Στην ξεχασμένη κι από τον Θεό βορειοδυτική Χίο, υπάρχει ένα σπάνιο μνημείο της βιομηχανικής κληρονομιάς και σημαντικός αλλά αναξιοποίητος τόπος ιστορικής και κοινωνικής μνήμης. Τα μεταλλεία αντιμονίου του Κεράμου. Αν δεν υπάρξει ενδιαφέρον διάσωσης, ανάδειξης και αξιοποίησης τους από την πολιτεία, πολύ σύντομα ο ιστορικός χώρος θα περάσει σιωπηλά στη λήθη και τη λησμονιά, όπως τα περισσότερα μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Το 1897 η Γαλλική εταιρεία Societe Anonyme des Mines de Keramos εκδήλωσε ενδιαφέρον και πήρε την άδεια εξόρυξης του μεταλλεύματος με την επωνυμία «Ανώνυμη Εταιρεία Μεταλλείων Κεράμου». Μέσα στο δάσος του χωριού στις όχθες του χείμαρρου κατασκεύασε τα πρώτα κτίρια, το διοικητήριο, το χημείο, το μηχανουργείο, την οικία του μηχανικού και στην παραλία των Αγιασμάτων την οικία του διευθυντή, τις αποθήκες και το μόλο φόρτωσης του υλικού στα πλοία.
Ο Κέραμος και τα Αγιάσματα μετατράπηκαν σε πολυπολιτισμικούς οικισμούς αφού συνέρρευσαν για να δουλέψουν και πολλοί ξένοι, κυρίως Βαλκάνιοι. Το καλό για τον τόπο ήταν ότι για τη λειτουργία των εγκαταστάσεων η περιοχή απόκτησε ρεύμα με γεννήτρια της εταιρείας πολύ νωρίτερα από την υπόλοιπη περιφέρεια της Χίου.
Το εγχείρημα πέτυχε, και τα μεταλλεία λειτούργησαν μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1910. Το 1940 δόθηκε άδεια επαναλειτουργίας του χώρου στην εταιρεία Μποδοσάκη. Τα μεταλλεία λειτούργησαν από το 1949 έως το 1954, με χρήματα του σχεδίου Μάρσαλ.
Οι 16 στοές εκτείνονται υπόγεια σε μήκος σχεδόν είκοσι χιλιομέτρων.
Δυστυχώς η επαναλειτουργία των μεταλλείων συνδέθηκε με πάρα πολλούς θανάτους εργαζομένων εξαιτίας πνευμονολογικών ασθενειών κυρίως λόγω των ανύπαρκτων μέτρων προστασίας στις στοές.
Η μελέτη
Το 1998 καταρτίστηκε μελέτη αποκατάστασης του χώρου και του γειτονικού εγκαταλελειμμένου οικισμού του Λαρδάτου που εκπόνησε το Πολιτιστικό και Τεχνολογικό Ίδρυμα της ΕΤΒΑ (σήμερα Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Πειραιώς που κατασκεύασε το Μουσείο Μαστίχας στο Πυργί) στα πλαίσια του Θεματικού τουρισμού, με σκοπό την ίδρυση μουσείου με την ονομασία "Μουσείο Παραγωγής Αντιμονίου". Η προοπτική αυτή, όπως και η αντίστοιχη ανάδειξη των σπηλαίων των Ολύμπων και του Αγίου Γάλακτος, σχεδιάστηκε και προωθήθηκε με το όραμα, την επιμονή, τον τεχνοκρατισμό και τη φροντίδα του αείμνηστου Νομάρχη Γιώργου Καλουτά. Χάθηκε ο Καλουτάς, ακυρώθηκε ο σχεδιασμός και δεν υλοποιήθηκε το έργο με αποκλειστική ευθύνη της τότε τοπικής αυτοδιοίκησης. Έτσι η Β.Δ Χίος έχασε την ευκαιρία να αποκτήσει έναν πόλο που θα συνέβαλλε στην συγκράτηση του τοπικού πληθυσμού και στην καλώς εννοούμενη ανάπτυξη.
Η καταστροφή
Δυστυχώς τα κτίρια των μεταλλείων καταρρέουν. Οι στοές γκρεμίζονται. Στην τελευταία επίσκεψη του Σαββάτου 29 Οκτωβρίου 2016 οι περισσότερες είναι απροσπέλαστες και οι τολμηροί μπαίνουν μέσα με μεγάλο κίνδυνο της σωματικής τους ακεραιότητας κα με δική τους ευθύνη, φυσικά.
Η κατοικία του διευθυντή οι αποθήκες και η εξέδρα φόρτωσης στα Αγιάσματα έχουν καταστραφεί σχεδόν ολοκληρωτικά. Ο ιστορικός κοινωνικός χώρος, μπορεί να μετατραπεί σε πηγή ζωής για την περιοχή και σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο για τη Χίο.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
