27.2.2025 11:28

Πόρισμα για τα Τέμπη- Πιθανά άγνωστο καύσιμο πίσω από την πυρόσφαιρα

Το τελικό πόρισμα για τη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών της 28ης Οκτωβρίου, παρουσίασαν τα μέλη του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών & Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων & Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ) προχωρώντας σε ανάλυση των αιτιών, των συνθηκών και των παραλείψεων που οδήγησαν στη φονική σύγκρουση της επιβατικής αμαξοστοιχίας IC-62 με το εμπορευματικό τρένο 63503. Το δυστύχημα είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 57 ατόμων, τον τραυματισμό 81 επιβατών και ανυπολόγιστες υλικές ζημιές.

Τα βασικά συμπεράσματα του πορίσματος

Η σύγκρουση των δύο αμαξοστοιχιών οφείλεται στην ταυτόχρονη κίνησή τους σε αντίθετες κατευθύνσεις στην ίδια σιδηροδρομική γραμμή, μεταξύ των σταθμών Λάρισας και Νέων Πόρων. Ο σταθμάρχης της Λάρισας καθόρισε χειροκίνητα τη διαδρομή της επιβατικής αμαξοστοιχίας, αλλά δεν επανέφερε σωστά τις κλειδαριές 118Α/Β στη σωστή θέση, με αποτέλεσμα να οδηγήσει το τρένο στην αντίθετη κατεύθυνση χωρίς ο ίδιος να το αντιληφθεί.

Παράγοντες που συνέβαλαν στο λάθος του σταθμάρχη

Το πόρισμα επισημαίνει ότι ο σταθμάρχης λειτουργούσε σε ένα περιβάλλον έντονου εργασιακού φόρτου, χωρίς κατάλληλη τεχνική υποστήριξη και εκπαίδευση. Παράλληλα, η έλλειψη αυτοματοποιημένων συστημάτων ελέγχου και σηματοδότησης, η ανεπαρκής επικοινωνία μεταξύ των εμπλεκομένων, καθώς και η παρουσία πολλαπλών τεχνικών προβλημάτων στο σιδηροδρομικό δίκτυο, δημιούργησαν ένα δυσλειτουργικό σύστημα διαχείρισης της κυκλοφορίας.

Επιπλέον, η επιβεβαίωση της διαδρομής μεταξύ σταθμάρχη και μηχανοδηγού δεν έγινε με την απαιτούμενη αυστηρότητα και ο μηχανοδηγός δεν αντιλήφθηκε εγκαίρως ότι κινείται σε λανθασμένη κατεύθυνση. Το πόρισμα επισημαίνει ότι οι διαδικασίες επικοινωνίας που χρησιμοποιούνται στον ελληνικό σιδηρόδρομο είναι ξεπερασμένες και μη ασφαλείς, καθώς δεν επιτρέπουν άμεση και ξεκάθαρη επιβεβαίωση κρίσιμων εντολών.

Υποβόσκουσες αιτίες της τραγωδίας

Το πόρισμα καταγράφει μια σειρά από χρόνια προβλήματα στο ελληνικό σιδηροδρομικό σύστημα που οδήγησαν σε μια τέτοια καταστροφική κατάσταση. Μεταξύ αυτών:

  • Η συστηματική υποχρηματοδότηση και έλλειψη συντήρησης του δικτύου, που επιδείνωσε την κατάσταση της σηματοδότησης και των αυτόματων συστημάτων ελέγχου.
  • Η ανεπάρκεια προσωπικού και εκπαίδευσης στις κρίσιμες θέσεις του ΟΣΕ, με αποτέλεσμα οι σταθμάρχες να εργάζονται συχνά υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες.
  • Η ανεπαρκής επίβλεψη από τις αρμόδιες αρχές, καθώς δεν υπήρχε σαφές πλαίσιο αξιολόγησης και ελέγχου της απόδοσης των σταθμαρχών και μηχανοδηγών.
  • Η έλλειψη ενός πλήρως λειτουργικού και ανεξάρτητου ερευνητικού οργανισμού πριν το δυστύχημα, γεγονός που εμπόδισε τη συστηματική ανάλυση και μάθηση από προηγούμενα ατυχήματα.

Η εμφάνιση της πυρόσφαιρας και η ανεξήγητη ένταση της φωτιάς

Σύμφωνα με την ανάλυση του πορίσματος, η πυρόσφαιρα εμφανίστηκε λίγα δευτερόλεπτα μετά τη σύγκρουση, εξαπλώθηκε με εξαιρετικά γρήγορη ταχύτητα και προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές, ιδιαίτερα στο εστιατόριο-βαγόνι και στο δεύτερο επιβατικό βαγόνι του τρένου. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η φωτιά ξεκίνησε σχεδόν ακαριαία και εξαπλώθηκε τόσο γρήγορα που οι επιβάτες δεν είχαν καμία ευκαιρία να αντιδράσουν.

Το πόρισμα επισημαίνει ότι η ένταση της πυρκαγιάς δεν μπορεί να εξηγηθεί αποκλειστικά από τα υλικά κατασκευής των βαγονιών ή τα εύφλεκτα υλικά που υπήρχαν μέσα σε αυτά. Αντίθετα, τα διαθέσιμα στοιχεία υποδεικνύουν ότι στην περιοχή της σύγκρουσης υπήρχε κάποιος τύπος καυσίμου που τροφοδότησε τη φωτιά με εξαιρετική ένταση.

Η ομάδα διερεύνησης συνεργάστηκε με διεθνείς ειδικούς στην ανάλυση πυρκαγιών και πραγματοποίησε σειρά εξειδικευμένων δοκιμών και προσομοιώσεων για να κατανοήσει την προέλευση και την εξέλιξη της φωτιάς.

Η πιθανότητα αγνώστου τύπου καυσίμου

Οι δοκιμές και οι αναλύσεις κατέληξαν στο ανησυχητικό συμπέρασμα ότι είναι πιθανό να υπήρχε ένα καύσιμο που δεν ταυτοποιήθηκε πλήρως. Το πόρισμα αναφέρει ότι:

  • Τα υπάρχοντα καύσιμα που συνήθως μεταφέρονται σε εμπορευματικά τρένα δεν μπορούν να εξηγήσουν το φαινόμενο της πυρόσφαιρας.
  • Η θερμοκρασία της φωτιάς ξεπέρασε κατά πολύ τα αναμενόμενα επίπεδα, σύμφωνα με τις γνωστές ιδιότητες των υλικών των βαγονιών και των φορτίων τους.
  • Ο καπνός που παρατηρήθηκε σε βίντεο και φωτογραφίες είχε χαρακτηριστικά που δεν ταιριάζουν με συνηθισμένα υλικά καύσης.
  • Οι ειδικοί δεν αποκλείουν την παρουσία ενός ιδιαίτερα εύφλεκτου υλικού, το οποίο πιθανόν να προερχόταν από άγνωστο φορτίο του εμπορευματικού τρένου.

Ερωτήματα σχετικά με το φορτίο του εμπορευματικού τρένου

Το πόρισμα εγείρει σοβαρές αμφιβολίες σχετικά με το φορτίο του εμπορευματικού τρένου 63503 και αν όλα τα μεταφερόμενα υλικά είχαν δηλωθεί σωστά. Αν και οι επίσημες καταγραφές αναφέρουν ότι το τρένο μετέφερε χάλυβα και άλλα μη εύφλεκτα προϊόντα, οι ερευνητές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να υπήρχε κάποιο παράνομα μεταφερόμενο ή μη δηλωμένο υλικό.

Οι αρχικές αναλύσεις του σημείου της σύγκρουσης δεν έδειξαν ίχνη των συνήθων υγρών καυσίμων, όπως το πετρέλαιο ή η βενζίνη, γεγονός που δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την εξήγηση του φαινομένου. Μια πιθανή εξήγηση είναι η παρουσία υλικών με υψηλή πτητικότητα, τα οποία υπό την επίδραση της πρόσκρουσης δημιούργησαν τη σφοδρή ανάφλεξη και την επακόλουθη πυρόσφαιρα.

Οι ειδικοί εξέτασαν επίσης το ενδεχόμενο της χημικής αντίδρασης μεταξύ διαφορετικών υλικών, που θα μπορούσε να είχε ως αποτέλεσμα τη γρήγορη εξάπλωση της φωτιάς. Παρά τις προσπάθειες, δεν κατέστη δυνατό να βρεθεί μια οριστική απάντηση για το τι ακριβώς προκάλεσε την τεράστια φλόγα που εκδηλώθηκε σχεδόν ακαριαία.

Οι επιπτώσεις της πυρόσφαιρας στα θύματα

Η σφοδρότητα της πυρκαγιάς ήταν τέτοια που:

  • Τα πρώτα δύο βαγόνια καταστράφηκαν ολοσχερώς, με θερμοκρασίες που ξεπέρασαν τους 1.000°C.
  • Οι επιβάτες στα πρώτα βαγόνια δεν είχαν καμία δυνατότητα διαφυγής.
  • Πολλοί τραυματίες υπέστησαν σοβαρά εγκαύματα, τα οποία επιδείνωσαν την ήδη τραγική κατάσταση.

Το πόρισμα υπογραμμίζει ότι δεν υπήρχαν επαρκή μέτρα πυροπροστασίας στα βαγόνια, ούτε αυστηροί κανονισμοί για την αντοχή τους σε πυρκαγιές. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η χρήση υλικών με καλύτερη αντοχή στη φωτιά θα μπορούσε να έχει μειώσει τη θνησιμότητα.

Προτάσεις του πορίσματος για τη διαχείριση επικίνδυνων φορτίων

Λόγω της αβεβαιότητας που περιβάλλει την προέλευση και την ένταση της φωτιάς, το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ προτείνει αυστηρότερους κανονισμούς για τη μεταφορά εμπορευμάτων με τρένα:

  1. Αυστηρότερη επιτήρηση των φορτίων των εμπορευματικών αμαξοστοιχιών, ώστε να διασφαλιστεί ότι όλα τα υλικά δηλώνονται σωστά.
  2. Υποχρεωτική εγκατάσταση συστημάτων ανίχνευσης εύφλεκτων αερίων σε όλες τις εμπορευματικές μεταφορές.
  3. Ενίσχυση των προδιαγραφών πυρασφάλειας στα επιβατικά τρένα, ώστε να αντέχουν σε υψηλότερες θερμοκρασίες.
  4. Διεξαγωγή περαιτέρω ερευνών για την ανάλυση των συνθηκών της φωτιάς και την πιθανή παρουσία αγνώστου καυσίμου.

Προτάσεις του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για βελτίωση της ασφάλειας

Το πόρισμα προτείνει ριζικές αλλαγές στη διαχείριση της ασφάλειας των ελληνικών σιδηροδρόμων, ώστε να αποφευχθούν μελλοντικά παρόμοιες τραγωδίες. Συγκεκριμένα, προτείνει:

  • Άμεση αναβάθμιση και εγκατάσταση σύγχρονων συστημάτων σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης σε όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο.
  • Δημιουργία ενός εθνικού συστήματος ελέγχου και επιτήρησης της κυκλοφορίας των τρένων σε πραγματικό χρόνο, ώστε να αποτρέπονται επικίνδυνες καταστάσεις.
  • Βελτίωση της εκπαίδευσης και των συνθηκών εργασίας των σταθμαρχών και των μηχανοδηγών, με αυστηρότερα κριτήρια πιστοποίησης και συνεχείς ελέγχους απόδοσης.
  • Αναδιοργάνωση του ΟΣΕ και των συναφών φορέων, με στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας και την καλύτερη διαχείριση κρίσεων.
  • Εφαρμογή αυστηρότερων πρωτοκόλλων επικοινωνίας μεταξύ σταθμαρχών και μηχανοδηγών, καθώς και χρήση αποκλειστικών ραδιοεπικοινωνιών για την αποφυγή παρερμηνειών.
  • Δημιουργία ενός ανεξάρτητου φορέα διερεύνησης σιδηροδρομικών ατυχημάτων, ώστε να διασφαλιστεί η αντικειμενική και διαφανής ανάλυση κάθε περιστατικού.
Αρχείο PDF

Ολόκληρο το πόρισμα στα Αγγλικά

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Out of the Box Challenge 2025
Πριν 2 ημέρες

Out of the Box Challenge 2025

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ