Μια τυχαία γνωριμία στο Λονδίνο, κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, στάθηκε η αφορμή και κατ’ επέκταση η αιτία, να καταγραφεί όλη η αγωνία, ο θρήνος και η καταστροφή της Σφαγής, ενώ παράλληλα να δημιουργηθεί ένα από τα αριστουργήματα της ελληνικής πεζογραφίας. Ο λόγος για τη συνάντηση του συγγραφέα Δημητρίου Βικέλα με το Λουκά Ζίφο, διασωθέντα της Καταστροφής της Χίου, που στη συνέχεια μεγαλούργησε στο διεθνές εμπόριο. Ο Λ. Ζίφος δεν είναι άλλος από το Λουκή Λάρα, το μυθιστορηματικό ήρωα του δημιουργού της αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων, σε ένα έργο που κατέστησε γνωστό, urbi et orbi, το δράμα των ευημερούντων Χίων στα χρόνια του πολέμου, αλλά και την αμέσως μετά ανάνηψη των διασωθέντων, την οικονομική, κοινωνική και μορφωτική τους ανέλιξη.
Λίγο καιρό πριν το τέλος -απεβίωσε το 1876, γέρων για τα δεδομένα της εποχής-, ο Ζίφος διηγείται τη ζωή του στον Βικέλα κι εκείνος τον παροτρύνει να την καταγράψει ώστε να συγκρατηθεί από τα εγγόνια του και να μην ξεχαστεί στο πέρασμα του χρόνου. Μετά το θάνατο του Ζίφου ο συγγραφέας λαμβάνει από τους κληρονόμους του τις ιδιόχειρες σημειώσεις με την αυτοβιογραφία του, τις οποίες επεξεργάζεται, πλουτίζοντάς τις με τη δημιουργική του φαντασία. Από τις αρχές του 1878 αφοσιώνεται στη συγγραφή ενός εκ των σημαντικοτέρων ελληνικών πεζογραφημάτων, ενταγμένο από τους γραμματολόγους στο χώρο του ακμάζοντος στην Ευρώπη, κατά την εποχή έκδοσής του, μεγάλου ρεύματος του ρεαλισμού.
Ο Λουκάς Ζίφος ή Τζίφος γεννιέται στη Χίο, στις 26 Φεβρουαρίου του 1800 και ο μυθιστορηματικός του βίος εμπνέει το Βικέλα, ο οποίος τιτλοφορεί το έργο του «Λουκής Λάρας: Αυτοβιογραφία Γέροντος Χίου», έργο που μεταφράζεται σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες. Είναι γόνος πλούσιας οικογένειας Χιωτών εμπόρων. Αν και η οικογενειακή του περιουσία καταστρέφεται, σε αντίποινα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1821 και την ενεργό συμμετοχή των Ελλήνων της Σμύρνης και των νησιών του Αιγαίου. Ο ίδιος καταφέρνει αργότερα, όχι μόνο να ανακάμψει, αλλά και να μεγαλουργήσει. Εγκατεστημένος οικογενειακά στη Σμύρνη, με το ξέσπασμα της Επανάστασης το 1821 περνά στη Χίο κι όταν ο Καρά Αλής αποβιβάζεται στο νησί, που καταστρέφει ολοσχερώς το1822, διαφεύγει στα Ψαρά αρχικά, για να καταλήξει στην Τήνο.
Συνεχίζει να εμπορεύεται ό,τι του τύχαινε και κάποια στιγμή εισχωρεί στον κλάδο των μεταλλουργών. Στα Ψαρά γνωρίζει κάποιον αργυροχρυσοχόο, ο οποίος τον μαθαίνει να αναγνωρίζει την ποιότητα του ασημιού. Ο Λουκάς, έχοντας γίνει μεσίτης νομισμάτων, αναχωρεί το Μάρτιο του 1831 για την Κωνσταντινούπολη. Αργότερα πηγαίνει στην Τεργέστη και τον Οκτώβριο του 1833 φεύγει με την οικογένειά του στην Αγγλία, όπου μένει αρχικά στο Μάντσεστερ, αργότερα στο Λίβερπουλ, για να εγκατασταθεί οριστικά στο Λονδίνο. Εκεί ιδρύει εμπορικό γραφείο με την ονομασία «L. Ziffo & Sons» στη διεύθυνση Leinster Gardens Hyde Park, London.
Ο Λουκάς Ζίφος καταφέρνει να χαίρει ιδιαίτερου σεβασμού στους κύκλους των λονδρέζων εμπόρων, παρά το γεγονός ότι αναγκάζεται–λόγω αδυναμίας– να κηρύξει στάση πληρωμών στους δανειστές του, υποσχόμενος όμως ότι θα τους εξοφλήσει μέχρι και τελευταίου οβολού, έστω και μετά την πάροδο πολλών ετών. Έτσι κι έγινε, τακτοποιώντας άπαντες μετά από 15 χρόνια. Αφού έχει ιδρύσει υποκατάστημα στη Νότια Ρωσία, στοχεύει πλέον στην εμπορία σιτηρών. Προς τη δύση της ζωής του δραστηριοποιείται έντονα και σε άλλα επιχειρηματικά πεδία, ως μέτοχος και μάλιστα από τους μεγάλους, της τραπέζης της Αλεξάνδρειας «Bank of Alexandria Ltd» και ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου στη αγγλική ασφαλιστική εταιρεία «Archangel Marine Insurance Company».
Ο Λ. Ζίφος υποστηρίζει και προσπαθεί να βοηθά σε κάθε ανάγκη που προκύπτει στην Ελλάδα , αλλά και σε εστίες του Ελληνισμού, όπως η Σμύρνη ή η Κωνσταντινούπολη. Έτσι χρηματοδοτεί την Αρχαιολογική Εταιρεία, την Αθηναϊκή Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία (Αρσάκεια Λύκεια) και υποστηρίζει πολλούς εράνους στα πατρογονικά του εδάφη, όπως για παράδειγμα εκείνον υπέρ των θυμάτων της πυρκαγιάς στη Σμύρνη το 1845. Συντελεί δραστικά στη δημιουργία του ελληνορθόδοξου ναού της Αγίας Σοφίας στο Bayswater της βρετανικής πρωτεύουσας και ανακηρύσσεται επίτιμος διευθυντής του Ελληνικού Κολλεγίου στο Λονδίνο. Το 1868 ενισχύει με γενναίο χρηματικό ποσό την Κρητική Επανάσταση για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού και χρηματοδοτεί το τμήμα Ελληνικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο του Παρισιού. Η σύζυγός του παράλληλα, Δέσποινα Ζίφου, επίσης διακρίνεται για τη φιλανθρωπική της δράση αφού συγκαταλέγεται ανάμεσα στις βασικές συνιδρύτριες του Αμαλιείου Ορφανοτροφείου. Φεύγει από τη ζωή το 1876, όπως αναφέραμε ήδη, με την ταφή να συντελείται στο ελληνορθόδοξο κομμάτι του κοιμητηρίου Norwood του Λονδίνου. Η οικογένειά του έχει αναγείρει μεγαλοπρεπές μαρμάρινο μαυσωλείο το οποίο σώζεται μέχρι και σήμερα.
(Το αφιέρωμα βασίζεται σε δημοσίευμα του κ. Χρ. Μπουτάτου, επιχειρηματία, αντιπροέδρου του Δ.Σ. της DMN A.E. και κατόχου μεταπτυχιακού τίτλου στο Μάνατζμεντ και τη Στρατηγική Επιχειρήσεων από το LSE. Αρθρογραφεί στο ιστολόγιο της οικονομικής εφημερίδας «Voria.gr», ενώ η συγκεκριμένη έρευνα έχει αναδημοσιευθεί στην ιστοσελίδα Reporter.gr)
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.
facebook
youtube
instagram
X
