Μελετώντας την θλιβερή περίοδο για τον Ελληνισμό της Μικρασίας που έφτασε στην μεγάλη «Μικρασιατική Καταστροφή» θεωρήσαμε χρήσιμο να συλλέξουμε με χρονολογική σειρά τα βασικά συμβάντα της περιόδου 1914-1923, τα οποία και παρουσιάζουμε σήμερα με τούτη την παρέμβασή μας, (βάσει στοιχείων της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ» 2010 με τίτλο «Η Μικρασιατική καταστροφή 1922» Επιμέλεια Χριστίνας Κουλούρη).
ΕΤΟΣ 1914.
Μάιος –Σεπτέμβριος 1914. Γίνεται ο «πρώτος διωγμός». Τότε έρχονται στην Ελλάδα περίπου 130.000 Έλληνες ορθόδοξοι με μερικές χιλιάδες απ΄ αυτούς να καταφεύγουν και στη Χίο.
28/7/1914. Έναρξη Α΄ παγκοσμίου πολέμου με την Αυστροουγγαρία να επιτίθεται στη Σερβία.
12/11/1914. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία κηρύσσει τον πόλεμο τους Συμμάχους.
18- 20/2/1915. Ρήξη Ελ. Βενιζέλου –βασιλιά Κωνσταντίνου για τη συμμετοχή της Ελλάδας στις συμμαχικές πολεμικές επιχειρήσεις στα Δαρδανέλια. Δυστυχώς προκύπτει ο εθνικός διχασμός.
ΕΤΟΣ 1915.
24/2/1915. Πρωθυπουργός αναλαμβάνει ο αντίπαλος του Ελ. Βενιζέλου Δημ. Γούναρης.
Απρίλιος –Οκτώβριος 1915. Πραγματοποιείται η γενοκτονία των Αρμενίων από τους Τούρκους.
ΕΤΟΣ 1916.
26/9/1916. Σχηματίζεται προσωρινή κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη. (Το λεγόμενο «κίνημα Βενιζέλου».)
17/11/1916. Κορυφώνεται ο Εθνικός διχασμός με τα λεγόμενα «Νοεμβριανά».
14/6/1917. Η κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου εισάγει την Ελλάδα στον Α΄Παγκόσμιο πόλεμο στο πλευρό των Αγγλογάλλων συμμάχων της Αντάντ.
ΕΤΟΣ 1917.
Οκτώβριος 1917. Ξεσπάει η Οκτωβριανή Επανάσταση των Μπολσεβίκων στη Ρωσία.
ΕΤΟΣ 1918.
Άνοιξη 1918. Και η Χίος βάλλεται από Αυστροουγγρικά-Γερμανικά τηλεβόλα από τα απέναντι παράλια της Μικράς Ασίας. ( Από εφημερίδα της Χίου).
17/30 Οκτωβρίου 1918.Υπογραφή συνθήκης Μούδρου Λήμνου μεταξύ Αντάντ και οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Ελ. Βενιζέλος καταθέτει υπόμνημα Ελληνικών διεκδικήσεων. Πλησιάζει το τέλος Α΄Παγκοσμίου πολέμου. (Ξέσπασμα πανδημίας θανατηφόρας γρίπης.)
ΕΤΟΣ 1919.
18 /1/1919 Αρχίζει η Συνδιάσκεψη Ειρήνης στο Παρίσι. Από τον Δεκέμβριο του 1918 ο Ελ. Βενιζέλος κατέθεσε Υπόμνημα Ελληνικών διεκδικήσεων.
Φεβρουάριος-Μάρτιος 1919. Οι Σύμμαχοι ανοίγουν μέτωπο κατά των Μπολσεβίκων στην Ουκρανία. Συμμετέχει και Ελληνική στρατιωτική δύναμη στη Χερσώνα.
Μάιος 1919. Οι Πόντιοι ζητούν από τη συνδιάσκεψη Ειρήνης την δημιουργία Ανεξάρτητης Ποντιακής Δημοκρατίας. Αποβιβάζεται ο Ελληνικός Στρατός στη Σμύρνη και αρχίζει η επιστροφή των διωχθέντων Ελλήνων του 1914. Αναλαμβάνει ύπατος αρμοστής Σμύρνης ο Αριστείδης Στεργιάδης. Γίνεται απόβαση του Μουσταφά Κεμάλ στη Σαμψούντα του Πόντου.
Ιούνιος 1919. Με το Πρωτόκολλο της Αμάσειας, ο Κεμάλ διακηρύσσει την αντίσταση κατά των Συμμάχων. Τέλος του μηνός υπογράφεται η Συνθήκη των Βερσαλιών μεταξύ Συμμάχων και Γερμανίας. Τελειώνει ο Α΄Παγκόσμιος πόλεμος.
Ιούλιος 1919. Τοποθετείται Άγγλος διοικητής των Συμμαχικών δυνάμεων Μικράς Ασίας. Συστήνεται επιτροπή ανακρίσεων για να διερευνήσει τις αυθαιρεσίες του Ελληνικού Στρατού Σμύρνης μετά από Τουρκικές καταγγελίες. Γίνεται συνέδριο στο Ερζερούμ όπου ψηφίζεται η βασική αρχή ως Εθνικός όρκος «Η Τουρκία για τους Τούρκους».
Σεπτέμβριος 1919. Στο Συνέδριο της Σεβάστειας ξεκινά η πολιτική ζωή του Τουρκικού Έθνους.
27/11/1919. Με τη συνθήκη του Νεϊγύ η Βουλγαρία χάνει οριστικά την Δυτική Θράκη.
27/12/1919. Ο Κεμάλ εισέρχεται στην Άγκυρα θριαμβευτικά και εκεί στήνεται το κέντρο του Τουρκικού Κινήματος.
ΕΤΟΣ 1920.
Ιανουάριος 1920. Ο Μητροπολίτης Τραπεζούντας Χρύσανθος υπογράφει συμφωνία με τον Πρωθυπουργό της αρμενίας Χατισιάν, για την ίδρυση Ποντοαρμενικής Ομοσπονδίας.
15/2/1920. Γενικός διοικητής Στρατιάς Μικράς Ασίας ορίζεται ο αρχιστράτηγος Λ. Παρασκευόπουλος.
16/3/1920. Οι Σύμμαχοι (μαζί και με Ελληνικές δυνάμεις) καταλαμβάνουν την Κωνσταντινούπολη.
23/4/1920. Γίνεται η μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση της Άγκυρας.
25/6/1920. Ο Ελληνικός Στρατός καταλαμβάνει την Προύσα.
26/7/1920. Ελληνικά στρατεύματα καταλαμβάνουν την Ανδριανούπολη.
28/7--10/8/1920. Υπογράφεται η Συνθήκη των Σεβρών. Διαλύεται η Οθωμανική Αυτοκρατορία, η Ελλάδα παίρνει Δυτική και Ανατολική Θράκη, Τένεδο και Ίμβρο, τίθεται υπό Ελληνική διοίκηση η Σμύρνη προσωρινά με πρόβλεψη οριστικής απόφασης μετά πενταετία με διεξαγωγή δημοψηφίσματος.
30/7/1920. Γίνεται απόπειρα δολοφονίας του Ελ. Βενιζέλου.
31/7/1920. Δολοφονείται από φανατικούς Βενιζελικούς ο Ίων Δραγούμης.
1-14/11/1920. Ηττάται ο Ελ. Βενιζέλος στις εκλογές. Πρωθυπουργός αναλαμβάνει ο Δημ. Ράλλης.
5/11/1920. Παραιτείται ο αρχιστράτηγος Λ. Παρασκευόπουλος και τον διαδέχεται ο Αν. Παπούλιας.
5/12/1920. Γίνεται Δημοψήφισμα για την επάνοδο του βασιλιά Κωνσταντίνου.
ΕΤΟΣ 1921.
10/1/1921. Πρώτη νίκη του Τουρκικού Στρατού στη θέση Ινονού.
3-16/3/1921. Υπογράφεται Τουρκοσοβιετικό Σύμφωνο Φιλίας.
15 /3/1921. Ο Ελληνικός Στρατός καταλαμβάνει το Αφιόν Καραχισάρ.
29/5/1921. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος πάει στη Σμύρνη και αναλαμβάνει αρχηγός του Ελληνικού Στρατού.
16/6/1921. Η Εθνοσυνέλευση της Άγκυρας αποφασίζει τον εκτοπισμό των Ελλήνων του Πόντου.
21/6/1921. Το Εσχί Σεχίρ καταλαμβάνεται από τον Ελληνικό στρατό.
15/7/1921. Το Ελληνικό πολεμικό Συμβούλιο συνέρχεται στην Κιουτάχεια και αποφασίζει προέλαση προς την Άγκυρα.
10-29 /8/1921. Γίνεται η μάχη του Σαγγάριου ποταμού όπου ηττάται ο Ελληνικός στρατός.
Οκτώβριος 1921. Ιδρύεται στη Σμύρνη η Μικρασιατική Άμυνα, ώστε να προχωρήσει η αυτονόμηση της περιοχής της Ιωνίας.
7-20/10/1921. Ο Κεμάλ συμφωνεί με τους Γάλλους στην Άγκυρα να γίνει αποχώρηση του Γαλλικού στρατού από την Κιλικία.
ΕΤΟΣ 1922.
9-22/13-26 /3/1922. Γίνεται διασυμμαχική σύσκεψη στο Παρίσι με στόχο ανακωχή στο μέτωπο της Μικρασίας.
9-22/5/1922. Αναλαμβάνει η κυβέρνηση Πρωτοπαπαδάκη και την επομένη ορίζεται αρχιστράτηγος Σμύρνης ο Γ. Χαντζηανέστης.
20/6/1922. Δίκη Λαμίας. Καταδικάζεται ο Αλ. Παπαναστασίου και οι συνεργάτες για το «Δημοκρατικό μανιφέστο».
16/7/1922. Η Ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να αποτρέψει το προσφυγικό κύμα από την Μ. Ασία φέρει τον «Νόμο των διαβατηρίων».
18-31/7/1922. Ο Αριστείδης Στεργιάδης κηρύσσει την αυτονομία της Ιωνίας.
13-26 /8/1922. Τουρκική επίθεση στο Αφιόν Καραχισάρ οδηγεί σε κατάρρευση τον Ελληνικό στρατό.
27/8-9/9/1922. Ο Τουρκικός στρατός μπαίνει στη Σμύρνη. Την επόμενη μέρα θανατώνεται ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος.
31/8-13/9/1922. Φωτιές αρχίζουν από την Αρμενική συνοικία και επεκτείνονται σε ολόκληρη την Σμύρνη. Εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες τρέχουν αλλόφρονες στο λιμάνι για να εγκαταλείψουν την πόλη τους και να σωθούν. Οι συνθήκες είναι δραματικές κ;ι αδύνατο να περιγραφούν.
Σεπτέμβριος 1922. Εκδηλώνεται κίνημα του στρατού και του στόλου (από Χίο) υπό του Νικολάου Πλαστήρα μετά των Στ. Γονατά και Δ. Φωκά. Παραιτείται ο βασιλιάς Κωνσταντίνος.
28/9-11/10/1922. Υπογράφεται η ανακωχή Μουδανιών. Ο Ελληνικός στρατός αποχωρεί από την Ανατολική Θράκη. Φεύγουν και μαζί του ως διακόσιες χιλιάδες πρόσφυγες.
Νοέμβριος 1922. Γίνεται η δίκη των έξι. Καταδικάζονται σε θάνατο με εκτέλεση οι Γούναρης, Πρωτοπαπαδάκης, Στράτος, Μπαλτατζής, Θεοτόκης και Χατζηανέστης. Όλοι κρίνονται υπεύθυνοι-προδότες για την Μικρασιατική τραγωδία.
ΕΤΟΣ 1923.
24/7/1923. Υπογράφεται η Συνθήκη της Λωζάνης. Η Ανατολική θράκη, Ίμβρος, Τένεδος, και Ιωνία (Σμύρνη και περίχωρα) παραχωρούνται στην Τουρκία. Συμφωνία υπάρχει και για υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας.
Σεπτέμβριος 1923. Συστήνεται η Επιτροπή Αποκατάστασης των προσφύγων.
29/10/1923. Ο Κεμάλ αναλαμβάνει ως πρώτος πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Από εκεί και κάτω η Ιστορία φυσικά συνεχίζεται….
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
