(Από το βιβλίο της κ. Ρόζας Φρέρη «Ντελλαγκράτσια–Ποσειδωνία: Ακούγοντας τον τόπο μου»)
… Στο κέντρο του χωριού, λίγα μέτρα από τη Λέσχη, βρίσκεται ο ιερός ναός του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου. Άρχισε να χτίζεται το 1868 με την οικονομική στήριξη του Θεμιστοκλή Ζ. Πετροκόκκινου και του Γεωργίου Ε. Βέλτσου, αλλά και την ενίσχυση πολλών κατοίκων της Ποσειδωνίας.
Ο Περίβλεπτος Ναός της Αποκεφάλισης του Αγίου Ιωάννου χτίστηκε για να εξυπηρετήσει τις θρησκευτικές ανάγκες των μόνιμων κατοίκων της Ποσειδωνίας και των παραθεριστών. Ως προς την αρχιτεκτονική θυμίζει ρωσικού ρυθμού εκκλησία και είναι σταυροειδής με τρούλο. Το κατάλευκο μαρμάρινο τέμπλο αποτελεί έργο του γνωστού γλύπτη Γεωργίου Βιτάλη, που ήταν Τηνιακός και διατηρούσε καλλιτεχνικό εργαστήριο στην Ερμούπολη. Είναι εκείνος που φιλοτέχνησε το τέμπλο του Αγίου Νικολάου στην Ερμούπολη….
Οι περισσότερες εικόνες της εκκλησίας είναι ρωσικής προέλευσης και τεχνοτροπίας και αποτελούν έργα τέχνης. Η έκφραση των προσώπων των αγίων, η πτυχολογία των ρούχων τους, η μεγάλη ευαισθησία στα χρώματα, η δομή του σχεδίου τους αλλά και η κίνηση των μορφών είναι εξαιρετικές. Στην εικόνα του έφιππου Αγίου Γεωργίου, εκτός των άλλων θαυμάζει κανείς και την κίνηση του αλόγου. Το ίδιο αξιοπρόσεκτες είναι και οι εικόνες του Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι, του Αγίου Σπυρίδωνα, της Αγίας Τριάδος, της Θεοτόκου Μυρτιδιωτίσσης κ.ά. Οι παλιότεροι θυμούνται ότι τον ιερό ναό κοσμούσαν γεωμετρικά σχέδια με μαύρο και χρυσό, κι επίσης ότι υπήρχαν σκεύη και Ευαγγέλια από χρυσό. Το περίτεχνο καμπαναριό –την ανέγερση του οποίου χρηματοδότησε ο Χιώτης Γεώργιος Σκαραμαγκάς– είναι ανεξάρτητο από το κυρίως κτίσμα, αποτελεί τμήμα του περιβόλου της εκκλησίας και λειτουργεί ως είσοδος για το προαύλιο. Τα θυρανοίξια του ναού έγιναν στις 26 Σεπτεμβρίου του 1871. Ένα χρόνο αργότερα, ο Θεμιστοκλής Πετροκόκκινος, ο οποίος διετέλεσε οικονομικός σύμβουλος του τσάρου και ήταν από τους πλουσιότερους Έλληνες της εποχής, με επιστολή του προς το δήμαρχο της Ερμούπολης δηλώνει ότι τόσο ο ίδιος όσο και ο Γεώργιος Βέλτσος «παραιτούνται πάσης επί του Ναού αξιώσεως δι’ όσα εδαπάνησαν και εκφράζουν την επιθυμία να τεθεί και ο Ναός αυτός υπό την ιδιαιτέραν προστασίαν του Δήμου Ερμουπόλεως».
Ο Θεμιστοκλής Πετροκόκκινος συνέχισε να ενισχύει οικονομικά το ναό και από το Παρίσι όπου διέμενε, αποστέλλοντας 3.000 χρυσά φράγκα «υπέρ του εξωραϊσμού του Ναού». Αξίζει δε να σημειωθεί ότι από το 1907 έως το 1911 απέστειλε από την Αγία Πετρούπολη βαρύτιμα ιερά άμφια, ιερά σκεύη, εκκλησιαστικά είδη, καθώς και ρωσικές εικόνες. Ανάμεσα στα πολύτιμα κειμήλια του ναού βρίσκονται βιβλία που εκδόθηκαν στη Βενετία το 1864. Στη διαθήκη του ο Θεμιστοκλής Πετροκόκκινος αναφέρει το ποσό που πρέπει να κατατεθεί στην Εθνική Τράπεζα για τις μελλοντικές ανάγκες συντήρησης του ιερού ναού.
Στον περίβολο της εκκλησίας έχουν στηθεί οι προτομές των κτητόρων, ως ελάχιστος φόρος τιμής για τις ευεργεσίες τους. Πάνω σε κίονα με κορινθιακού ρυθμού κιονόκρανο, έργο του γλύπτη Γεωργίου Μπονάνου, έχει στηθεί η προτομή του Θεμιστοκλή Πετροκόκκινου με την εγχάρακτη επιγραφή: «Θεμιστοκλής Ζ. Πετροκόκκινος ο πλουσίως την σχολήν ιδρύσας, αϊδίω την μνήμην του». Λίγο ανατολικότερα βρίσκεται η προτομή του Γεωργίου Βέλτσου, έργο του γλύπτη Γεωργίου Βιτάλη…
Ο δάσκαλος Γεώργιος Δανιηλόπουλος εξιστορεί πως την παραμονή της χάρης του -28 προς 29 Αυγούστου-, στα γύρω αρχοντόσπιτα άναβαν δαδιά για να φωτίσουν και να λαμπρύνουν την αυγουστιάτικη νύχτα και στους γύρω λόφους άναβαν ρητίνη για να φωτιστεί ο τόπος. Το καμπαναριό του Αγίου Πέτρου (καθολικού ενοριακού ναού της περιοχής), φωτίζονταν με πολύχρωμα καντήλια και το σχολείο ήταν φωτισμένο με πάνω από εκατό φαναράκια. Ακόμα αναφέρει, ότι κατέπλεαν ιδιόκτητα σκάφη φωταγωγημένα στην παραλία του Φετουρή, για να συμμετέχουν στη γιορτή, αλλά και ατμόπλοιο με πάμπολλους προσκυνητές. Μετά τον Εσπερινό γινότανε το πανηγύρι, με βεγγαλικά, ζωντανή μουσική, τραγούδι και χορό ως το ξημέρωμα. Το πρωί της 29ης Αυγούστου ακολουθούσε η περιφορά της εικόνας με τη συνοδεία της μπάντας που ερχόταν απ’ την Ερμούπολη…
Σ.Σ: Βιβλία με καταγραφή και παράθεση ιστορικών, λαογραφικών, εθίμων και εθιμικών στοιχείων έχουν επιμεληθεί πολλοί, διασώζοντας την παράδοση και την κουλτούρα του τόπου τους. Όλα αναμφισβήτητα έχουν την αξία τους, αφού σε κάθε περίπτωση αποτελούν κατάθεση ψυχής των δημιουργών τους. Το έργο «Ντελλαγκράτσια - Ποσειδωνία: Ακούγοντας τον τόπο μου» της κυρίας Ρόζας Φρέρη είναι απ’ αυτά που ξεχωρίζουν έτι περισσότερο, αφού καταγράφει μια περιοχή που εκτός από παραδοσιακός αγροτικός νησιωτικός οικισμός αποτελεί παραθεριστικό θέρετρο που αναδεικνύει και διατηρεί την αστική κουλτούρα της Ερμούπολης. Ως εκ τούτου θα επανέλθουμε ξανά και ξανά στο εξαιρετικό αυτό πόνημα με τις τόσες αναφορές στην χιακή κυρίως προέλευση επιφανών προσώπων αλλά και επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων με τη σύσταση του Ελληνικού κράτους. Να σημειωθεί τέλος ότι δεν νοείται ιερός ναός Χίων κτητόρων που να μην ιστορεί Αγίους της πατρίδας τους. Έτσι στον Άγιο Ιωάννη υπάρχουν εικόνες της Αγίας Μαρκέλλας και της Αγίας Ματρώνας.
Γ.Ξ.
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
