ίσως στερώ σε γνώσεις σε αυτό, θα ήθελα να μας πουν οι ίδιοι που σήμερα ζητούν την ένταξη των Mαστιχοχωρίων στην UNESCO, ποιες ήταν μέχρι σήμερα οι ενέργειες του πολιτιστικού φορέα στη Νέα Μονή μήπως και μας πείσουν στο τέλος.
Άποψή μου είναι ότι «προστάτη» τα μνημεία δεν χρειάζονται. Πόσο μάλλον όταν ο «προστάτης» είναι αρκετά επιλεκτικός για να του παραχωρείται εν λευκώ η περιοχή των Μαστιχοχωρίων και η μέχρι σήμερα παρουσία του ελάχιστη.
Η τοπική κοινωνία και προτάσεις φαντάζομαι ότι έχει και τη δυνατότητα να διεκδικήσει κάτι καλύτερο στο μέλλον για τα πολιτιστικά της μνημεία.
Αφήνω δε για το τέλος και την ενδόμυχη σκέψη μου ότι όλο και κάποιοι «πασπαρτού» του πολιτιστικό-καλλιτεχνικού τοπικού στερεώματος, που αδυνατούν να συμμαζευτούν στις πραγματικές τους αρμοδιότητες στην Περιφέρεια, επιδιώκουν την παραπάνω πρόταση, απλά και μόνο για να διευρύνουν το φάσμα γνωριμιών τους. Ότι δηλαδή έκαναν μέχρι σήμερα.
Γι’ αυτό μια δεύτερη ανάγνωση στην πρόταση που καταθέτει η Περιφέρεια νομίζω ότι είναι επιβεβλημένη.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.