Η διάλυση του Μοναχισμού Μικρασίας και…οι 12 πρόσφυγες μοναχές εκ της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου Αλατσάτων στη ΧΙΟ

Σήμερα , έχοντας πάλι  τη μνήμη μας στραμμένη, στην τεράστια Εθνική τραγωδία που αποκαλείται «Μικρασιατική καταστροφή 1922», θα σταθούμε ευλαβικά εμπρός και στον μαρτυρικό αποδεκατισμό  του  Ελληνικού  Μοναχισμού της . Γιατί, ας μη μας διαφεύγει ότι οι Μουσουλμάνοι κατακτητές της Μικρασιατικής Γης μας, ήταν(και είναι)  φανατικοί διώκτες των Ορθοδόξων Χριστιανών και τούτο από πολλών αιώνων. (Βλέπε Μουσουλμάνοι Άραβες προ του 1000 μ.Χ. και Τούρκοι μετά τον 11ο αιώνα που εισέβαλαν από την Ανατολή σ΄αυτό τον γεωγραφικό χώρο.) Οι μοναχοί και οι μοναχές της Μικρασίας  οι οποίοι ζούσαν  στα πολλά διάσπαρτα Μοναστήρια με προεξάρχουσα την περιοχή της Καππαδοκίας και της Τραπεζούντας ( βλέπε Παναγία Σουμελά και αλλού) υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια και σφαγιάσθηκαν για την πίστη και την πατρίδα τους. Γι αυτό αρκετοί αγίασαν και αρκετοί σήμερα αποκαλούνται με τον όρο «Εθνομάρτυρες». Το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 1992, προέβη σε αγιοκατάταξη των σφαγιασθέντων το 1922, Μητροπολιτών αλλά και πολλών κληρικών και λαϊκών… 

   Ως προς τους μοναχούς και μοναχές…  Δεν ήταν πολλοί ή πολλές μοναχές που διασώθηκαν με τον διωγμό του 1914 και την καταστροφή του 1922. Ήλθαν με την ψυχή στο στόμα  και με χίλιες προφυλάξεις διέσωσαν και μετέφεραν στην κυρίως Ελλάδα ιερά λείψανα Αγίων, ιερές εικόνες , ιερά κειμήλια αλλά και τον δικό τους τρόπο λατρείας βασισμένο στην ορθή παράδοση της ορθόδοξης εκκλησίας  μας.   Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και την ανταλλαγή των Πληθυσμών του 1924 η Χαλκιδική και ειδικότερα το Άγιον Όρος στάθηκε ο μέγας αρωγός  που υποδέχτηκε και  φιλοξένησε  στα Μετόχια των Ιερών Μονών του  τον εναπομείναντα διωγμένο από τις προαιώνιες εστίες του Μικρασιατικό Ελληνισμό μαζί με τους λίγους διασωθέντες μοναχούς του. Δίπλα στα Μετόχια που διατηρούν ακόμα τις παλαιές τους ονομασίες ήλθαν να προστεθούν  οι νέες ονομασίες των αλησμόνητων πατρίδων της Ανατολής. Νέα Ραιδεστός, Νέο Ρύσιο, Νέα Μάδυτος, Νέα Καλλικράτεια, Νέα Φλοητά, Άγιος Μάμας, Νέα Σήμαντρα, Νέα Τρίγλεια, Νέα Μουδανιά, Νέος Μαρμαράς, Νέα Σύλλατα και πλήθος άλλων.  Η Χαλκιδική , η Μακεδονία και η Θράκη αποτέλεσαν τον γεωγραφικό χώρο όπου εγκαταστάθηκε ο κύριος όγκος των Ελλήνων Μικρασιατών προσφύγων…

Όμως και στα νησιά του Αιγαίου δεν υπήρξε άλλη εικόνα . Κι εδώ κατέφυγαν μοναχοί και μοναχές με τον διωγμό του 1914 και την Μικρασιατική Καταστροφή. Στο νησί μας, την Χίο μας, θα παρουσιάσουμε εδώ μια άγνωστη στους πολλούς ιστορία. Η ιστορία αυτή ξεκινά από την γυναικεία Ιερά  Μονή Αγ. Νικολάου Αλατσάτων και καταλήγει  μέσω Ιεράς Μονής Παναγίας Μυρτιδιωττίσης και Αγ. Μακαρίου Βροντάδου ,στην γυναικεία Ιερά Μονή Αγ. Μηνά Χίου…

Στα 1914  στην Νοτιοανατολική περιοχή των Αλατσάτων υπήρχε το ακμαίο  γυναικείο Μοναστήρι του Αγ. Νικολάου με 100 περίπου Μικρασιάτισες ορθόδοξες μοναχές. Η καταπίεση από τους Νεότουρκους , οι λεηλασίες, οι αρπαγές περιουσιών και άλλες βάναυσες συμπεριφορές κατέστησαν την ζωή των μοναζουσών ανυπόφορη. Αποφάσισαν λοιπόν να φύγουν όσες μπορούσαν από την Ιερά Μονή προς διάφορες κατευθύνσεις και κυρίως προς την πατρώα ελεύθερη Ελληνική γη.

Μια ομάδα δωδεκαμελής από τις καλόγριες αυτές , με επικεφαλής την ηγουμένη τους Μακαρία ονόματι, κατάφεραν και ήλθαν με ένα καΐκι στη Χίο… Οι μοναχές , αναζήτησαν κάποιο καταφύγιο για να εγκατασταθούν. Πήγαν λοιπόν στον ηγούμενο της ανδρώας Ιεράς Μονής Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης   στον Βροντάδο,  τον αείμνηστο ιδρυτή της Μονής αυτής Χριστόφορο Σερέμελη ζητώντας την βοήθειά του. Τότε εκείνος άνοιξε τα κελιά στο άνω δυτικό μέρος της Μονής του, όπου και επέτρεψε την εγκατάσταση των καλογραιών και φυσικά επέβαλε αυστηρά απομόνωση από την ανδρώα  Μονή που λειτουργούσε πιο κάτω και είχε 30 άνδρες μοναχούς. Ακόμη, ο ηγούμενος  τους επέτρεψε να εκκλησιάζονται στον Ι. Ναό του Αγ. Χριστοφόρου που είχε γίνει από το 1903 και που είναι επί της εθνικής οδού   Χίου-Καρδαμύλων.

Έμεναν οι καλόγριες εκεί επί διετία περίπου. Το 1916 ο αείμνηστος Αρχιερατικός επίτροπος Βροντάδου και πρωτοπρεσβύτερος του Καθεδρικού Ναού Αγ. Γεωργίου Βροντάδου, Αρχιμανδρίτης Στέφανος Τσιχλής, αγόρασε την περιουσία του Ι.Ν. Αγ. Αποστόλων- Αγ. Μακαρίου με χρήματα δικά του αλλά και των προσφύγων  καλογραιών Αλατσάτων. (Εκεί υπήρχε κι ένα δίπατο  κελί  με δύο διαμερίσματα στον άνω όροφο, που τα κατείχαν ως ιδιοκτήτες ως το 1916  ο Σταμάτιος Τσατσαρώνης ή οι κληρονόμοι του. (Αυτό το κελί σώζεται ερείπιο ως σήμερα πάνω από τον Ναό Αγ. Μακαρίου και μάλιστα υπάρχει στο υπέρθυρο  κοκκινόπετρα  που γράφει «1892 Σ.Τ.» (Σταμ. Τσατσαρώνης).  )

 Οι καλόγριες εγκαταστάθηκαν   στο κελί του Αγ. Μακάριου και  χρησιμοποιούσαν  και τον νοτινό εξωτερικό πέτρινο φούρνο. Οι καλόγριες  δημιούργησαν στο κελί,  ζωγραφιό και έστησαν αργαλειό ύφανσης κουρελούδων με στόχο την επιβίωσή τους. Μάλιστα διασώθηκαν τα ονόματα μερικών απ΄ αυτές : Μακαρία (Ηγουμένη) και η αδελφή της Θέκλα Ασπρόμουργα, Μακαρία και Φιλοθέη ( κόρες Νικ. Ορφανουδάκη), Αγνή Χωριστάκη, Λυδία Δαβάτζογλου, Μυρώπη Μπελμέζη, Ξένη Χριστοφή και πήγε και μόναζε  μαζί τους ως δόκιμη η Μαρκέλλα Ακάβαλου από τον Βροντάδο. Μάλιστα το 1923 στον Άγ. Μακάριο  τοποθετήθηκε ως λειτουργός  από τον Μητροπολίτη Ιερώνυμο (Γοργία)  ο πρόσφυγας ιερέας Κωνσταντίνος Αλεξίου. Οι χρόνοι περνούσαν ως ότου το 1927 απεβίωσε ο Αρχιμανδρίτης Στέφανος Τσιχλής  και στη διαθήκη του που ανοίχτηκε το 1928 άφηνε την περιουσία του στα παιδιά του αλλά με όρο να φιλοξενούνται στο κελί του Αγ. Μακαρίου εφ΄όρου ζωής οι καλόγριες αφού του είχαν δώσει χρήματα για τις αγοραπωλησίες. Σε άλλη περίπτωση, έγραφε,  να αποζημιώνονται οι καλόγριες από τους κληρονόμους του με 5000 δρχ κάθε μια αν τις αποβάλλουν από το κελί αυτό.  Το 1931-1932  η κόρη του παπά Στεφ. Τσιχλή, Ασημίνα με τον άντρα της Σταμάτη Μπιρλή , έδιωξε τις καλόγριες χωρίς αποζημίωση κι εκείνες πήγαν αναγκαστικά πια στην Ιερά Μονή Αγ. Μηνά όπου και μόνασαν ως το τέλος της ζωής τους. Μάλιστα η καλόγρια Μακαρία εξελέγει και ηγουμένη της Ι. Μονής Αγ. Μηνά και μέχρι σήμερα υπάρχει πινακίδα στη νοτιονατολική πλευρά της Μονής που γράφει το όνομά της και ότι προέρχονταν από την Μικρασία. Σήμερα βέβαια δεν ζει κάποια απ΄αυτές … Ας είναι αιωνία η μνήμη τους .

Υ.Γ. Στη Μικρασία, το 1922  καταστράφηκαν 395 πόλεις και χωριά μας. Υπήρξε η διάλυση των  Μητροπόλεων Καισαρείας, Νικομηδείας, Αμασείας, Νεοκαισαρείας, Ικονίου, Πισιδίας, Τραπεζούντος, Αγκύρας, Χαλδίας, Κολωνίας και Ροδοπόλεως,  Εφέσου, Κυζίκου, Νικαίας, Προύσης, Σμύρνης, Φιλαδελφείας, Περγάμου, Βριούλων, Ηλιουπόλεως, Κρήνης, Κυδωνιών, Δαρδανελλίων και  Ανέων και Μοσχονησίων. Υπήρξε μια απερίγραπτη  αιματοχυσία των Μητροπολιτών , των κληρικών ,  των μοναχών και των λαϊκών….

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.