Τη Δευτέρα 17 Ιουνίου του 1963 η εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» δημοσιεύει πρωτοσέλιδα τη θλιβερή είδηση του θανάτου του διευθυντή της «αδελφής», της έτερης εφημερίδας του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη «ΤΟ ΒΗΜΑ», Γεωργίου Συριώτη.
Εξέχουσα δημοσιογραφική μορφή, ένας ευρύτατα καλλιεργημένος και πνευματικός άνθρωπος, ο Γ. Συριώτης γεννιέται στον Πειραιά από Χιώτες γονείς το 1893, είναι εξάδελφος του αρχιτέκτονα Δημητρίου Πικιώνη και του λογοτέχνη Λάμπρου Πορφύρα. Τρεις προσωπικότητες που πέρα της συγγένειας είναι συνδεδεμένοι καθόλο το βίο τους.
Πρόκειται για τον πατέρα της Ευγενίας Συριώτη, μορφής εξίσου σημαντικής, όσον αφορά τα μουσικά πράγματα της χώρας μας, συνεργάτιδας του Μάνου Χατζιδάκι, αλλά και με διεθνείς συμμετοχές και συνεργασίες, η οποία ανάδειξε την ελληνικότητα της μουσικής μας και το ελληνικό τραγούδι διεθνώς.
Στενός συνεργάτης του Δημητρίου Λαμπράκη
Η εφημερίδα «Το Βήμα» κυκλοφορεί αμέσως μετά την Μικρασιατική Καταστροφή ως «Ελεύθερον Βήμα», με τα αντίστοιχα «Τα Νέα», ως «Αθηναϊκά Νέα». Από το 1930, ο ιδρυτής του ομώνυμου Δημοσιογραφικού Οργανισμού, Δημήτριος Λαμπράκης, ορίζει το 1930 ως διευθυντή του Βήματος τον στενό του συνεργάτη και φίλο του Γεώργιο Συριώτη.
Ο τελευταίος δεν είναι απλά ένας καλός δημοσιογράφος, ένας υποδειγματικός επαγγελματίας με ήθος μόνο, αλλά ένας βαθιά καλλιεργημένος και πνευματικός άνθρωπος.
Μετέχει στους υψηλότερους κύκλους διανόησης της ελληνικής πρωτεύουσας και συναναστρέφεται, μάλιστα σε καθημερινή βάση, διανοούμενους, στοχαστές, λογοτέχνες, επιστήμονες. Από νεαρή ηλικία στρέφει το ενδιαφέρον του προς τη δημοσιογραφία και εργάζεται ως ρεπόρτερ, συντάκτης και χρονογράφος, ακολούθως δε ως μόνιμος ανταποκριτής στο εξωτερικό. Ο αξέχαστος διευθυντής του «Βήματος», ως μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα, νέος, παρακολουθεί τα φιλολογικά ρεύματα της εποχής του και αποτελεί μαζί με τον εξάδελφό του Λάμπρο Πορφύρα, τον Σπύρο Μελά, τον Γ. Σακαλή, τον Γ. Αναγνωστόπουλο, τον Ν. Χατζάρα και άλλους τον πυρήνα μιας χρυσής πνευματικής εποχής.
Οι δημοσιεύσεις αποχαιρετισμού στα «Νέα»
Μεταξύ εκείνων που αποχαιρετούν το Συριώτη από τις στήλες των εφημερίδων του Δ.Ο.Λ. είναι ο δημοσιογράφος και πρώην πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ Μανώλης Μαθιουδάκης (1933-2024), με άρθρο του που φέρει τον τίτλο «Ο Γ. Συριώτης σαν λογοτέχνης» που δημοσιεύεται στα «Νέα» της 19ης Ιουνίου 1963:
«Ο Συριώτης, ο οποίος είχε αποβιώσει τα ξημερώματα της προτεραίας, Κυριακής 16ης Ιουνίου, άσκησε το δημοσιογραφικό επάγγελμα επί μισόν και πλέον αιώνα με υποδειγματικό κατά γενική ομολογία τρόπο. Ο Γεώργιος Συριώτης δεν ήταν μόνο ο πρύτανις της ελληνικής δημοσιογραφίας. Πάνω απ’ όλα, ήταν ένας πνευματικός άνθρωπος. Αγάπησε τα γράμματα και τα βοήθησε αθόρυβα, έτσι όπως αυτός νόμιζε. Σαν διευθυντής του «Βήματος» διέθεσε τις στήλες της εφημερίδας για την προβολή κάθε άξιας πνευματικής προσπάθειας. Εμπνευστής και δημιουργός του Ιδρύματος Παλαμά, πρωτοστάτησε ώστε να διαβιβασθούν σ’ αυτό όλα τα δικαιώματα των κληρονόμων του εθνικού μας ποιητού. Στη δεκαμελή επιτροπή του Ιδρύματος, ισόβιος πρόεδρος της οποίας είναι ο Γεώργιος Κατσίμπαλης, συμμετείχε και ο Γ. Συριώτης. Σκοπός του Ιδρύματος παραμένει πάντα η διάδοσις του έργου του Παλαμά. Σε λίγες μέρες θα εγκαινιασθή στην Αθήνα το «Μουσείο Κωστή Παλαμά», δημιούργημα και αυτό του Γ. Συριώτη».
Ο εκλεκτός Πειραιώτης λογοτέχνης και συνεργάτης των «Νέων» εκείνης της εποχής Χρήστος Λεβάντας, δίδει ένα μέτρο της αξίας του Γ. Συριώτη, γράφοντας: «Υπήρξε μια κορυφαία μορφή της λαμπράς πνευματικής πειραϊκής παραδόσεως. Έμεινε πάντα δεμένος μαζί της και σε κάθε περίπτωσι που αφορούσε τον πνευματικό Πειραιά έδειχνε το ξεχωριστό ενδιαφέρον του και αισθανόταν χαρά όταν οι περιπτώσεις αυτές επιμαρτυρούσαν την συνέχισι της παραδόσεως». (σ.σ. διατηρείται η ορθογραφία του πρωτοτύπου).
Ο λογοτέχνης Συριώτης και η σχέση με τον Παλαμά
Αναφέρει σε συνέντευξή της επακριβώς η Ευγενία Συριώτη για την καταγωγή της: «Ο πατέρας μου ήταν απ’ τη Χίο και η μάνα μου από το Μεσολόγγι. Ο Κωστής Παλαμάς ήταν θείος της μητέρας μου, αφού είχε παντρευτεί την αδερφή του παππού μου. Συγγενείς ήμασταν με τον Λάμπρο Πορφύρα, αφού αυτός, ο Πικιώνης και ο πατέρας μου ήταν τριών αδερφών παιδιά». Με την εξάλειψη και του τελευταίου απογόνου της οικογένειας του Παλαμά, όλο το αρχείο, η βιβλιοθήκη και τα προσωπικά αντικείμενα του ποιητή περιέρχονται μέσω της συζύγου του στο Γ. Συριώτη, ο οποίος και δρομολογεί το περιώνυμο «Μουσείο Κωστή Παλαμά», του οποίου είναι εμπνευστής και δημιουργός του.
Είναι και ο ίδιος λογοτέχνης, έστω κι αν το πέρασμά του από την λογοτεχνία είναι αθόρυβο, όπως αθόρυβος είναι κι ο ίδιος μέχρι την τελευταία του πνοή. Η σεμνότητα που τον διακρίνει τον κάνει να μην υπογράφει τα περισσότερα λογοτεχνικά του κείμενα. Ένα από αυτά είναι το περίφημο άρθρο του για το Σπύρο Μελά, που δημοσιεύεται στις 24 Ιανουαρίου 1931 στο τότε «Ελεύθερο Βήμα», μετά τον «Γέρο του Μοριά», που παρουσιάσθηκε από τις στήλες της ίδιας εφημερίδας. Το άρθρο αυτό με τον τίτλο «Ένας αναδημιουργός» συμπεριλαμβάνεται στο λεύκωμα που κυκλοφορεί τον Δεκέμβριο του 1954 ο «Ζήνων» για τα 50 χρόνια πνευματικής δραστηριότητας του γνωστού ακαδημαϊκού.
Γλωσσομαθέστατος, μεταφράζει σωρεία ποιημάτων από τα ιταλικά, κατά την περίοδο που βρίσκεται στην Ρώμη. Οι μεταφράσεις αυτές θεωρούνται από τις καλύτερες που έχουν γίνει ποτέ στην ελληνική γλώσσα.
Ο Γ. Φτέρης, στενός φίλος του Γ. Συριώτη, γράφει στο «Βήμα»: «Όσο για τον πνευματικό άνθρωπο, εκείνος δεν περιορίζεται στο δημοσιογράφο. Η δημοσιογραφική δράση του τον βοήθησε, φυσικά, καθώς ανεπτύχθη μέσα σ’ έναν πλατύτερο διεθνή ορίζοντα, με αποτέλεσμα να του διευρύνει τη γενική εμπειρία και να τον βάλει σε άμεση, σε δονούμενη επαφή με τόσες καταστάσεις που ενδιαφέρουν τη ζωή, το πνεύμα, όλη την ανθρώπινη υπόθεση».
Ο Πέτρος Χάρης, από τους εκλεκτούς συνεργάτες της έγκριτης λογοτεχνικής έκδοσης «Νέα Εστία» σκιαγραφεί το Συριώτη, αντί νεκρολογίας: «Ήταν ένας εξαίρετος συνάδελφος, ένας υποδειγματικά τίμιος άνθρωπος και αξιόλογος συγγραφέας. Το βιβλίο του για την Αμερική είναι από τα καλύτερα που γράφτηκαν για τον Νέο Κόσμο. Και Η δίκη του Oscar Wilde υπήρξε καρπός εξαντλητικών ερευνών στους άπειρους τόμους που έχουν γραφή για το συγκλονιστικό αυτό γεγονός. Η Νέα Εστία, τιμώντας την μνήμη του Γεωργίου Συριώτη, αφιερώνει στο ερχόμενο τεύχος της άρθρο γραμμένο από τον Πέτρο Γλέζο». Το σκιαγράφημα αυτό από τον Π. Χάρη δημοσιεύεται όταν ο Συριώτης νοσηλεύεται στο Νοσοκομείο, από το οποίο δεν θα βγει ποτέ.
Μια μεστή διαδρομή
Νεότατος, ο Γ. Συριώτης διατελεί ως ο χρονογράφος του «Χρόνου». Αργότερα είναι αρχισυντάκτης του πιο έγκυρου πνευματικού περιοδικού της εποχής, τα «Παναθήναια». Συγγράφει τρία έξοχα βιβλία, τα: «Η Αμερική χωρίς φαντασία», «Ερασιτεχνικαί απασχολήσεις» και «Μουσική». Το πρώτο από τα τρία αυτά βιβλία και η μετάφραση του δραματικού έργου του Σέριφ «Το τέλος του ταξιδιού», που παρουσιάζει για πρώτη φορά η «Ελευθέρα Σκηνή», χαρακτηρίζονται δείγματα σπάνιου συγγραφικού ταλέντου.
Τον επίλογο για τη θαυμάσια αυτή διαδρομή του θαυμάσιου αυτού ανθρώπου, τόσο στην ενημέρωση, όσο και στη λογοτεχνία, κλείνει ο Άγγελος Τερζάκης: «Ο Γεώργιος Συριώτης ήταν μια από τις ευγενέστερες μορφές της ελληνικής δημοσιογραφίας. Η αποχώρησή του από τη ζωή, η απουσία του θα γίνει αισθητή κατ’ αντίστροφο λόγο προς το σεμνό του, αθόρυβο ήθος. Όσοι είχαμε την τιμή να διατελέσουμε συνεργάτες του, θα τον νιώθουμε πάντοτε να παρίσταται και να λείπει. Στη φαινομενική τούτη αντίφαση περικλείνεται το ισχυρότερο αποτύπωμα που μπορεί ν’ αφήσει ένας άνθρωπος στο πέρασμά του από τη ζωή».
Πηγές:
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
