Με σύμμαχο τον άνεμο και το πανί τα προϊόντα ταξιδεύουν στο Aιγαίο

•  Η αναβίωση της Ιστιοπλοϊκής Μεταφοράς προϊόντων έχει στόχο να ξεφύγουμε από την οικονομία του πετρελαίου και των ορυκτών καυσίμων γενικότερα,
• Η δυνατότητα επαγγελματικής καριέρας σαν καπετάνιος εμπορικού ιστιοπλοϊκού θα δώσει διεξόδους σε όσους νέους αγαπούν την ιστιοπλοΐα αλλά σήμερα δεν συνεχίζουν

Μέσα σε τέσσερις μήνες επισκέφτηκε το νησί μας δύο φορές προκειμένου να ενημερώσει τους Χιώτες  παραγωγούς για την καινοτόμα δράση της ιστιοπλοϊκής μεταφοράς προϊόντων στα νησιά του Αιγαίου.  Ο καπετάνιος του οικολογικού ιστιοπλοϊκού σκάφους AVRORA και ιδρυτής της ομάδας «Aegean Cargo Sailing», Λουκάς Γκουρτσογιάννης , ξετυλίγει στον «π» τις σκέψεις του σχετικά με το εγχείρημα του, επισημαίνει τις δυσκολίες που συνάντησε και συνεχίζει να συναντά, εξηγεί τί ακριβώς είναι η ιστιοπλοϊκή μεταφορά φορτίου στο Αιγαίου, αναλύει τα οφέλη της και προτείνει στα Χιωτάκια να υποβάλουν αίτηση συμμετοχής στο πρόγραμμα  «ΕΙΔΟΘΕΑ»  ώστε να ζήσουν σε πραγματικές συνθήκες τη ζωή του ναυτικού.

- Τι είναι το Aegean Cargo Sailing;

Λ.Γκ.: Η Ιστιοπλοϊκή Μεταφορά  Φορτίου στο Αιγαίο (Aegean Cargo Sailing) είναι ένα οικολογικό εγχείρημα για την αναβίωση της ιστιοπλοΐας στην Ελλάδα σαν μέσο μεταφοράς φορτίου και επιβατών και σύνδεσης μεταξύ των  νησιών. Είναι παράρτημα ενός μεγαλύτερου διεθνούς προγράμματος για την αναβίωση της ιστιοπλοΐας, το Sail Transport Network, το οποίο συντονίζει τη δράση εταιρειών, που εδώ και μερικά χρόνια μεταφέρουν φορτία στον Ατλαντικό με παραδοσιακά ιστιοφόρα  χωρίς μηχανή, τόσο διασχίζοντας τον Ατλαντικό προς την Καραϊβική όσο και συνδέοντας τη Σκανδιναβία με την Πορτογαλία και όλες τις παράλιες χώρες της Ευρώπης.

• Πότε ξεκίνησε  στη χώρα μας και τι ανταπόκριση έχει;

Λ.Γκ.: Η Ιστιοπλοϊκή Μεταφορά στο Αιγαίο ξεκίνησε πριν έξι χρόνια όταν ο ιδρυτής Γιαν Λουντμπεργκ (Jan Lundberg), που είχε ήδη συμβάλει στη δημιουργία του Sail Transport Network, εγκαταστάθηκε στην αγαπημένη του Ελλάδα για να την ξεκινήσει. Ο λόγος αναβίωσης της Ιστιοπλοϊκής Μεταφοράς είναι η οικολογική προσπάθεια να ξεφύγουμε από την οικονομία του πετρελαίου και των ορυκτών καυσίμων γενικότερα, που συνεχώς αυξάνουν τη θέρμανση του πλανήτη και μολύνουν με στερεά σωματίδια και οξείδια του αζώτου, που δημιουργούν αναπνευστικές παθήσεις και προκαλούν παγκόσμια εκατοντάδες χιλιάδες πρόωρους θανάτους. Είναι η άμεση αξιοποίηση  της ανανεώσιμης ενέργειας του ανέμου για τη μεταφορά, που ήταν ο μόνος τρόπος θαλάσσιας μεταφοράς για χιλιάδες χρόνια. 

Στους γύρους του Αιγαίου δείγματα οικολογικών, βιολογικών, μοναδικών τοπικών προϊόντων, όπως η μαστίχα της Χίου, μεταφέρθηκαν δωρεάν σε άλλα νησιά και στην Αθήνα και διατέθηκαν σε καταστήματα που ειδικεύονται σε οικολογικά προϊόντα σε ξεχωριστές προθήκες. Ο γύρος του Αιγαίου 2018 (Μάιο και Ιούνιο)  περιλάμβανε 18 νησιά σε όλο το Αιγαίο, ολοκληρώθηκε σε 45 ημέρες με στάσεις για να δημιουργηθούν επαφές με παραγωγούς και εμπόρους και να γίνει η παρουσίαση της δράσης μας σε συλλόγους, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τον Τύπο, σχολεία και το κοινό γενικότερα. 

Πέρα από την οικολογική μεταφορά στοχεύουμε να βοηθήσουμε τη δημιουργία της «Μπλε Οικονομίας», που συνδυάζει οικολογική παραγωγή προϊόντων υψηλής αξίας, βασισμένη σε παραδοσιακές και καινοτόμες μεθόδους, σε μικρή κλίμακα, μεταφορά με τα πανιά και τον άνεμο και οικολογικό τουρισμό, που σαν σύνολο τείνουν στην αειθαλή οικονομία και ποιότητα ζωής. 

- Με τι τρόπο ένας παραγωγός μπορεί να προωθήσει τα προϊόντα του μέσω  της ιστιοπλοϊκής μεταφοράς;

Λ.Γκ.: Η μεταφορά προϊόντων με τα πανιά και τον άνεμο προσθέτει οικολογική αξία στα προϊόντα, που μπορούν έτσι να πουληθούν σε μικρές ποσότητες και υψηλότερες τιμές σαν υψηλής ποιότητας. Όσα προϊόντα μεταφερθούν με τα πανιά σημαδεύονται με αντίστοιχο καλαίσθητο αυτοκόλλητο και εκτίθενται σε ειδική προθήκη. Οι παραγωγοί μπορούν να έρθουν σε επαφή με την  sailmed.org. Στον ιστότοπο μας υπάρχουν τα στοιχεία επικοινωνίας. Η μεταφορά είναι ακόμη δωρεάν και στο μέλλον θα διατηρηθεί σε χαμηλές τιμές. Οι δωρεές και η συμμετοχή οικολογικών τουριστών στα ιστιοπλοϊκά ταξίδια ενισχύουν τον περιορισμό του κόστους. 

- Υπάρχει ζήτηση των προϊόντων που μεταφέρετε με πανιά;

Λ.Γκ.: Υπάρχει ήδη ζήτηση για προϊόντα που μεταφέρθηκαν με το πανί και τον άνεμο στην Ευρώπη από καταναλωτές με οικολογική συνείδηση και απαιτήσεις  υψηλής ποιότητας.  Μέρος αυτής της ζήτησης είναι το ελαιόλαδο που ήδη μεταφέραμε και θα επαναλάβουμε. Έχει γίνει ζήτηση για διάφορα προϊόντα του Αιγαίου, μεταφορά των οποίων οργανώνουμε αυτό το χειμώνα. Επί πλέον ο τουρισμός την καλοκαιρινή περίοδο δημιουργεί ευκαιρίες «εξαγωγών μέσα στα νησιά μας» και αυτή  την αγορά προσπαθούμε να εξυπηρετήσουμε οργανώνοντας το γύρο του Αιγαίου λίγο πριν την τουριστική εποχή. Η πολύ περιορισμένη δράση μας μέχρι τώρα έχει φέρει αποτελέσματα με νέες παραγγελίες για προϊόντα που μεταφέραμε και έγιναν γνωστά σε άλλα νησιά.

Προϊόντα που απαιτούν ψύξη μπορούν να μεταφερθούν με ασφάλεια χάρις στα ψυγεία που τροφοδοτούνται  με φωτοβολταϊκά στοιχεία που έχουμε εγκαταστήσει. 

- Είναι έτοιμη η χώρα μας και τα νησιά μας να στηρίξουν αυτό το καινοτόμο εγχείρημα;

Λ.Γκ.: Η ιδέα της Ιστιοπλοϊκής μεταφοράς φορτίου γίνεται δεκτή με ενθουσιασμό παντού όπου την παρουσιάζουμε στο κοινό, τους παραγωγούς, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τα λιμεναρχεία,  τους συλλόγους. Υπάρχουν θετικές συνέργειες με άλλες σημαντικές πρωτοβουλίες, όπως η Κουζίνα του Αιγαίου, που οργανώνουν και  διαχειρίζονται τα Επιμελητήρια Κυκλάδων και Δωδεκανήσου. Η εμπορική και επιβατική σύνδεση ανάμεσα στα νησιά είναι σήμερα προβληματική, κυρίως στο Βόρειο Αιγαίο, όπου επικρατεί ένα σύστημα  με κέντρο τον Πειραιά, που είναι μεν πολύ αποδοτικό αλλά δεν αφήνει ευκαιρίες για τις μεταφορές ανάμεσα στα νησιά που ήταν η ελληνική παράδοση του Αιγαίου. 

Από την άλλη μεριά η εμπορική μεταφορά φορτίου με ιστιοπλοϊκά δεν καλύπτεται σήμερα από το νομικό πλαίσιο. Χρειάζεται να δημιουργηθούν συνθήκες για την κατ' εξαίρεση άδεια μεταφορών για συγκεκριμένες ομάδες παραγωγών και εμπόρων και μελλοντικά αλλαγή του νομικού καθεστώτος. Οι Ευρωπαϊκές χώρες με ακτές στον Ατλαντικό έχουν επιλύσει αυτά τα θέματα και το εμπόριο με ιστιοπλοϊκά ανθεί. Είμαστε σε επικοινωνία με τα Επιμελητήρια για συνεργασία και επίλυση αυτών των θεμάτων. 

Το Αιγαίο παρουσιάζει μια μοναδική στον κόσμο ποικιλία προϊόντων υψηλής ποιότητας και μπορεί να στηρίξει την ανάπτυξη σε αυτή την ποιότητα με κατάλληλη προώθηση. Δουλεύουμε σ αυτό το στόχο σε συνεννόηση με οργανώσεις που έχουν συνεργιακές δράσεις όπως  το «Slow Food».

- Στη Χίο βρίσκεστε για δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες. Πως έγινε η επαφή και βρεθήκατε στο νησί μας;

Λ.Γκ.: Η Χίος είναι ένα από τα μεγάλα και σημαντικά νησιά του Αιγαίου και φυσιολογικά ήταν στον κατάλογο των νησιών που αποφασίσαμε να δράσουμε.  Είχαμε την τύχη να μας προϋποδεχτούν ο Δήμος  και ο Ναυτικός Όμιλος, που εβδομάδες πριν φθάσουμε οργάνωσαν την καλύτερη υποδοχή που βρήκαμε σε όλο το Αιγαίο. Η επιστροφή μας έχει στόχο να δέσουμε καλύτερα τις σχέσεις μας με παραγωγούς και τις τοπικές αρχές καθώς και να κάνουμε  νέες διαλέξεις στο κοινό και σε παιδιά στα σχολεία, που είναι σημαντικό να γνωρίζουν την ιστορία της ιστιοπλοΐας και το μέλλον της.

- Τι είναι το πρόγραμμα «ΕΙΔΟΘΕΑ» το οποίο παρουσιάσατε στο νησί μας;

Λ.Γκ..: Το  πρόγραμμα «ΕΙΔΟΘΕΑ» είναι μια εξομοίωση της πορείας της ζωής ενός ναυτικού από την αναζήτηση εργασίας μέχρι τον επαναπατρισμό του, δίνοντας τη δυνατότητα σε νέους και νέες να ταξιδέψουν και να εργαστούν σε ένα εκπαιδευτικό ιστιοφόρο. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού οι εκπαιδευόμενοι-υπότροφοι παίρνουν μέρος σε βάρδιες και εργασίες στο πλοίο σαν ενεργό πλήρωμα, έρχονται σε επαφή με παραδοσιακή ναυτική τέχνη και αναπτύσσουν διαπροσωπικές σχέσεις.  Σίγουρα η Χίος με την τεράστια ναυτική παράδοση θα έχει μεγάλη μελλοντική συμμετοχή. Τα παιδιά πρέπει να παρακολουθήσουν τον ιστότοπο της Πρωτεύς για να υποβάλουν υποψηφιότητα, όταν ανακοινωθούν οι νέες υποτροφίες. Οι όροι των νέων υποτροφιών θα συμπεριλαμβάνονται στην προκήρυξη. Μπορούν επίσης να υποβάλουν ερωτήσεις με μηνύματα.

- Έχει μέλλον η  Ιστιοπλοΐα στη Χώρα μας;

Λ.Γκ..: Η ιστιοπλοΐα στην Ελλάδα έχει ήδη αναπτυχθεί έντονα σαν μέσο αναψυχής με σημαντικά οικονομικά μεγέθη. Υπάρχουν κατά την εκτίμηση μας περί τα 3.000 ενοικιαζόμενα ιστιοπλοϊκά σήμερα. Αυτά θα αποτελέσουν την πρώτη βάση για να συνδυαστεί ο τουρισμός και οι  μεταφορές ανάμεσα στα νησιά μας. Η  κατασκευή ή επισκευή παραδοσιακών σκαφών αλλά και η συνεργασία μας με υπάρχοντα ιστιοπλοϊκά στον Ατλαντικό και την Ευρώπη επίσης θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη της ιστιοπλοΐας. Η δυνατότητα επαγγελματικής καριέρας σαν καπετάνιος εμπορικού ιστιοπλοϊκού θα δώσει διεξόδους σε όσους νέους αγαπούν την ιστιοπλοΐα αλλά σήμερα δεν συνεχίζουν.  Είναι χαρακτηριστικό ότι Ελληνικές  ναυτεμπορικές εταιρείες ήδη χρησιμοποιούν περιστροφικά συστήματα «πανιών» για την αξιοποίηση του ανέμου ώστε να μειώσουν την κατανάλωση καυσίμου.  Τεράστιοι αετοί σε σχήμα, σαν αυτούς του kitesurf,  έχουν προταθεί για την εξοικονόμηση καυσίμων 

Τέλος, ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα έχουν καταλήξει σε σχέδια για ιστιοπλοϊκά που θα μεταφέρουν χιλιάδες τόνους μόνο με τον άνεμο και ήδη πολλές εταιρείες ανακοινώνουν την κατασκευή τέτοιων σκαφών. 

Ειδήσεις σήμερα

Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.