Ο Γλαύκος ο Χίος υπήρξε Έλληνας μεταλλουργός, γνωστός ως ο εφευρέτης της τέχνης της συγκόλλησης μετάλλων, με το πιο γνωστό έργο του να είναι μια σιδηροκολλημένη βάση στήριξης ενός ασημένιου κρατήρα.
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, αυτός ο κρατήρας προσφέρθηκε από τον Αλυάττη Β΄, το Λυδό, βασιλιά και πατέρα του Κροίσου, στο Μαντείο των Δελφών.
Η βάση, ίσως χωρίς τον κρατήρα, αναφέρεται σε περιγραφή του Παυσανία, και από τον Αθήναιο, που λέει ότι διακοσμούνταν με μικρές φιγούρες από ζώα, έντομα και φυτά. Ίσως αυτός ο χαρακτηρισμός οδήγησε τον Meyer και άλλους σε λάθος χαρακτηρισμό της έννοιας «κόλλησις», ως ένα είδος χαρακτικής σε χάλυβα, η οποία τώρα ονομάζεται «δαμάσκηνος επένδυση».
«Γλαύκου Τέχνη»
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το«κόλλησις» σημαίνει μια τεχνική που συνδέει τα μέταλλα, χωρίς τη βοήθεια καρφιών, γάντζων, ή και των δυο.
Ο Πλούταρχος μιλά επίσης για αυτό το δίσκο, ως περιβόητο και περίφημο.
Η παροιμία «Γλαύκου τέχνη» χρησιμοποιείται σκόπιμα από κάποιους, ότι αναφέρεται στον Γλαύκο τον Χίο,ενώ θα μπορούσε να αναφέρεται στην εξαιρετική τεχνική γραφής που εφευρέθηκε από τον Γλαύκο τον Σάμιο, όπως αναφέρουν οι Στέφανος ο Βυζάντιος και Σούδας (γλαῦξ ἴπταται), που φαίνεται να συγχέουν αυτά τα δύο πρόσωπα με το όνομα Γλαύκος.
Ένας σχολιαστής για τον Πλάτωνα ξεχωρίζει τους δύο. Ο Γλαύκος τοποθετείται χρονικά από τον Ευσέβιο στο 2ο έτος της 22ης Ολυμπιάδας(691π.Χ.).
Όμως, ο Αλυάττης Β΄ βασίλεψε 617-560 π.Χ, αλλά οι ημερομηνίες δεν είναι τόσο αντιφατικές, καθώς δεν υπάρχει τίποτα στα κείμενα του Ηροδότου που να αποκλείει την υπόθεση ότι η βάση σιδήρου έχει κατασκευαστεί πριν από τον Αλυάττη και στη συνέχεια στάλθηκε στους Δελφούς.
Ο καθηγητής Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ και κοσμήτωρ Διεθνούς Επιστημονικής Εταιρείας Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας, κ. Χαράλαμπος Χ. Σπυρίδης, αναφέρει για την «Γλαύκου Τέχνη»:
«.. Πρόκειται περί μιας παροιμιώδους εκφράσεως απαντωμένης εν τῇ αρχαιοελληνικῇ Γραμματείᾳ. Συγκεντρώσαςκαι μελετήσας τα σχετικά χωρία ωδηγήθην εις υλικόν αφορών εις την αρχαιοελληνικήν φιλοσοφίαν, ιστορίαν, τεχνολογίαν και μουσικήν αφ’ ενός ως μουσικήν θεωρίαν και αφ’ετέρου ως μουσικήν τεχνολογίαν. Τα στοιχεία δεικνύουν ότι ο μεταλλουργός Γλαύκος υπήρξεν και ήτο ή Χίος ή Σάμιος. Αυτός πάμπρωτος εξηύρεν την κόλλησιν σιδηρώναντικειμένων. Περί αυτού ομιλεί ο τραγικός Αισχύλος αλληγορικώς αναφερόμενος εις τονανυπότακτον Τιτάνα Προμηθέα εις την τραγωδίαν του «Προμηθεύς δεσμώτης». Ο Πλάτωνεις τον διάλογόν του Φαίδων αναφέρεται λεπτομερέστατα εις μίαν κατασκευήν σχέσιν έχουσα με την τέχνην των χαλκουργών, την τέχνην των Αρμονικών, την τέχνην των μουσικών. Την κατασκευήν ταύτην εποίησεν κάποιος Ίππασος (Ἵππασος γάρτις) και άπαντες οι ασχοληθέντες με το εν λόγῳ χωρίον την αποδίδουν εις τον γνωστόν εις ημάς Ίππασον τον Μεταποντίνον, τον Πυθαγορικόν.
«Γ λ α ύ κ ο υ τ έ χ ν η »· πρόκειται περί μιας παροιμιώδους εκφράσεως απαντωμένης εις υπέρ τα είκοσιχωρία εν τῇ αρχαιοελληνικῇ Γραμματείᾳ. Τῇ βοηθείᾳ του DVD του Θησαυρού της ΕλληνικήςΓλώσσης (TLG) συνεκέντρωσα τα σχετικά χωρία κι ωδηγήθην εις υλικόν αφορών εις τηναρχαιοελληνικήν φιλοσοφίαν, ιστορίαν, τεχνολογίαν και μουσικήν αφ’ ενός ως μουσικήνθεωρίαν και αφ’ ετέρου ως μουσικήν τεχνολογίαν. Εις δύο υπάρχοντα σπαράγματααναφέρονται οι τίτλοι δύο μη διασωθέντων έργων εις τα οποία οι συγγραφείς αναφέρονταιεις τα περί της Γλαύκου τέχνης· «Περὶ θεωρίας» ο Νικοκλής (Σπαράγματα, 3b, 1-4) και «Περὶτῆς μουσικῆς ἀκροάσεως» ο Αριστόξενος (Σπαράγματα, 90, 9-11). «Schol. Platonis de proverbio Γλαύκου τέχνη: Ἀριστόξενος ἐν τῷ Περί τῆς μουσικῆς ἀκροάσεως καὶ Νικοκλῆς ἐντῷ Περὶ θεωρίας.» Νικοκλής, Σπαράγματα, 3b, 1-4. «μέμνηται δὲ τούτων Ἀριστόξενος ἐν τῷπερὶ τῆς μουσικῆς ἀκροάσεως καὶ κοκλῆς ἐν τῷ περὶ θεωρίας.» Αριστόξενος, Σπαράγματα,90, 1-11. Οποίον το νόημα της εν λόγῳ παροιμιώδους εκφράσεως; Εις όλα τα χωρία οι συγγραφείς ολίγον έως πολύ εκφράζονται παρεμφερώς. Ο Αριστόξενος (Σπαράγματα, 90, 1-3) αναφέρει: «Schol. Platon. Phaedo 108d: Γλαύκου τέχνη ση πα ἐπὶ τῶν μὴ ῥᾳδίωςκατεργαζομένων, ἤτοι ἐπὶ τῶν πάνυ ἐπιμελῶς καὶ ἐντέχνως εἰργασμένων.» Την ιδίαν ακριβώς πληροφορίαν μας διασώζει ο Φώτιος εις το Λεξικόν του, (Γράμμα Γ, Λήμμα 125, 1-2). «Γλαύκου τέχνη· παροιμία ἐπὶ τῶν μὴ ῥᾳδίως κατεργαζομένων, ἢ ἐπὶ τῶν πάνυ ἐπιμελῶςκαὶ ἐντέχνως εἰργασμένων.» Ο Ζηνόβιος εις την Επιτομήν του (2, 91, 1-2) αναφέρεται ως εξής: Γλαύκου τέχνη: ή επί των ευκόλως περατουμένων εργασιών, ή επί τωνδεδουλευμένων εργασιών μετ’ εξαιρετικής επιμελείας και τέχνης. «Γλαύκου τέχνη: ἢ ἐπὶτῶν ῥᾳδίως κατεργαζομένων, ἢ ἐπὶ τῶν πάνυ ἐπιμελῶς καὶ ἐντέχνως εἰργασμένων.»
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
