Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού και προτάσεις αντιμετώπισης

Το φαινόµενο του σχολικού εκφοβισµού δεν είναι καινούργιο. Ακόµα και σε λογοτεχνικά κείµενα συναντάµε περιγραφές παιδιών, τα οποία παρενοχλούνταν από τους συµµαθητές τους. Επίσης, πολλοί είναι οι ενήλικοι που αναφέρουν ότι είχαν πέσει θύµατα του σχολικού εκφοβισµού όταν φοιτούσαν στο σχολείο.

Θεωρείται ότι ένας µαθητής θυµατοποιείται όταν ένας άλλος µαθητής ή µία οµάδα µαθητών:

Του λένε άσχηµα και δυσάρεστα λόγια και τον κοροϊδεύουν ή τον αποκαλούν µε κακόβουλα ονόµατα που τον πληγώνουν , Τον αγνοούν παντελώς ή τον αποκλείουν από την οµάδα των φίλων και επίτηδες τον αποκλείουν από τα δρώµενα , Τον χτυπούν, κλοτσούν, παραµερίζουν ή τον απειλούν , Λένε ψέµατα ή διαδίδουν ψευδείς φήµες γι’ αυτόν ή του στέλνουν κακόβουλα σηµειώµατα και προσπαθούν να κάνουν τους υπόλοιπους µαθητές να  τον αντιπαθήσουν  και άλλα παρόµοια.

Ο εκφοβισµός µπορεί να εκδηλωθεί µε ποικίλους τρόπους. Ο άµεσος εκφοβισµός εκδηλώνεται κυρίως σωµατικά και λεκτικά και  ο έµµεσος εκφοβισµός ,ο οποίος εκδηλώνεται µε προµελετηµένες πράξεις που έχουν αρνητικές επιπτώσεις.Επιπλέον, µία νέα µορφή εκφοβισµού είναι  ο ηλεκτρονικός ή τεχνολογικός εκφοβισµός ,ο οποίος εκδηλώνεται διαδίδοντας φήµες και κάνοντας κακόβουλα σχόλια για κάποιον µέσω κινητού τηλεφώνου, µέσω γραπτών µηνυµάτων,  και σε ιστοσελίδες κοινωνικής πρόσβασης.

Οι αιτίες, µπορεί να προέρχονται είτε από το χώρο της οικογένειας, είτε από το χώρο του σχολείου. Βέβαια, πιο σπάνια οι αιτίες και οι αφορµές για την εµφάνιση περιστατικών εκφοβισµού, προέρχονται από τις παρέες των συνοµηλίκων. Επίσης στις µέρες µας, όλο και περισσότεροι νέοι αλλά και παιδιά µικρής ηλικίας επηρεάζονται από τα Μέσα Μαζικής Ενηµέρωσης και πράττουν ό,τι βλέπουν στη τηλεόραση .

Οι απόψεις και οι στάσεις των παιδαγωγών για το φαινόµενο του εκφοβισµού έχουν πολύ µεγάλη σηµασία, διότι οι παιδαγωγοί είναι αυτοί που µπορούν να αντιµετωπίσουν το φαινόµενο του εκφοβισµού στα σχολεία και να το περιορίσουν αισθητά. Οπότε, γίνεται κατανοητό ότι η δική τους συµβολή είναι απαραίτητη. Αν όµως οι ίδιοι είναι αρνητικοί και δεν θέλουν να πάρουν θέση, τότε δεν θα υπάρξει κανένα απολύτως αποτέλεσµα και ο εκφοβισµός µεταξύ των παιδιών θα είναι ένα καθηµερινό φαινόµενο στα σχολεία.

Οι γονείς και τα παιδιά έχουν µία ξεχωριστή σχέση. Οι γονείς είναι αυτοί που τα παιδιά εµπιστεύονται ό,τι τους βασανίζει, που είναι δίπλα τους ό,τι και αν συµβεί, που περνάνε µαζί τις περισσότερες ώρες τις ηµέρας και αυτοί που τα φροντίζουν καθηµερινά. Η συµπεριφορά των γονιών, επηρεάζει άµεσα τη συµπεριφορά των παιδιών. Για το λόγο αυτό, η επιθετικότητα των γονιών είναι πιθανό να συµβάλλει στο να γίνουν τα ίδια τα παιδιά επιθετικά.

Προκειµένου να µειωθούν τα περιστατικά εκφοβισµού, θα πρέπει να ληφθούν µέτρα και από τη πλευρά της οικογένειας αλλά και από τη πλευρά του σχολείου συγχρόνως. Συγκεκριµένα, θα πρέπει να ληφθούν µέτρα από την οικογένεια του θύµατος και από την οικογένεια του δράστη αλλά και από το σχολείο διότι µε αυτό τον τρόπο θα καταφέρουµε να έχουµε τα επιθυµητά αποτελέσµατα.

 Πρώτα από όλα, οι γονείς ενός θύµατος θα πρέπει να µιλήσουν στο παιδί τους. Αυτό το βήµα είναι το σηµαντικότερο, διότι το παιδί έχει την ανάγκη να αποκαλύψει σε κάποιον τις δύσκολες καταστάσεις που βιώνει και που τον βασανίζουν. Αν οι γονείς αντιληφθούν ότι το παιδί τους έχει πέσει θύµα εκφοβισµού, θα πρέπει να το βοηθήσουν ώστε να ξεφύγει από αυτή τη κατάσταση. Αυτό θα γίνει ενδυναµώνοντας την αυτοεκτίµηση του παιδιού. Επίσης, οι γονείς µπορούν να ενθαρρύνουν το παιδί τους να πλησιάσει και να κάνει παρέα µε έναν ήρεµο και φιλικό συµµαθητή του. Τις περισσότερες φορές, όταν οι γονείς αντιλαµβάνονται ότι το παιδί τους έπεσε θύµα εκφοβισµού, γίνονται υπερπροστατευτικοί στη προσπάθειά τους να προστατεύσουν το παιδί τους. Αυτό όµως ενδέχεται να έχει ανεπιθύµητες αρνητικές συνέπειες στο µέλλον. Το πιο σηµαντικό όµως από όλα, είναι οι γονείς να έχουν ενσυναίσθηση. Αυτό σηµαίνει ότι θα πρέπει να µπαίνουν στη θέση των παιδιών τους.

Oι γονείς του θύτη θα πρέπει να µεταφέρουν στα παιδιά τους τις απόψεις τους για το φαινόµενο του εκφοβισµού. Θα πρέπει λοιπόν, να τους πούνε ότι ο εκφοβισµός είναι κάτι πολύ σοβαρό και ότι δεν θέλουν να δουν το παιδί τους να συµµετέχει σε περιστατικά εκφοβισµού. Το να γνωρίζουν τα παιδιά ότι οι γονείς τουs είναι κατά του εκφοβισµού, είναι πολύ σηµαντικό. είναι ευρέως γνωστό ότι οι γονείς αποτελούν πρότυπο συµπεριφοράς για τα παιδιά τους. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει πρώτα οι ίδιοι οι γονείς να συµπεριφέρονται µε σεβασµό προς τους συνανθρώπους τους.Επιπλέον, ο εκφοβισµός συµβαίνει συνήθως όταν οι ενήλικοι δεν είναι παρόντες ή δεν γνωρίζουν τι κάνουν τα παιδιά τους. Για το λόγο αυτό, οι γονείς θα πρέπει να έχουν γνώση σχετικά µε τη συµπεριφορά των παιδιών τους όταν αυτοί δεν είναι παρόντες για να µπορούν να τα παρατηρήσουν, όπως για παράδειγµα να γνωρίζουν πως συµπεριφέρεται το παιδί τους στο σχολείο. Επίσης, θα πρέπει να προσπαθούν να γνωρίσουν τους φίλους των παιδιών τους αλλά να παρατηρήσουν και τις σχέσεις που έχουν τα παιδιά τους µε αυτούς.

Το σχολείο θα πρέπει να οργανώνει συχνά σχολικές ηµερίδες που θα αφορούν το θέµα του εκφοβισµού. Σε αυτές τις ηµερίδες είναι καλό εκτός από τον διευθυντή, τους εκπαιδευτικούς του σχολείου, να έχουν την ευκαιρία να µιλήσουν και κάποιοι γονείς, οι οποίοι θα έχουν επιλεχθεί από πριν.

Ένας άλλος τρόπος για να αντιµετωπιστεί ο εκφοβισµός στους εξωτερικούς χώρους του σχολείου, όπως είναι η αυλή, είναι οι ενήλικοι που επιτηρούν να παρεµβαίνουν γρήγορα και αποφασιστικά σε περιστατικά εκφοβισµού. Αυτό σηµαίνει ότι είναι υποχρεωµένοι να γνωρίζουν πότε πρόκειται για εκφοβισµό και πότε πρόκειται για φυσιολογικά παιχνίδια µεταξύ των παιδιών. Προκειµένου να αντιµετωπιστεί το φαινόµενο του σχολικού εκφοβισµού, είναι πολύ σηµαντικό να οργανώνονται κοινές συναντήσεις γονέων και εκπαιδευτικών. Ακόµα, πρέπει να υπάρχει µία τηλεφωνική γραµµή επικοινωνίας σε κάθε σχολείο. Πολύ σηµαντικά είναι και τα µέτρα που µπορούν να παρθούν στο επίπεδο της τάξης. Μαθητές και εκπαιδευτικοί από κοινού θα πρέπει να ορίσουν κάποιους κανόνες που θα τους ακολουθούν πιστά  και οπωσδήποτε κάθε σχολική μονάδα πρέπει να πραγμοτοποιεί  προγράμματα  αγωγής υγείας για ευαισθητοποιήση μαθητών-εκπαιδευτικών.

Καταλαβαίνουµε λοιπόν, ότι αν γονείς και εκπαιδευτικοί πάρουν στα σοβαρά το φαινόµενο του σχολικού εκφοβισµού και λάβουν µέτρα για την καταπολέµηση των περιστατικών εκφοβισµού, θα καταφέρουν να περιορίσουν αισθητά το φαινόµενο αυτό.

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.