Τι θέλω και πηγαίνω στον Ανάβατο; Χαλιέμαι και κάνω μέρες να αντικρίσω το μέλλον με την απαραίτητη αισιοδοξία. Αντίκρισα τα πρώτα σημάδια εγκατάλειψης στο οδικό δίκτυο. Δυο καμένα πεύκα κείτονταν καταμεσίς του δρόμου, ίσα που χωρούσε να περάσει το αυτοκίνητο. Κακότεχνα μπαλώματα στο οδόστρωμα και βαθιές λακκούβες. Βράχια και χωμάτινοι όγκοι έτοιμα να καταρρεύσουν στην πρώτη δυνατή νεροποντή.
Ηλιόλουστο μεσημέρι Κυριακής 13 Νοεμβρίου στο χωριό. Αληθινός ερειπιώνας. Ένα ηλεκτρικό πριόνι διαταράσσει την απόλυτη σιγή. Ο μόνιμος πάρεδρος του χωριού κόβει ξύλα. Ζήτημα αν στο χωριό περιφέρονται 6-7 ψυχές. Η μοναδική μόνιμη κάτοικος του, Σμαράγδα, κάπου είναι χωμένη. Η τηλεόραση στη διαπασών και τα σκυλιά της χαλούν τον κόσμο στη θέα των απρόσκλητων ξένων. Φύλακας η Σμαράγδα, δεν λέω, μα κάποιος πρέπει να της πει ότι η καρδιά του νεότερου οικισμού, γύρω απ’ το σπιτικό της, είναι ανεπίτρεπτο να μοιάζει με μικρό ποιμνιοστάσιο.
Η πλατεία έρημη. Τα παρτέρια στη είσοδο του χωριού αξεχορτάριαστα, το καφενείο κλειστό, τραπεζοκαθίσματα ζωσμένα από πλαστικό και σχοινί. «Απ’ τα τέλη τ’ Αυγούστου σχεδόν δεν ανοίγει», με πληροφορούν οι γειτόνοι. Η χωριοεκκλησιά του Ταξιάρχη κι αυτή αμπαρωμένη. «Έχει τα κλειδιά η Σμαράγδα, άμα τη βρεις…».
Το δημοτικό ακίνητο ακριβώς πάνω απ’ την πλατεία, ιδανικό σημείο πρώτης υποδοχής στον οικισμό – μνημείο, κλειστό κι αυτό. Το ζήτησε η ζωγράφος Μ. Σαρρή πριν κάποιο καιρό, της απάντησαν ότι η δημοτική περιουσία δεν κάνει πλάτες στις επιθυμίες του κάθε ιδιώτη.
Ανηφορίζεις τη μεσαία ζώνη. Σπίτια ημισυντηρημένα. Ιδιωτικά, δημόσια, ποιος ξέρει… Η έλλειψη βασικών υποδομών αποχέτευσης ή ρευματοδότησης μάλλον τα καταδικάζει σε μόνιμους σκελετούς, δίχως προοπτική διαφορετική.
Η πόρτα της Ακρόπολης ορθάνοιχτη. «Είναι πια ανοιχτή εδώ και λίγα χρόνια», με ενημερώνει ο πάρεδρος. Η ταμπέλα πάντα προειδοποιεί: «Η ανάβαση με ατομική σας ευθύνη».
Πασχίζω να περιγράψω στην πεντάδα των πιτσιρικιών που με συντροφεύουν την ιστορία απ’ το πάλαι ποτέ καστροχώρι. Δεν υπάρχει ίχνος πληροφόρησης. Μπαίνουμε στο τριόροφο, κάτω το λουτρουβιό, στη μέση το σχολειό, πάνω η εκκλησιά. Τα παιδιά επιστρατεύουν όλη τους τη φαντασία για να μπουν στο κλίμα. Δύσκολο, τα καταλαβαίνω. Πασχίζουμε να φτάσουμε στον εμβληματικό Ταξιάρχη, δέσποτα του πρώτου οικισμού. Σφραγισμένος. Μετά από μια επίπονη κατάβαση μέσα από δρομάκια σπαρμένα με ακανόνιστες πέτρες πλησιάζουμε τα τοιχώματα των σπιτιών που εφάπτονται στον γκρεμό. Μια σταγόνα ιστορίας απ’ το μαρτυρικό 1.822 αλλά με το άγχος της προσοχής μην ξεφύγει κανένα παιδί της προσοχής μας.
«Είμαστε απερίγραπτοι», μονολογεί ο Γιάννης καθώς πήραμε τον κατήφορο. «Οπουδήποτε αλλού υπήρχε ο Ανάβατος θα προσέλκυε από μόνος του καραβιές επισκεπτών», συμπληρώνει. Τι να αντιτείνεις…
Ο Δήμος, λέει, έχει προτείνει την ολοκλήρωση των εργασιών στο Leader. Άντε να βγάλει 500.000 – 600.000 ευρώ. Σωθήκαμε!
Ο Ανάβατος διαχρονικά είναι ο απόλυτος καθρέφτης του αναπτυξιακού μας βατερλώ. Μπλεγμένος στην, εν μέρει σωστή, επιθυμία της Αρχαιολογίας να τον προστατέψει από τη βεβήλωση, την έλλειψη οράματος απ’ τους λιγοστούς του κατοίκους, τη στενομυαλιά της Αυτοδιοίκησης να αντιληφθεί πως σελίδα θα του αλλάξει μόνο η εγκατάσταση καλόγουστου ιδιωτικού ενδιαφέροντος. Να γίνει η πρώτη αρχή. Μια καταθλιπτική παρακμή του … Μυστρά του Αιγαίου. Μια πανεύκολη εξήγηση γιατί απέχουμε έτη φωτός ακόμη από την αφετηρία μιας ουσιαστικής αλλαγής στην οπτική μας πάνω σ΄ έναν χαρισματικό τόπο.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.