Το πρωί της 21ης Δεκεμβρίου 1912 ο Ζιχνή Μπέης υπέγραψε το πρωτόκολλο παράδοσης που είχε συνταχθεί στις 5 η ώρα το πρωί της ίδιας μέρας. Ο Ζιχνή είχε κατεβεί από την προηγουμένη το βράδυ- μεσάνυχτα σχεδόν - στις Καρυές, μαζί με τη συνοδεία του, 50 στρατιώτες. Ο πόλεμος είχε τελειώσει!.
Η Χίος είναι ελεύθερη!!
Η Χίος, η δημοκρατική της Αθηναϊκής συμμαχίας,
Η Χίος, η αρχόντισσα των Βυζαντινών χρόνων,
Η Χίος, η καθαγιασμένη από χορεία Αγίων και μαρτύρων,
Η Χίος γιορτάζει !!
Η τελική επίθεση είχε οριστεί για την 20η Δεκεμβρίου και πραγματοποιήθηκε κατά των τμημάτων των Τούρκων που βρισκόταν στο Αίπος, στους Αγίους Πατέρες, στα Αυγώνυμα και στο Πυτιός. Και τούτο διότι οι διαπραγματεύσεις για παράδοση που έγιναν την 18η αλλά και την 19η Δεκεμβρίου, μεταξύ του λοχαγού Ι. Βερνάρδου και του ταγματάρχη Χουσεΐν Λουφτή, είχαν καταλήξει σε αδιέξοδο.
Ο συνταγματάρχης Ζιχνή Μπέης, διοικητής του 18ου συντάγματος του Οθωμανικού στρατού, αξιωματικός αρτιωτάτης μορφώσεως και ικανότατος, είχε έλθει στη Χίο προ έτους και είχε οχυρώσει το Νησί με ισχυρά αμυντικά έργα.
Ενώ μετά την κατάληψη όλων των κατοικημένων περιοχών του νησιού και την στενή πολιορκία των Τούρκων από το Ελληνικό εκστρατευτικό σώμα, ουδεμία ελπίς σωτηρίας για τον ίδιον υπήρχε, παρά μόνο αιματοχυσία, ο Ζιχνή δεν άκουσε ούτε τις υποδείξεις των γνωστών του Οθωμανών προκρίτων του Νησιού οι οποίοι του έστειλαν αντιπροσωπεία, μέχρι εδώ στις Καρυές, μετά από σχετική άδεια από τους δικούς μας προκειμένου να τους επιτραπεί να διέλθουν τις γραμμές τους. Συνέχιζε τον αγώνα από τις αμυντικές του θέσεις στο Αίπος, στο Προβάτειο και στα υψώματα του Πυτιούς.
Αρχηγός του εκστρατευτικού σώματος για την Χίο, ο συνταγματάρχης Νικόλαος Δελαγραμμάτικας. Ο υπασπιστής του λοχαγός Πέτρος Καρακασσώνης κατέγραψε εκατοντάδες σελίδες με τα χρονικά των ηρωικών εκείνων ημερών του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου του 1912
Διότι, θα πρέπει να αναλογιστούμε πόσο αίμα και πόσο πόνο είχαν αυτές οι σαράντα ημέρες, πέραν από τις χαρές και τις κωδωνοκρουσίες που ακούστηκαν, από το πρωί της 11ης Νοεμβρίου. Η απόβαση στο Κοντάρι δεν ήταν παρέλαση! Ήταν μάχη!
Πόσοι από εμάς έχουν ανέβει το Αίπος με τα πόδια; Εδώ στις Καρυές; Τρέχοντας ίσως; Με οπλισμό και ανάμεσα στα βράχια; Με τον Τούρκο να βαράει από πάνω; Ο Αγώνας λοιπόν αυτός δεν ήταν πανηγύρι! Είχε πόνο, αίμα, φόβο, θάνατο αλλά και πολύ ηρωισμό. Από το στράτευμα, και από τους κατοίκους. Είναι γνωστές οι ενέργειες και η ουσιώδης πολύπλευρη προσφορά των Καρούσων στον πόλεμο αυτόν. Και μαζί τους και οι καλόγεροι των γύρω μοναστηριών οι οποίοι πηγαινόφερναν κάποια μηνύματα στους επικεφαλής.
Είχε προηγηθεί πριν από έναν μήνα περίπου, την 12 Νοεμβρίου, η επίθεση κατά των Καρυών. Στην επίθεση αυτή έπεσαν υπέρ Πατρίδος 6 στρατιώτες: Ηλίας Παρασκευάς από την Κόρινθο, Ανδρέας Λελουδάκης από την Αίγινα, Ανδρέας Κακαβάς από το Αίγιο, Μιχαήλ Μανωλάκης από τον Πόρο, Ανδρέας Μηραλιώτης από το Αίγιο και Σπυρίδων Πιπιλής από τα Μέγαρα. Τιμή και δόξα τους πρέπει.
Ακολούθησαν οι μάχες για την κατάληψη της Κακιάς Ράχης, των Αγίων Πατέρων και των Αυγωνύμων.
Η οχύρωση του εχθρού στην κορυφογραμμή των υψωμάτων πάνω από τις Καρυές και στο Προβάτιο όρος των Αγίων Πατέρων, εξοπλισμένο με ισχυρά πολυβόλα καθιστούσε τις μάχες αμφίρροπες και την κατάληψη δυσχερή. Ο ηρωισμός όμως όλων υπό τας διαταγάς του ταγματάρχη Αθανασίου Ζέρβα, διοικητού του 3ου τάγματος, έφερε, με τις ολιγότερες δυνατές απώλειες, το ποθούμενο αποτέλεσμα.
Τα ιστορικά στοιχεία του απελευθερωτικού αγώνα της Χίου, όλων των ημερών, είναι καταγεγραμμένα με κάθε λεπτομέρεια. Ας δούμε δύο μόνο ενδιαφέροντα περιστατικά των τελευταίων ημερών αυτού του αγώνα, ως χρονογραφήματα που συνέβησαν σ΄ αυτό το χωριό, στο οποίο σήμερα τιμούμε την ιστορική στιγμή της υπογραφής του πρωτοκόλλου παράδοσης του κατακτητή:
Ο Ιγνάτιος Παΐδας από την ενορία της Αγίας Άννας Καπέλας, καλόγερος στο μοναστήρι του Αγίου Μάρκου, ο οποίος έδρασε με περίσσιο θάρρος ως πληροφοριοδότης όλες τις ημέρες του απελευθερωτικού αγώνα, εξιστόρησε στον αρχιμανδρίτη Διονύσιο Κολόμβο πολλές «κατασκοπευτικές» του ιστορίες και εκείνος τις κατέγραψε. Διαβάζουμε ένα περιστατικό από αυτό το βιβλίο του: «Επήγεν ο Ιγνάτιος εκείνο το εσπέρας εις τας Καρυάς, μετά την δωδεκάτην δια περισσοτέραν ασφάλειαν, εις του Νικολάου Δρίζου. Κτυπάει την θύραν, τίποτα…Ήτον μέσα με την συμβίαν του, την Μαρούκα, αλλά…Κάμνει τον σταυρόν του και προχωρεί μέσα εις το χωρίον και έρχεται εις την οικίαν του ιερέως Σταματίου Δρίζου. Και εκεί τίποτα… Απέναντι ανοίγει μία θύρα. Ήτον ο Βασίλειος Ι. Μαρής. Κάτι τις είπανε. Τον συνοδεύει με ένα όπλο γκρά στην πρώτη φυλακήν έξωθεν του καφενείου. «αλτ, ποιοι;», «Πολίτες καλοί – Ιγνάτιος». Έδωσε το σημείωμα και επέστρεψε από το κάτω μονοπάτι»
Επίσης, ο λοχίας Τζον Βορρές από την Θεσσαλονίκη εξιστορεί στα απομνημονεύματά του, τα οποία φυλάσσονται στο μουσείο Βορρέ, μεταξύ άλλων, το παρακάτω, ιδιαίτερα λυρικό περιστατικό, από τις τελευταίες ημέρες του πολέμου: «Προχωρούσε η διμοιρία μου, όπως κάναμε κάθε ημέρα την τελευταία εβδομάδα, σε ακροβολισμό με το όπλο στο χέρι. Περνώντας από τα τελευταία σπίτια του χωριού (νομίζω λέγεται Καρυά) μου φώναξε μια γριούλα που ήταν εκεί στο χωράφι της και μου λέει: κύριε αξιωματικέ μη μου χτυπήσεις τις πέρδικές μου! Πες το και στους άλλους!. Έρχομαι κάθε πρωί και τις ταΐζω. Είναι η συντροφιά μου!
Αγαπητοί,
Σε ένα άρθρο της εφημερίδος ¨Παγχιακή’ των πρώτων ημερών της απελευθέρωσης με τίτλο «Δεν είναι όνειρο», διαβάζουμε: «Και όμως δεν ονειρευόμεθα. Από του αετώματος του διοικητηρίου και από του κωδωνοστασίου της Μητροπόλεως κυματίζει η κυανόλευκος. Προ του λιμένος ημών ορμούσι πλοία πολεμικά, μεταφέροντα την ελευθερίαν μετά της μητρικής χαράς και την δύναμιν των όπλων…. Δεν ονειρευόμεθα λοιπόν και ευρισκόμεθα εν εγρηγόρσι, ελεύθεροι πράγματι. Αλλά, η ελευθερία, η κτηθείσα, δέον να διατηρηθεί, ίνα καταστεί λυσιτελής».
Αγαπητοί,
Επειδή «το ελεύθερον, το εύψυχον» πρέπει να διατηρήσουμε την ελευθερία της σκέψης και της λογικής. Είναι αναγκαίο! Διαφορετικά μένουμε εγκλωβισμένοι σε υπολογισμούς κοινωνικής υποτέλειας. Στην ελεύθερη αλλά και στην σκλαβωμένη Ελλάδα εκεί όπου υπήρχε καλή εκπαίδευση και σωστή Παιδεία, με στόχους διδαχής αρχών, εκεί υπήρξε και οικονομική πρόοδος. Εκεί, όπου το γνωστικό, αλλά κυρίως το πνευματικό υπόβαθρο, ήταν στέρεο.
Για να ζούμε και να είμαστε πραγματικά ελεύθεροι,
Αντάξιοι των κόπων και των θυσιών των παππούδων μας,
Αντάξιοι της ιστορικής γης που έχουμε για Πατρίδα και που αυτούς τους προγόνους έχει δεχθεί στα σπλάχνα της.
Πάντα έτοιμοι για το προσωπικό καθημερινό καθήκον. Πάντα πρόθυμοι για την προσφορά του κάτι επί πλέον. Πάντα δυνατοί. Πάντα αισιόδοξοι.
Διότι «Οι καιροί ου μενετοί».
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
